دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 411
بررسی و تبیین کاربردهای ظروف کروی مخروطی در سفالگری دوره اسلامی
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 41-59
چکیده
از میان تولیدات بشری، هنر سفالگری بهطور قابلملاحظهای بیانگر تفکرات و اندیشهها و خلاقیتهای ذهنی انسان در طول تاریخ بوده است که در این میان، سفالینههای بدون لعاب در دوران اسلامی با کاربرد خاص ... بیشترپژوهشی در چرایی غیبت اینشوشینک در متون مذهبی باروی تخت جمشید
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 55-87
چکیده
در مذهب ایلام باستان خدایان مختلفی پرستیده میشد که یکی از آنان، اینشوشینک خدای بزرگ شهر شوش بود. علیرغم اهمیت اینشوشینک در تاریخ ایلام، نام وی در گلنبشتههای هخامنشی باروی تخت جمشید نیامده است؛ ... بیشترگاه نگاری نسبی بر اساس تشخیص فنآوری تولید دستساختههای سنگی: مطالعه موردی تکنیک تولید تیغهها و ریزتیغهها در مجموعه دستساختههای سنگی غار کمیشان مازندران
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 59-80
چکیده
صنایع سنگی به دلیل سیر تطوری که در تکنیک تولید در طول پیشازتاریخ طی کردهاند، ویژگیهایی قابلتشخیص و مناسب برای تاریخگذاری دارند. یکی از این ویژگیها تشخیص فنآوری تولید بهویژه در تیغهها و ... بیشتربرهمکنش محیط و فرهنگ: چشمانداز جغرافیایی و تحلیل باستانشناختی استقرارهای عصرمفرغ شهرستان هوراند
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 61-81
چکیده
شهرستان هوراند در شرقیترین بخش استان آذربایجان شرقی واقع شده و شاید جز معدود مناطقی از کشور باشد که تاکنون فعالیتهای عمده باستانشناختی در آن به انجام نرسیده است. نیک میدانیم مجموعه عوامل زیستمحیطی ... بیشترشناسایی توالی فرهنگی دشت مریوان؛ بر پایة پژوهش های میدانی باستان شناسی
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 71-96
چکیده
دشت مریوان در سال 1397 در قالب برنامه بررسی و شناسایی باستانشناسی دشت مریوان مورد شناسایی و بازنگری مجدد قرار گرفت که در طی این پروژه 60 اثر باستانی از دوران نوسنگی بدون سفال تا دوره اسلامی شناسایی و بازنگری ... بیشتربررسی ساختار و قدمت دروازه اصلی/ ورودی اول در مجموعهی ارگ بم
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 81-96
چکیده
مجموعه ارگ که در شمال شرق شهر بم قرار دارد، یکی از معدود مجموعههای تاریخی است که سیمایی از یک شهر سنتی ایرانی را به خوبی نمایش میدهد. علیرغم انجام پژوهشهایی در ارتباط با ساختار شهرسازی آن، دربارهی ... بیشترمعرفی، توصیف و طبقه بندی سفال های اشکانی فصل اول کاوش تپه بالان سردشت
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 83-106
چکیده
تپه بالان یکی از پنج تپه باستانی است که در سال 1394 در راستای پروژه نجات بخشی سد سردشت کاوش شد. از مجموعه ترانشههای کاوش شده فصل اول بیش از 900 قطعه سفال شاخص یافت شد که همگی آنها برای این پژوهش انتخاب ... بیشترمنسوجات قبطی در کشاکش تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مصر، روم و ایران
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 89-106
چکیده
قبطیها به سبب تولید بافتههایی با رنگهای گرم و درخشان هنرمندانی صاحب آوازهاند. در این دوران شاهد تأثیرگذاری منسوجات بهعنوان وسیلهای برای بیان تمایزات اجتماعی، ارتباطات و ارزشهای زیباشناختی ... بیشترفرامرز (بان مخمل): محوطه اواخر دوره مس و سنگ جدید در درههای شمالی زاگرس مرکزی، شهرستان سنقر و کلیایی، استان کرمانشاه
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 97-116
چکیده
باوجود انجام فعالیتهای باستانشناختی متعدد طی سدهی اخیر در استان کرمانشاه، توجه چندانی به بخشهای شمالی این استان، ازجمله شهرستان سنقر و کلیایی نشده است. شرایط جغرافیایی و زیستمحیطی مناسب، ازجمله ... بیشترتحلیل الگوهای استقراری عصر آهن دشت پیرانشهر با تکیه بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 97-115
چکیده
تفسیر رفتارهای گذشته ی انسان و توجّه به درک و سنجش فرایندهای پیچیدهی تعاملی بین انسان و محیط از حیث وابستگی آن به اجزای محیط طبیعی و اکولوژیکی در مرکز توجّه باستان شناسی جدید قرار دارد. بررسی ... بیشترمطالعه و تحلیل ظروف شیشهای دوران اسلامی موزههای هگمتانه و آرامگاه بوعلیسینا
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 107-123
چکیده
صنعت شیشهگری از فنون و دانشهای قدیمی در ایران پیش از اسلام بوده که در دوران اسلامی همچنان تداوم یافته است. این پژوهش به مطالعۀ ظروف شیشهای دوران اسلامی موزههای هگمتانه و آرامگاه بوعلی سینا همدان ... بیشترطبقهبندی، گونهشناسی و گاهنگاری سفال عصر آهن3 محوطه میدان همدان
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 107-132
چکیده
کشف یافته های دورۀ ماد و هخامنشی از شهر همدان با توجه انتساب این شهر به پایتختی ماد و استقرار تابستانی شاهان هخامنشی و عدم شناسایی هگمتانه مادی، حائز اهمیت بسیار است. در سال 1396 و در جریان یک عملیات عمرانی ... بیشترتوصیف، طبقه بندی و گونه شناسی سفال های اشکانی به دست آمده از دور دوم کاوش های قلعه یزدگرد
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 117-137
چکیده
سفال بهعنوان شاخص ترین یافته ی باستانشناسی، نقش به سزایی در بازسازی برهمکنش های منطقه ای و فرا منطقه ای دارد؛ بنابراین شناخت سفال های هر دوره ی فرهنگی بسیار حائز اهمیت است. محوطه ... بیشترمرمت دیوارنگارههای عامیانۀ تاریخ شیعی ایران: تأثیرات انتظارات مخاطبان عامۀ آنها و اولویت ارزشهای این نقاشیها بر روند بازسازی
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 117-140
چکیده
نقاشیهای دیواری میراث تاریخ شیعی در قالب هنر عامیانه از اواخر دورۀ صفوی و اوجگیری آن از دوران قاجار به بعد، بهعنوان بخشی از فرهنگ دینی تاریخی اجتماع عامه در بناهای مذهبی (بقاع، تکایا، و امامزادهها) ... بیشتربررسی و باستانسنجی ظروف شیشهای سدههای3 و4 ه. ق با استفاده از روش میکروپیکسی مطالعه موردی: مجموعه دوران اسلامی موزه ملی ایران
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 125-146
چکیده
باستانسنجی و آنالیز عنصری شیشههای باستانی در تعیین نوع شیشه، فنآوری و مواد سازنده و همچنین زمان ساخت آن، کاربرد دارد. در مقاله فوق، نتایج آنالیز عنصری تعدادی از شیشههای سدههای 3 و 4 ه. ... بیشتراِسفَنجِرد، شهری مدفون در شن زارهای مَجومِرد، یزد
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 133-160
چکیده
اقلیم خشک و بیابانی نواحی مرکزی ایران در استان یزد، حرکت شن های روان و ماسه زارهای بیپایان، منجر به ایجاد شرایطی خاص برای استقرارهای انسانی در این بخش از ایران شده است. در طول تاریخ کمآبی، خشکی ... بیشترمطالعه تاریخی و باستانشناسی محوطة اسلامی اَنداجین همدان
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 139-159
چکیده
محوطه اَنداجین یکی از محوطههای شاخص و وسیع دوره اسلامی دشت همدان ـ بهار است که در 8 کیلومتری شمال شهر همدان در دشت حاصلخیز قُرُق قرار گرفته است. این پژوهش باهدف مطالعه جغرافیای تاریخی، پیشینه فرهنگی ... بیشتر«گونهشناسی سفال نوع لرستان؛ در پرتو بررسیهای باستانشناختی جدید در لرستان»
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 141-160
چکیده
سفال نوع لرستان طی سدههای نخستین هزارۀ اول ق.م در منطقۀ پیشکوه لرستان رواج یافته است. تاکنون گونهشناسی جامعی از این گونه سفال ارائه نشده و تنها نوع منقوش آن شناخته شده است. به همین دلیل سفال نوع لرستان ... بیشتربررسی شیمیایی سفالهای عصر مفرغ و آهن تپه سگزآباد
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 147-164
چکیده
سفال یکی از شواهد فرهنگی است که تحولات آن در اعصار مختلف از شاخصهای مهم باستانشناختی به شمار میرود. سفال را میتوان از منظرهای مختلفی مورد بررسی قرار داد ویژگیهای ظاهری نظیر ... بیشتربررسی نقش مایه ها و کتیبه های تعدادی از مهرهای ساسانی موزه بوعلی سینا همدان
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 161-178
چکیده
مهرها یکی از یافتههای مهم باستانی هستند که اطلاعات بسیار وسیع و موثقی را در خصوص نام جای های جغرافیایی و اسامی خاص و مناصب شغلی در اختیار پژوهشگران قرار میدهند. استفاده از مهر در دوره ساسانی تنها ... بیشتربازشناسی تختنشین ساسانی در میانگاه شهر اردشیرخوره؛ انگارهای بر نیایشگاه و آتشگاه آناهیتا در تداوم سنتهای پیشین
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 161-187
چکیده
در میانگاه شهر اردشیرخوره (شهر گور)، برجی چهارگوش، سازهای به شکل دایره و همچنین بارو و خندقی مدور قرار دارند که از شاخصترین ساختارهای این شهر به شمار میروند؛ اما در بخش شمال شرقی شهر اردشیرخوره، ... بیشتربازتاب اندیشه های اعتقادی تشیع زیدی بر مسکوکات علویان تبرستان
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 161-182
چکیده
مهاجرت سادات علوی به ایالات تبرستان و دیلمستان بر اثر فشار خلفای عباسی و سپس قیام یحیی بن عبدالله در دیلم سبب گسترش تشیع زیدی در این مناطق شد. علویان زیدی مذهب با استفاده از انزوای جغرافیایی ولایاتِ ... بیشترتحلیل و بررسی نقوش جانوری نمادین و اسطوره ای دوره ساسانی (با تاکید برنگارکندها،گچبریها و مهرها)
دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 165-186
چکیده
دردوره ساسانی آثار هنری بیشماری توسط هنرمندان خلق شدهاست که شامل انواع نقوش میباشد که در این پژوهش به بررسی نقوش حیوانی به دو صورت 1- جانوران حقیقی 2- جانوران اسطورهای وترکیبی و پیبردن به مفاهیم ... بیشتربررسی سه ظرف سیمین نویافته ساسانی در مازندران
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 179-198
چکیده
ظروف نقرهای بهجامانده از دوره ساسانی در تاریخ هنر خاور نزدیک از اهمیت ویژهای برخوردار است. این آثار در نقاط مختلفی از داخل و خارج از قلمرو ساسانیان بهدستآمده است. این آثار در فرمهای مختلف و نقوش ... بیشتربررسی و تحلیل الگوی استقراری دورۀ اشکانی در دشتِ غربی دریاچه ارومیه، بر اساس سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)
دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 183-212