نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجتبی صفری ¹
• هدایت اله کلواری جانکی ²
• نرجس حیدری ³
• جواد رجبی چشانی ⁴

¹ استادیار گروه باستان‌شناسی دانشکده میراث فرهنگی، صنایع‌دستی، گردشگری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

² دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه مازندارن، بابلسر، ایران

³ عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی نیما، محمودآباد، ایران

⁴ کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه مازندارن، بابلسر، ایران

چکیده

استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از حوزه‌های مطالعاتی باستان‌شناسی در زاگرس جنوبی است که در دوران اسلامی، علی‌الخصوص قرون میانی و متأخر اسلامی در برگیرنده اطلاعات ارزشمندی از شیوه‌های کوچ‌نشینی و استقرارهای کشاورزی نیمه موقت است. محوطه 089 چم‌شیر باتوجه‌به سازه‌های معماری و نوع سفال‌های به‌دست‌آمده از کاوش سال 1401 ه-ش نوعی اس تقرار به شیوه‌ دامپروری کوچ‌رو به همراه کشاورزی است. کاوش در محوطه مذکور دربرگیرنده داده‌های معماری و سفالی‌ بود که تجزیه‌وتحلیل نهایی آن‌ها ارتباط تنگاتنگی با این شیوه زندگی دارد. در ساختار معماری این محوطه چندین فضای معماری برای سکونت انسان و قراردادن وسایل مرتبط با این سبک زندگی و یک یا دو ساختار بزرگ‌تر چسبیده به محیط زندگی، برای نگهداری دام ایجاد شده بود. در کنار مجموعه معماری، یافته‌های سفالی به دست آمد که باتوجه‌به فرم، کیفیت ساخت و کاربرد احتمالی آن‌ها ارتباط این مجموعه‌های معماری را با شیوه کوچ‌روی بیشتر تأیید می‌کنند. در مجموع محوطه ۰۸۹، شامل 5 واحد ساختمانی مجزا با ابعاد گسترده است که در نتیجه کاوش، دو واحد ساختمانی با ساختار معماری متفاوت با استفاده از مواد خام و شیوه ساخت یکسان از دل خاک نمایان شد. در این واحدهای معماری، انواع سفال‌های نوع استخر، سفال‌های شبه پیش از تاریخ، سفال لعاب‌دار و سفال‌های ساده دوره اسلامی مشابه نمونه‌های به‌دست‌آمده از منطقه فارس، خوزستان، کرمان و چهارمحال‌وبختیاری به دست آمد که هم‌راستا با مطالعه واحدهای معماری منجر به گاه‌نگاری نسبی محوطه گردیدند.

کلیدواژه‌ها

• چم شیر
• محوطه ۰89
• قرون میانی و متأخر اسلامی
• کوچ‌نشینی
• کشاورزی نیمه موقت

موضوعات

• برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.

عنوان مقاله [English]

Site 089 Cham-shir, a settlement from the middle and late Islamic period in the southern Zagros

نویسندگان [English]

• Mojtaba Safari ¹
• Hedayat allah kalvari Janaki ²
• Narjes Heydari ³
• Javad Javad rajabi chashani, ⁴

¹ Assistant professor, Department of Archeology, Faculty of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

² , PhD candidate in archeology, Mazandaran university, babolsar, iran

³ Assistant Professor, of Archaeology & Art, , Nima University, Mahmoudabad, Iran

⁴ master of archeology, Mazandaran university, babolsar, iran.

چکیده [English]

Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad province is one of the archeological study areas in South Zagros, which contains valuable information about nomadic practices and semi-temporary agricultural settlements during the Islamic era, especially the middle and late Islamic centuries. Site 089 of Cham-Shir, according to the architectural structures and the type of pottery obtained from the excavation of 2022, is a type of settlement of pastoral nomadism with agriculture. The site's excavation includes architectural and pottery data that, when analyzed, show a close relationship with this way of life. In this site's architectural structure, several architectural spaces were created for human habitation to place items related to this lifestyle and one or two larger structures attached to the living space to keep livestock. Along with the architectural collection, pottery finds were found which, according to their form, quality of construction and possible use, further confirm the relationship of these architectural collections with the nomadic style. Site 089 includes five separate building units with wide dimensions, revealed during the excavation in two units with different architectural structures using the same raw materials and construction techniques. In these architectural units, all kinds of Istakhr-type pottery, Pseudo-prehistoric pottery, glazed pottery, and simple pottery of the Islamic period were found, similar to the examples obtained from Fars, Khuzestan, Kerman, Chaharmahal and Bakhtiari; The study of architectural units led to the relative chronology of the site.

کلیدواژه‌ها [English]

• ChamShir
• site 089
• middle and late Islamic period
• nomadism and semi-temporary
• agriculture