مطالعه و تحلیل دوره مس‌و‌ سنگ دشت مغان براساس داده‌های باستان‌شناختی یاتاق‌تپه‌سی
مطالعه و تحلیل دوره مس‌و‌ سنگ دشت مغان براساس داده‌های باستان‌شناختی یاتاق‌تپه‌سی

علی کریمی کیا؛ رضا رضالو؛ اکبر عابدی؛ اردشیر جوانمردزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1400

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.319501.142989

چکیده
  رودخانه ارس و سایر رودهای منطقه مغان از لحاظ شکل‌گیری محوطه‌های پیش‌از تاریخی نقش مهمی‌ را ایفا کرده است. گرچه دشت مغان تاکنون از نظر فعالیت‌های باستان‌شناختی چندان مورد توجه نبوده است، درحالی که ...  بیشتر
Gird-i Ashoan: The Geographic Span of Chaff-faced /Pisdeli Ware in the Late Chalcolithic in light of the Second Season of Archaeological Investigations of the Zab Basin, Northwest Iran
Gird-i Ashoan: The Geographic Span of Chaff-faced /Pisdeli Ware in the Late Chalcolithic in light of the Second Season of Archaeological Investigations of the Zab Basin, Northwest Iran

مهناز شریفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.340765.143102

چکیده
  Excavations at Gird-i Ashoan, an archaeological mound in Piranshahr County in the Lower Zab Basin, provided remarkable insights into cultural traditions characterizing the region in the Late Chalcolithic. Whilst reflecting some indigenous peculiarities, its material culture exhibits broad affinities with Northwest Iran, Caucasia, and Anatolia. This evinces the ...  بیشتر
Recognition of the Historical and Architectural Identity of Alaki Caravansary- North of Marand; the Study of Documents and Remains
Recognition of the Historical and Architectural Identity of Alaki Caravansary- North of Marand; the Study of Documents and Remains

علی نعمتی بابای لو؛ مهسا سعیدی مهرآباد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.344774.143137

چکیده
  به دلیل اهمیت تبریز در دوره‌های مختلف تاریخی پس از حمله مغول تا پایان دوره قاجار ورود به این شهر در گزارشهای گوناگون منعکس شده است. کاروانسرای الکی از مهمترین بناهای بین راهی در شمال غرب ایران بوده است ...  بیشتر
بررسی گورآوندهای دوره ساسانی شمال ایران (ظروف فلزی) حاصل از کاوش های علمی باستان شناسی
بررسی گورآوندهای دوره ساسانی شمال ایران (ظروف فلزی) حاصل از کاوش های علمی باستان شناسی

سهیل احمدی واستانی؛ جبرئیل نوکنده؛ مصطفی ده پهلوان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آذر 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.337911.143082

چکیده
  فاصله زمانی بین قرن سوم تا ششم میلادی (دوره ساسانی) ازنظر باستان‌شناسی و بررسی تحولات و دگرگونی‌های فرهنگی فلات ایران از اهمیت بسیار برخوردار است. در این دوره ساخت و استفاده از اشیای فلزی، خصوصاً فلزات ...  بیشتر
Preliminary study and introduction of recovered armaments from Parthian catacombs at Vestemin, Kiasar, Sari, considering 2015, 2017, and 2018 excavation seasons.
Preliminary study and introduction of recovered armaments from Parthian catacombs at Vestemin, Kiasar, Sari, considering 2015, 2017, and 2018 excavation seasons.

عبدالمطلب شریفی هولایی؛ بهمن فیروزمندی؛ کمال الدین نیکنامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 آذر 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.340656.143101

چکیده
  The contractor of the gas line transition from Damghan to Neka destroyed and recovered two tombs at 2014. The site is located 80 km south of Sari. Archaeological excavations led to discovering two historical cemeteries, settlements, and an Islamic castle and cemetery. Architectural remains and objects indicate historical catacomb burials. There are questions ...  بیشتر
معنا بخشی سنت تدفینی تهی گور درشرق ایران: مطالعه ویژه محوطه‌های شهرسوخته، شهداد(خبیص) و خنامان
معنا بخشی سنت تدفینی تهی گور درشرق ایران: مطالعه ویژه محوطه‌های شهرسوخته، شهداد(خبیص) و خنامان

حسن باصفا؛ محمدصادق داوری؛ Nasir Eskandari

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 دی 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.342386.143111

چکیده
  شناخت شیوههای تدفین بازتابی از فرهنگ و عقاید بشری است که در دوران مفرغ با ظهور و رشد مراکز مهم شهری اهمیت ویژه‌ای پیدا می کند. علاوه بر آن در دوران مفرغ ارتباطات تجاری بسیار گسترده شده و سبب شکل گیری مفاهیم ...  بیشتر
A Mineralographic study and elemental analysis of the Sasanian - Early Islamic potteries of Jahangir monument in Ilam, using petrographic, XRF, ICP and T.L Dating methods
A Mineralographic study and elemental analysis of the Sasanian - Early Islamic potteries of Jahangir monument in Ilam, using petrographic, XRF, ICP and T.L Dating methods

Leila Khosravi؛ Milad Baghsheikhi

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.354447.143181

چکیده
  no experimental studies using petrographic, XRF, ICP and T.L methods for analyzing Sasanian and Early Islamic pottery in Western Iran have been conducted. Therefore, the results of this study will reveal more information regarding pottery production process in this historical period . For this purpose, 8 pieces of pottery obtained from the excavations of Jahangir ...  بیشتر
معرفی و طبقه بندی دست افزارهای سنگیِ دوره شوشان میانه محوطه تل‌چگاسفلا
معرفی و طبقه بندی دست افزارهای سنگیِ دوره شوشان میانه محوطه تل‌چگاسفلا

عبدالوهاب دحدوح؛ حسن فاضلی نشلی؛ عباس مقدم؛ نصیر اسکندری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.355732.143185

چکیده
  دوره شوشان میانه در جنوب غربی ایران دارای شاخصه‌های متعددی است که از مهمترین آنها می‌توان به توسعه کشاورزی و دامپروری، گسترش وسعت محوطه‌ها و افزایش تراکم جمعیت اشاره کرد. مادامی‌که کشاورزی به طور ...  بیشتر
گاهنگاری مطلق C14 با روش طیف‌سنجی شتاب دهنده (AMS) و بررسی گونه منقوش سفال عصر مفرغ قدیم (حسنلو VII) در شمال غرب ایران بر اساس مطالعات دومین فصل کاوش باستان‌شناسی بروه
گاهنگاری مطلق C14 با روش طیف‌سنجی شتاب دهنده (AMS) و بررسی گونه منقوش سفال عصر مفرغ قدیم (حسنلو VII) در شمال غرب ایران بر اساس مطالعات دومین فصل کاوش باستان‌شناسی بروه

مهناز شریفی؛ barbara helwing

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.351116.143168

چکیده
  حوضه رودخانه زاب یکی از مناطق مهم در ادبیات باستان‌شناسی شمال غرب است که کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است. تپه‌ بروه از محوطه های مهم استقراری منطقه است که مورد کاوش باستان‌شناسی قرار گرفت. پژوهش‌های ...  بیشتر
بررسی و تحلیل الگوی استقراری دشت نه و دره چهارفرسخ (خراسان جنوبی) در دوران اشکانی و ساسانی
بررسی و تحلیل الگوی استقراری دشت نه و دره چهارفرسخ (خراسان جنوبی) در دوران اشکانی و ساسانی

محمد فرجامی؛ حسین کوهستانی اندرزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.347502.143171

چکیده
  نهبندان از لحاظ جغرافیایی شامل دو بخش جنوبی پست دشت نهبندان و نیمه شمالی و غربی ارتفاعات و دره میان‌کوهی چهار فرسخ است که به دلیل نزدیکی به سیستان و قرار گرفتن در مسیر ارتباطی نیمروز و خراسان(اَریا و ...  بیشتر
گونه شناسی و گاه‌نگاری یافته های سفالی محوطه باغ بَمید سیرجان از سده های اولیه اسلامی تا سده هفتم هجری قمری
گونه شناسی و گاه‌نگاری یافته های سفالی محوطه باغ بَمید سیرجان از سده های اولیه اسلامی تا سده هفتم هجری قمری

زینب افضلی؛ ستار خالدیان

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 1-27

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.343725.143120

چکیده
  بر اساس منابع مکتوب تاریخی، شهر بِیمَند یکی از شهرهای ایالت کرمان در سده‌های اولیۀ دوران اسلامی بوده که به دلیل قرارگیری در مسیر راه‌های ارتباطی مهمی همچون راه‌های شیراز به سیرجان (مرکز ایالت کرمان)، ...  بیشتر
پژوهشی در چرایی غیبت اینشوشینک در متون مذهبی باروی تخت جمشید
پژوهشی در چرایی غیبت اینشوشینک در متون مذهبی باروی تخت جمشید

سُرور خراشادی؛ علیرضا انتشاری نجف آبادی

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 55-87

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.344574.143135

چکیده
  در مذهب ایلام باستان خدایان مختلفی پرستیده می‌شد که یکی از آنان، اینشوشینک خدای بزرگ شهر شوش بود. علی‌رغم اهمیت اینشوشینک در تاریخ ایلام، نام وی در گل‌نبشته‌های هخامنشی باروی تخت جمشید نیامده است؛ ...  بیشتر
طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری سفال‌‌ عصر آهن3 محوطه میدان همدان
طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری سفال‌‌ عصر آهن3 محوطه میدان همدان

محمد شعبانی؛ محمد ابراهیم زارعی؛ کاظم ملازاده

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 107-132

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.341348.143105

چکیده
  کشف یافته ­های دورۀ ماد و هخامنشی از شهر همدان با توجه انتساب این شهر به پایتختی ماد و استقرار تابستانی شاهان هخامنشی و عدم شناسایی هگمتانه مادی، حائز اهمیت بسیار است. در سال 1396 و در جریان یک عملیات عمرانی ...  بیشتر
اِسفَنجِرد، شهری مدفون در شن زارهای مَجومِرد، یزد
اِسفَنجِرد، شهری مدفون در شن زارهای مَجومِرد، یزد

محمد حسین عزیزی خرانقی؛ سمیرا عابدی؛ سیدجلال هاشمی مجومرد

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 133-160

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.353049.143174

چکیده
  اقلیم خشک و بیابانی نواحی مرکزی ایران در استان یزد، حرکت شن­ های روان و ماسه­ زارهای بی‌پایان، منجر به ایجاد شرایطی خاص برای استقرارهای انسانی در این بخش از ایران شده است. در طول تاریخ کم‌آبی، خشکی ...  بیشتر
مطالعه باستان‌شناختی سکه های ایلخانی (مطالعه موردی سکه‌های زرین دورۀ ابوسعید ایلخانی مکشوفه از مسجد جامع تبریز، موجود در مخزن موزۀ ملی ایران)
مطالعه باستان‌شناختی سکه های ایلخانی (مطالعه موردی سکه‌های زرین دورۀ ابوسعید ایلخانی مکشوفه از مسجد جامع تبریز، موجود در مخزن موزۀ ملی ایران)

ارینب نظریان؛ محمد مرتضایی؛ آرمان شیشه گر؛ رضا شعبانی

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 243-259

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.269224.142761

چکیده
  سکه‌ها از مستندترین و پایدارترین داده‌ها در پژوهش­ های باستان‌شناسی هستند. به همین دلیل می‌توانند به‌عنوان داده‌های مستند و علمی دستمایه پژوهش­ های دقیق تحلیلی و روشمند برای رفع ابهامات موجود ...  بیشتر
شواهد باستان شناختی از پیدایی زبان فارسی دری در خراسان
شواهد باستان شناختی از پیدایی زبان فارسی دری در خراسان

علی هژبری؛ احمدعلی اسدی

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 261-292

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.343747.143121

چکیده
  به نظر می­ رسد با یورش تازیان به ایران، زبان فارسی دری در نواحی خراسان بزرگ بالیده شد. زبان فارسی دری که زبان درباری ساسانیان بود با جابجایی از تیسفون (بارگاه ساسانیان) و فارس (خاستگاه ساسانیان) و گریز ...  بیشتر
تحلیل گاهنگاری و روند تحول استقرارها از دورۀ اوروک تا پایان عیلام نو در دشت (پَتَک) دهلران
تحلیل گاهنگاری و روند تحول استقرارها از دورۀ اوروک تا پایان عیلام نو در دشت (پَتَک) دهلران

شقایق هورشید

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 293-324

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.348647.143159

چکیده
  آغاز پژوهش­ های میدانی دشت دهلران به اوایل قرن بیستم میلادی بازمی ­گردد. در این مدت، پژوهش ­ها عمدتاً بر نیمه شمال­ غربی دشت متمرکز بوده است تا نیمه جنوب­ شرقی آن (دشت پَتَک)؛ اما در اواخر سال 1394 ...  بیشتر
نقوش انسانی گچ‌بری‌های نویافته بیشاپور
نقوش انسانی گچ‌بری‌های نویافته بیشاپور

مصیب امیری

دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.336829.143077

چکیده
  فعالیت‌های باستان‌شناسی دو دهة اخیر در بیشاپور منجر به آشکار شدن سازه‌های معماری، گچ‌بری‌ها، مهرها و دیگر آثار از این محوطة ارزشمند شده است. این شهر که از نخستین شهرها و پایتخت‌های ساسانی است خود ...  بیشتر
مطالعۀ مقدماتی و معرفی مجموعه مُهرهای مکشوفه از گورستان اشکانی وِستِمین کیاسرِ ساری، بر اساس کاوش‌های سال 1394 - 1396-1397
مطالعۀ مقدماتی و معرفی مجموعه مُهرهای مکشوفه از گورستان اشکانی وِستِمین کیاسرِ ساری، بر اساس کاوش‌های سال 1394 - 1396-1397

عبدالمطلب شریفی هولایی؛ بهمن فیروز مندی شیره جینی؛ کمال الدین نیکنامی

دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 119-140

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.343035.143152

چکیده
  محوطۀ وِستِمین در هشتاد کیلومتری جنوب شهر ساری نه کیلومتری جنوب‌شرقی شهر کیاسر، مرکز بخش چهاردانگه از توابع شهرستان ساری و مرکز استان مازندران واقع شده است. وِستمین نام روستایی که محوطه تاریخی کاوش ...  بیشتر
تپه چای خوی، شواهد جدیدی از دوران مس و سنگ در شمال‌غرب دریاچه ارومیه؛ برهمکنش های منطقه‌ای و فرامنطقه ای با حوزه دریاچه ارومیه، منطقه قفقاز و شرق آناتولی
تپه چای خوی، شواهد جدیدی از دوران مس و سنگ در شمال‌غرب دریاچه ارومیه؛ برهمکنش های منطقه‌ای و فرامنطقه ای با حوزه دریاچه ارومیه، منطقه قفقاز و شرق آناتولی

افراسیاب گراوند؛ اردشیر جوانمردزاده؛ اکبر عابدی؛ فاطمه ملک پور

دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 141-167

چکیده
  تپه چای، تپه‌ی کوچکی به ارتفاع 1 متر از سطح زمین‌های اطراف است که در 10 کیلومتری جنوب‌شرقی خوی واقع شده است. اولین فصل کاوش در این محوطه در تابستان 1400 با هدف شناخت گستره محوطه، تعیین عرصه و تدوین نقشه گستردگی ...  بیشتر
Newly-dedicated Urartian inscription from Bastam by Rusa II
Newly-dedicated Urartian inscription from Bastam by Rusa II

Maryam Dara؛ Gholam Shirzadeh؛ Reza Heydari؛ Ali Khorablou

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 19-36

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.337586.143079

چکیده
  The Urartians ruled over the shores of Lakes of Van, Sevan and Urmia from ca. the 9th to 7th centuries B.C. There are several stone and rock inscriptions remained in northwest of Iran. A new Urartian stone inscription is dedicated in Maku Office of Cultural Heritage of the province and is in Urmia Museum at the moment. It was discovered during a construction ...  بیشتر
The Eastern Iran Prehistoric Archaeological Project: The Second Season of Archaeological Excavation at Kale Kub, Southern Khorasan Province (2019)
The Eastern Iran Prehistoric Archaeological Project: The Second Season of Archaeological Excavation at Kale Kub, Southern Khorasan Province (2019)

Mohamad Hossein Azizi Kharanaghi؛ Masashi Abe

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 133-152

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.341819.143109

چکیده
  After more than one hundred years from the beginning of archaeological studies in Iran, the eastern regions of the country have received scarce or no attention from archaeologists, and there are very limited publications resulting from archaeological activities in this part of Iran. The prehistoric site of Kale Kub Ayask is one of the few prehistoric sites of ...  بیشتر
The North and South Central Plateau of Iran During the Third and Second Millennium BCE (3200-1500 BCE) *
The North and South Central Plateau of Iran During the Third and Second Millennium BCE (3200-1500 BCE) *

Hassan Fazeli Nashli؛ Siamak Sarlak؛ Javad Hoseinzadeh؛ Sahar Yazdani؛ Babak Rafiei-Alavi؛ Stacy .A. Carolin

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 153-180

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.348692.143160

چکیده
  The societies of the northern and southern zones of the “Iranian Central Plateau” flourished during the last quarter of fourth millennium BCE. This floruit was marked by the rise of complex social systems, long distance trade, and new systems for the management of economic activities, such as the “proto-Elamite writing system” (Vidale ...  بیشتر
In Search of the Message of Srōš: Investigation of the Deity Srōš and his Iconography During the Sasanian Period
In Search of the Message of Srōš: Investigation of the Deity Srōš and his Iconography During the Sasanian Period

Rahele Koulabadi؛ Seyed Mehdi Mousavi Kouhpar؛ Morteza Ataie

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 181-197

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.338945.143094

چکیده
  Srōš is a great Zoroastrian diviniy in the Avesta and Middle Persian texts. He functioned as a warrior and a fighter against evil, a high priest, and one of the judges of the soul in the afterlife. In the Avesta, four separate hymns are dedicated to Srōš, which implies his important position among the Zoroastrian divinities. The name of Srōš ...  بیشتر
Qolam Tepe of Jafarabad: Recognition of the Sialk VI Satellite Site in Kashan Foothills
Qolam Tepe of Jafarabad: Recognition of the Sialk VI Satellite Site in Kashan Foothills

Reza Naseri؛ Malekzadeh Mehrdad

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 199-224

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.337559.143081

چکیده
  Until recently, the culture of the late Iron Age in the central Iranian Plateau had only been identified at the southern mound of Sialk. In this study, a newly discovered site, called Qolam Tepe, is introduced in the foothills of western Kashan at a very close distance to Sialk. None of the surface findings of Qolam Tepe show any era other than the Iron Age III, ...  بیشتر