نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حکیمه احمدی زاده شندی ¹
• رضا شعبانی ²
• جواد هروی ³

¹ دانشجوی دکتری تاریخ ایران پیش از اسلام، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران

² استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³ دانشیار گروه تاریخ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در نظام مالی عصر ساسانی (651-224 م) علاوه بر دو واحد پولی دینار (طلا) و درهم (نقره)، واحد‌های کم‌ارزش‌تر دیگری نیز وجود داشت که این اوحاد کم‌ارزش حتی در بخش‌هایی از ایران نسبت به دو واحد پولی نامبرده در مبادلات اقتصادی عموم مردم رواج بیشتری داشت. با بررسی بر روی این پول‌های خرد که از اجناس نقره با وزن پایین، مس، برنج و مفرغ بوده‌اند به نکات جالبی برخواهیم خورد. این نکات همانا درج نقوش و نمادهایی ویژه است که به هیچ وجه بر دینارها و درهم‌ها به‌کار برده نمی‌شد؛ نقوشی بزرگ از خورشید و ماه و ستاره و آتشدانی افروخته در روی سکه که بی‌شک نماد یک موضوع و باور خاص هستند. می‌دانیم که خورشید و ماه که بر پایه اوستا از ایزدان زردشتی هستند در روی سکه‌های خرد در محلی ضرب شده‌اند که در نمونه‌های طلا و نقره از مسکوکات ساسانی نقوشی چون تصویر نیمرخ ولیعهد، ملکه و حتی خدای کیش زردشتی چون اهوره‌‌ مزدا درج می‌شده است. با بررسی مسکوکاتی خُرد مانند پشیز و مطالعه‌ی متون پهلوی ساسانی، کتاب دینی اوستا، که مملو از به تصویر کشیدن نمادهای دین هستند و همچنین بررسی رویدادهای تاریخی برخی از شاهان عصر ساسانی به این نتیجه می‌رسیم که این نقوش نشانگر عقاید و باور دینی هستند. در این میان تنها این نقوش نیستند که این اوحاد کم‌ارزش را مورد اهمیت قرار می‌دهند بلکه به کار رفتن نام ضرابخانه‌ها نیز شامل آن می‌شوند. اکنون در این مقاله به بررسی جملگی نقوش و نمادها، ضرابخانه‌های به‌کار رفته و معرفی آنها خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

• ساسانی
• مسکوکات
• پول خرد
• سکه‌خانه
• نقوش و نماد

موضوعات

• برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.

عنوان مقاله [English]

Symbology and study of mint activity regarding the smallest Sasanian monetary unit

نویسندگان [English]

• Hakimeh Ahmadizadeh shendi ¹
• Reza Shabani ²
• Javad Heravi ³

¹ PhD candidate of in History of Iran before Islam, Department of Science and Research, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Professor Department of history. Faculity of Literature and Humanities. Shahid Beheshti University

³ Associate professor of History, Department of history of Iran, Islamic Azad University, Thran, Iran

چکیده [English]

In the financial system of the Sassanid era (224-651 AD), in addition to the two monetary units of dinar (gold) and dirham (silver), there were other less valuable units, which even in some parts of Iran compared to the two mentioned monetary units, were more popular in economic transactions. By examining these small coins, which were made of low-weight silver, copper, brass, and bronze, we will come to some interesting points. These points are the insertion of special motifs and symbols that were never used on dinars and dirhams; Large patterns of the sun, moon, star, and burning bonfire on the coin, which undoubtedly symbolize a certain subject and belief. We know that the sun and the moon, which are Zoroastrian gods based on Avesta, were minted on small coins in a place where motifs such as the profile of the crown prince, the queen, and even the god of Zoroastrianism such as Ahura Mazda in the gold and silver coins of Sasanian muskokat. By examining small muskokat such as Pashiz and studying Sassanid Pahlavi texts, the religious book of Avesta, which are full of depictions of religious symbols, as well as examining the historical events of some Sassanid kings, we conclude these motifs indicate religious beliefs and ideas. In the meantime, it is not only these motifs that give importance to these low-value coins, but also the use of the names of the mints. Now, we will examine all the motifs, symbols and mints and introduce them.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sassanid
• muskets
• small money
• mints
• motifs and symbols