بررسی گورآوندهای دوره ساسانی شمال ایران (ظروف فلزی) حاصل از کاوش های علمی باستان شناسی
بررسی گورآوندهای دوره ساسانی شمال ایران (ظروف فلزی) حاصل از کاوش های علمی باستان شناسی

سهیل احمدی واستانی؛ جبرئیل نوکنده؛ مصطفی ده پهلوان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آذر 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.337911.143082

چکیده
  فاصله زمانی بین قرن سوم تا ششم میلادی (دوره ساسانی) ازنظر باستان‌شناسی و بررسی تحولات و دگرگونی‌های فرهنگی فلات ایران از اهمیت بسیار برخوردار است. در این دوره ساخت و استفاده از اشیای فلزی، خصوصاً فلزات ...  بیشتر
معنا بخشی سنت تدفینی تهی گور درشرق ایران: مطالعه ویژه محوطه‌های شهرسوخته، شهداد(خبیص) و خنامان
معنا بخشی سنت تدفینی تهی گور درشرق ایران: مطالعه ویژه محوطه‌های شهرسوخته، شهداد(خبیص) و خنامان

حسن باصفا؛ محمدصادق داوری؛ Nasir Eskandari

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 دی 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.342386.143111

چکیده
  شناخت شیوههای تدفین بازتابی از فرهنگ و عقاید بشری است که در دوران مفرغ با ظهور و رشد مراکز مهم شهری اهمیت ویژه‌ای پیدا می کند. علاوه بر آن در دوران مفرغ ارتباطات تجاری بسیار گسترده شده و سبب شکل گیری مفاهیم ...  بیشتر
گاهنگاری مطلق C14 با روش طیف‌سنجی شتاب دهنده (AMS) و بررسی گونه منقوش سفال عصر مفرغ قدیم (حسنلو VII) در شمال غرب ایران بر اساس مطالعات دومین فصل کاوش باستان‌شناسی بروه
گاهنگاری مطلق C14 با روش طیف‌سنجی شتاب دهنده (AMS) و بررسی گونه منقوش سفال عصر مفرغ قدیم (حسنلو VII) در شمال غرب ایران بر اساس مطالعات دومین فصل کاوش باستان‌شناسی بروه

مهناز شریفی؛ barbara helwing

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.351116.143168

چکیده
  حوضه رودخانه زاب یکی از مناطق مهم در ادبیات باستان‌شناسی شمال غرب است که کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است. تپه‌ بروه از محوطه های مهم استقراری منطقه است که مورد کاوش باستان‌شناسی قرار گرفت. پژوهش‌های ...  بیشتر
تجارت دریایی ایران و چین در سده‌‌های یک تا ده هجری با تکیه بر سفال‌های مکشوفه از منطقه خلیج فارس
تجارت دریایی ایران و چین در سده‌‌های یک تا ده هجری با تکیه بر سفال‌های مکشوفه از منطقه خلیج فارس

طیبه رحیمی؛ حسن کریمیان؛ کاظم امیدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 آذر 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.364689.143229

چکیده
  سابقه ارتباط ساکنان سرزمین‌های ایران و چین و به مدت‌ها پیش از ظهور اسلام بر میگردد. به گواهی منابع مکتوب و مستندات باستان شناسانه، تجربه موفق ارتباطی دو سرزمین حتی متعاقب سقوط ساسانیان ادامه یافت. با ...  بیشتر
پژوهشی در آئین زرتشتی دوره ساسانی در سواحل خلیج فارس مطالعه موردی: مهر نویافته از بردستان، بندر دیر، استان بوشهر
پژوهشی در آئین زرتشتی دوره ساسانی در سواحل خلیج فارس مطالعه موردی: مهر نویافته از بردستان، بندر دیر، استان بوشهر

حسین توفیقیان؛ فریبا شریفیان؛ کتایون فکری پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 دی 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.364329.143228

چکیده
  در دوره ساسانی به واسطه رونق دین زرتشت، بناهای مذهبی بصورت آتشکده‌های چهارتاقی ساخته می-شد. این آتشکده‌ها در برگیرنده فضاهای چهارتاقی گنبددار و گاها دارای رواق پیرامون بود که در بخش میانی بنا یک پایه ...  بیشتر
مقایسه تطبیقی ابزار نساجی و پارچه های باستان شناسی عصر مفرغ(شهر سوخته)، با نمونه های مشابه امروزی
مقایسه تطبیقی ابزار نساجی و پارچه های باستان شناسی عصر مفرغ(شهر سوخته)، با نمونه های مشابه امروزی

هاله هلالی اصفهانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 بهمن 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.360834.143216

چکیده
  شهر سوخته با حجم انبوهی از داده های فرهنگی، از اهمیت و جایگاه ویژه ای نسبت به دیگر محوطه های هزاره سوم پیش از میلاد در فلات ایران برخوردار است؛ چراکه فراوانی آثار بدست آمده از آن، منابع مطالعاتی مناسبی ...  بیشتر
مطالعه و تحلیل دوره مس‌و‌ سنگ دشت مغان براساس داده‌های باستان‌شناختی یاتاق‌تپه‌سی
مطالعه و تحلیل دوره مس‌و‌ سنگ دشت مغان براساس داده‌های باستان‌شناختی یاتاق‌تپه‌سی

علی کریمی کیا؛ رضا رضالو؛ اکبر عابدی؛ اردشیر جوانمردزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 بهمن 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.319501.142989

چکیده
  رودخانه ارس و سایر رودهای منطقه مغان از لحاظ شکل‌گیری محوطه‌های پیش‌از تاریخی نقش مهمی‌ را ایفا کرده است. گرچه دشت مغان تاکنون از نظر فعالیت‌های باستان‌شناختی چندان مورد توجه نبوده است، درحالی که ...  بیشتر
کاتودولومینسانس میکروسکوپی و باریکه سینکروترون در شناسایی فن آوری و ساختار سلادن‌‌های بدست آمده از شهر گور
کاتودولومینسانس میکروسکوپی و باریکه سینکروترون در شناسایی فن آوری و ساختار سلادن‌‌های بدست آمده از شهر گور

مجید منتظر ظهوری؛ رمی شاپولی؛ سید محمد امین امامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 بهمن 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.363663.143227

چکیده
  کاربرد روشهای علمی بر پایه سنجش داده‌‌های رقومی و تحلیل تصاویر در مقیاس متفاوت جایگاه مناسبی را در مطالعات باستان‌‌شناسی ایجاد نموده است. استفاده از پرتوهای پرانرژی سینکروترون در راستای شناسایی ...  بیشتر
بازآفرینی حماسه در تاریخ؛ الگوبرداری بهرام چوبینه از روایت اسطوره آرش کمانگیر
بازآفرینی حماسه در تاریخ؛ الگوبرداری بهرام چوبینه از روایت اسطوره آرش کمانگیر

علی اکبر مسگر؛ سارا اخروی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 فروردین 1403

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.373773.143254

چکیده
  داده ها و گزارش های تاریخی این قابلیت را دارند تا با مفاد اساطیری و حماسی تطبیق و اینهمان شوند. پدید آمدن شرایط خاص در تاریخ و مشابهت آن با شرایط حماسی یا اساطیری منجر به بازآفرینی شخصیت های تاریخی با الگوهای ...  بیشتر
Continuity of Saljuq Architecture in Iran, the Friday Mosque of Firdaus
Continuity of Saljuq Architecture in Iran, the Friday Mosque of Firdaus

Alireza Anisi

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 1-16

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.366630.143239

چکیده
  This paper examines in detail the little-known Friday Mosque (masjid-i jāmi‘) of Firdaus, located southwest of the Khurasan, which has had a key role in developing Saljuq architecture in the area. The original scheme of the mosque was unclear. The lofty īwān and two flanking dome chambers on the west (qibla) side of the courtyard are the central core ...  بیشتر
The Study of Mining and Metallurgy in the Central Part of Bam County Based on Archaeological Surveys and Historical Sources
The Study of Mining and Metallurgy in the Central Part of Bam County Based on Archaeological Surveys and Historical Sources

Nazanin Khojasteh behzadi؛ Farzad Mafi؛ Seyed mohammadamin Emami

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 57-73

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.358920.143203

چکیده
  The Kerman region stands out as one of the most significant mining areas globally, owing to its extensive and abundant mineral resources. Bam County, situated in the southeastern part of Kerman, has historically served as a crucial hub connecting the southeast of Iran with Sistan and Afghanistan, attributed to its distinctive geological and geomorphological characteristics. ...  بیشتر
Mineralogy and Elemental Analysis of Sasanian-Early Islamic Potsherds from the Jahangir Archaeological Monument in Ilam Based on Petrography, XRF, ICP, and TL Methods
Mineralogy and Elemental Analysis of Sasanian-Early Islamic Potsherds from the Jahangir Archaeological Monument in Ilam Based on Petrography, XRF, ICP, and TL Methods

Leila Khosravi؛ Milad Baghsheikhi

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 75-91

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.354447.143181

چکیده
  To date, no experimental investigations utilizing petrographic, XRF, ICP, or TL methodologies have been undertaken for the analysis of Sasanian and Early Islamic pottery in Western Iran. Consequently, the findings of this study are anticipated to contribute valuable insights into the pottery production processes prevalent during this historical period in Western ...  بیشتر
Archaeological Lnvestigation of Administrative Documents and Records within the Chalcolithic Societies of Northwestern Iran
Archaeological Lnvestigation of Administrative Documents and Records within the Chalcolithic Societies of Northwestern Iran

Reza Rezaloo؛ Ali Karimikiya؛ Akbar Abedi؛ Rouhollah Mohammadi

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 93-112

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.364958.143230

چکیده
  Analyzing administrative documents holds significant importance within the realms of archaeology and sociology, akin to the study of other archaeological evidence. These examinations play a pivotal role in reconstructing various systems, encompassing management, social dynamics, economic structures, and political frameworks. Delving into administrative management ...  بیشتر
Preliminary Study and Introduction of Recovered Armaments from Parthian Catacombs at Vestemin, Kiasar, Sari, Considering 2015, 2017, and 2018
Preliminary Study and Introduction of Recovered Armaments from Parthian Catacombs at Vestemin, Kiasar, Sari, Considering 2015, 2017, and 2018

Abdolmotaleb Sharifi Holaei؛ Bahman Firouzmandi Shirah Jini؛ kamal aldin Niknami

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 113-131

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.340656.143101

چکیده
  The contractor of the gas line transition from Damghan to Neka destroyed and recovered two tombs in 2014. The site is located 80 km south of Sari. Archaeological excavations led to discovering two historical cemeteries, settlements, and an Islamic castle and cemetery. Architectural remains and objects indicate historical catacomb burials. There are questions ...  بیشتر
Absolute (14C AMS) and Relative Chronologies of Barveh Tepe in the Upper Lesser Zab Basin and a Study of Painted Bronze Age Ceramics(Based on the Second Season Excavation)Season Excavation)
Absolute (14C AMS) and Relative Chronologies of Barveh Tepe in the Upper Lesser Zab Basin and a Study of Painted Bronze Age Ceramics(Based on the Second Season Excavation)Season Excavation)

Mahnaz Sharifi؛ Barbara Helwing

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 133-153

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.360950.143217

چکیده
  Excavations in Tepe Barveh were conducted with the aim to shed further light on the period of painted Bronze Age wares and to refine the existing chronology for the Lesser Zab Basin in the first half of the 3rd millennium BC. Thanks to its location in the upper valley of the Lesser Zab, the Barveh region served as a natural pathway for interaction between the ...  بیشتر
From Apavortene to Abivard: Feasibility and Identification of the Early Parthian City of Dara in Northeastern Iran
From Apavortene to Abivard: Feasibility and Identification of the Early Parthian City of Dara in Northeastern Iran

Seyed Mehdi Mousavinia؛ Hassan Nami

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 155-166

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.356117.143188

چکیده
  According to classical texts, Dara stands out as a significant city from the early Parthian era, situated on the eastern fringes of the Parthian Empire. Classical sources have documented this region under various names such as Apavortene, Zapaortenon, Partauticena, and Apauarcticena. Since the latter half of the nineteenth century, Iranologists have engaged in ...  بیشتر
An Archaeological Analysis of the Existing Shell Vessels (Libation Shell) in the Archaeological Contexts of the Iranian Plateau in the Third to the First Millennium B.C.
An Archaeological Analysis of the Existing Shell Vessels (Libation Shell) in the Archaeological Contexts of the Iranian Plateau in the Third to the First Millennium B.C.

Parisa Naseri؛ Abbas Motarjem؛ David S. Reese

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 167-183

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.342641.143113

چکیده
  Sea shells are natural-biological objects. They are embedded in geological layers in the form of fossils, but also, to find in archaeological deposits as a result of human activities. Archaeologists can use the provenance of shells in the functional analysis of ancient sites in terms of social archeology and prehistoric trading activities. Aarcheological excavations ...  بیشتر
The Historical Approach to the Relative Chronology of Caravansarai of Alaki, Near Marand
The Historical Approach to the Relative Chronology of Caravansarai of Alaki, Near Marand

Ali Nemati-Babaylou؛ Mahsa Saidi -Mehrabad

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 185-201

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.344774.143137

چکیده
  Due to the importance of Tabriz in various historical periods after the Mongol’s invasion to the end of the Qajar period, as continuously being the capital city or the residence city of the prince, entrance to this city has been reflected in various reports. Most of the foreigners who entered Iran from European countries came from Caucasus Road to Tabriz ...  بیشتر
Revisit the Kura-Araxes: The Absolute and Relative Chronology of Qaleh Tepe and Ali Yourd Tepe, Zanjan Province, Iran
Revisit the Kura-Araxes: The Absolute and Relative Chronology of Qaleh Tepe and Ali Yourd Tepe, Zanjan Province, Iran

Amir sadegh Naghshineh؛ Barbara Helwing؛ HASSAN Fazeli Nashli

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 203-224

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.371269.143246

چکیده
  The communities of the Kura- Araxes cultural complex with their highly distinctive cultural and economic features represent the occupation of some parts of the Near East and Caucasia during the Bronze Age.  Generally, the origin of this culture is sought in the Southern Caucasus. In Iran, the spread of this cultural tradition represents not only a rupture ...  بیشتر
گونه شناسی و گاه‌نگاری یافته های سفالی محوطه باغ بَمید سیرجان از سده های اولیه اسلامی تا سده هفتم هجری قمری
گونه شناسی و گاه‌نگاری یافته های سفالی محوطه باغ بَمید سیرجان از سده های اولیه اسلامی تا سده هفتم هجری قمری

زینب افضلی؛ ستار خالدیان

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 1-27

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.343725.143120

چکیده
  بر اساس منابع مکتوب تاریخی، شهر بِیمَند یکی از شهرهای ایالت کرمان در سده‌های اولیۀ دوران اسلامی بوده که به دلیل قرارگیری در مسیر راه‌های ارتباطی مهمی همچون راه‌های شیراز به سیرجان (مرکز ایالت کرمان)، ...  بیشتر
پژوهشی در چرایی غیبت اینشوشینک در متون مذهبی باروی تخت جمشید
پژوهشی در چرایی غیبت اینشوشینک در متون مذهبی باروی تخت جمشید

سُرور خراشادی؛ علیرضا انتشاری نجف آبادی

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 55-87

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.344574.143135

چکیده
  در مذهب ایلام باستان خدایان مختلفی پرستیده می‌شد که یکی از آنان، اینشوشینک خدای بزرگ شهر شوش بود. علی‌رغم اهمیت اینشوشینک در تاریخ ایلام، نام وی در گل‌نبشته‌های هخامنشی باروی تخت جمشید نیامده است؛ ...  بیشتر
طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری سفال‌‌ عصر آهن3 محوطه میدان همدان
طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری سفال‌‌ عصر آهن3 محوطه میدان همدان

محمد شعبانی؛ محمد ابراهیم زارعی؛ کاظم ملازاده

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 107-132

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.341348.143105

چکیده
  کشف یافته ­های دورۀ ماد و هخامنشی از شهر همدان با توجه انتساب این شهر به پایتختی ماد و استقرار تابستانی شاهان هخامنشی و عدم شناسایی هگمتانه مادی، حائز اهمیت بسیار است. در سال 1396 و در جریان یک عملیات عمرانی ...  بیشتر
اِسفَنجِرد، شهری مدفون در شن زارهای مَجومِرد، یزد
اِسفَنجِرد، شهری مدفون در شن زارهای مَجومِرد، یزد

محمد حسین عزیزی خرانقی؛ سمیرا عابدی؛ سیدجلال هاشمی مجومرد

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 133-160

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.353049.143174

چکیده
  اقلیم خشک و بیابانی نواحی مرکزی ایران در استان یزد، حرکت شن­ های روان و ماسه­ زارهای بی‌پایان، منجر به ایجاد شرایطی خاص برای استقرارهای انسانی در این بخش از ایران شده است. در طول تاریخ کم‌آبی، خشکی ...  بیشتر
مطالعه باستان‌شناختی سکه های ایلخانی (مطالعه موردی سکه‌های زرین دورۀ ابوسعید ایلخانی مکشوفه از مسجد جامع تبریز، موجود در مخزن موزۀ ملی ایران)
مطالعه باستان‌شناختی سکه های ایلخانی (مطالعه موردی سکه‌های زرین دورۀ ابوسعید ایلخانی مکشوفه از مسجد جامع تبریز، موجود در مخزن موزۀ ملی ایران)

ارینب نظریان؛ محمد مرتضایی؛ آرمان شیشه گر؛ رضا شعبانی

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 243-259

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.269224.142761

چکیده
  سکه‌ها از مستندترین و پایدارترین داده‌ها در پژوهش­ های باستان‌شناسی هستند. به همین دلیل می‌توانند به‌عنوان داده‌های مستند و علمی دستمایه پژوهش­ های دقیق تحلیلی و روشمند برای رفع ابهامات موجود ...  بیشتر
شواهد باستان شناختی از پیدایی زبان فارسی دری در خراسان
شواهد باستان شناختی از پیدایی زبان فارسی دری در خراسان

علی هژبری؛ احمدعلی اسدی

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 261-292

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.343747.143121

چکیده
  به نظر می­ رسد با یورش تازیان به ایران، زبان فارسی دری در نواحی خراسان بزرگ بالیده شد. زبان فارسی دری که زبان درباری ساسانیان بود با جابجایی از تیسفون (بارگاه ساسانیان) و فارس (خاستگاه ساسانیان) و گریز ...  بیشتر