نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه باستان شناسی ، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، تهران ، ایران
2 استاد باستان‌سنجی در موسسه ارکئوساینس، دانشگاه بوردو مونتاین.
3 استاد مینارولوژی گروه مرمت دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان ، ایران.
چکیده
کاربرد روشهای علمی بر پایه سنجش داده‌‌های رقومی و تحلیل تصاویر در مقیاس متفاوت جایگاه مناسبی را در مطالعات باستانشناسی ایجاد نموده است. استفاده از پرتوهای پرانرژی سینکروترون در راستای شناسایی هر چه دقیقتر مواد تاریخی و فرهنگی و معمولا بصورت غیر تخریبی و با دقت بالا کمک به شناسایی مواد مورد بررسی در مقادیر بسیار جزئی نموده است. همچنین مطالعه نمونه‌‌ها با پرتوهای کاتدی و ایجاد شاخصه لومینسانس در مینرال‌‌های موجود در نمونه‌‌ها، میتواند به شناسایی ترکیب شیمیایی و تغییرات فازی در نمونه‌‌های تاریخی منجر گردد. پرتوهای ایجاد شده کاتودولومینسانس از ترکیبات کریستالین موجود در نمونه‌‌های مطالعاتی باعث یافتن تحلیل‌‌های نوین کانی‌‌شناسی در راستای درک بهتری از تکنولوژی ساخت و منشاء یک ماده تاریخی می‌‌شود. در راستای مطالعات باستانشناسی انجام شده در طی سال‌‌های 1392-1393 در محدوده شهر گور تعدادی سفال سلادن و سفال‌‌های منقوش و لعابدار بدست امد. در این تحقیق تعدادی از این قطعات با استفاده از روشهای مرسوم آزمایشگاهی و استفاده از باریکه پر انرژی اشعه ایکس تولید شده در سینکروترون و کاتودولومینسانس میکروسکوپی مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعات در راستای شناسایی خصوصیات شیمیایی این سلادن‌‌ها، نحوه ساخت و منشاء آنان انجام گردید. در راستای این مطالعات مشخص گردید که از خاک رس کائولینی و در درجه حرارت حدود 1200 درجه سانتیگراد پخته و از نسبت‌‌های مشخصی از مواد خام در ترکیب شیمیایی بدنه و لعاب استفاده شده است. این تناسب و نحوه پخت مواد دلیلی است بر انسجام و استحکام سلادن، که با درجه حرارت شکل‌‌گیری فازهای کریستالین بین بدنه و لعاب همسانی دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Cathodoluminescence Microscopy and Synchrotron based Diffraction in Identifying the Technology and Structure of Celadons from the city of Gour.
نویسندگان [English]
- Majid Montazer zohouri 1
- Remy Chapoulie 2
- Mohammadamin Emami 3
1 Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Literature, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Professor of Archaeology, Institute of Archaeosciences, University of Bordeaux Montagne,
3 Professor of Mineralogy, Restoration Department, Isfahan Art University, Isfahan, Iran.
چکیده [English]
The use of high-energy synchrotron rays in order to identify and characterize historical and cultural materials as accurately as possible, usually in a non-destructive manner and with very high accuracy, has become a suitable method to identify the investigated materials in very small quantities. Furthermore, cathodoluminescence rays can lead to better identification of the chemical composition and phase changes in the historical samples. Cathodoluminescence rays generated from the crystalline compounds lead to new mineralogical interpretations in order to better understand the manufacturing technology and the origin of historical material. In line with the archaeological investigation and studies conducted during the years 1392-1393, a significant number of Celadon pottery and engraved and glazed pottery were found in the area of Gore. In this research, 7 pieces of exposed pottery were examined using conventional laboratory methods and the also high-energy X-ray beam produced in synchrotron and microscopic cathodoluminescence. In line with these studies, it was found that these potteries were made of kaolinite clay and baked at a temperature of about 1200 degrees Celsius in two manufacturing stages, and specific proportions of raw materials Si/Al were used in the chemical composition of their body and glaze. This proportion and the way of firing and the condition of the kiln were proof of the coherence and strength of the celadon, which is identical to the temperature interval of the formation of the crystalline phases between the body and the glaze, so-called reaction phase-interphase area.
کلیدواژه‌ها [English]
- the city of Gour
- Celadon ware
- Photon rays
- synchrotron
- Cathodoluminescence
)