مقاله پژوهشی
مطالعه و معرفی نقش برجسته‌ای نویافته از دوره اشکانی در ارتفاعات دشت گرگان(هیرکان-ورکانه) با تاکید بر ارزیابی جایگاه اثر در بستر توالی فرهنگی منطقه
مطالعه و معرفی نقش برجسته‌ای نویافته از دوره اشکانی در ارتفاعات دشت گرگان(هیرکان-ورکانه) با تاکید بر ارزیابی جایگاه اثر در بستر توالی فرهنگی منطقه

محمدصادق داوری؛ عل محمد علاءالدین؛ جبرئیل نوکنده؛ حسن باصفا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1400

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.300132.142860

چکیده
  بااستناد به منابع، هیرکانی باستان جزو سرزمین‌ اولیه حکومت پارت و یکی از اولین متصرفات آنها بشمار می‌رود. بدلیل انتقال مراکز قدرت حکومت پارتیان به مناطق غربی، مؤلفه‌های فرهنگی این دوره در منطقه شمال ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
دره شام و مسئله تساهل مذهبی ایلخانان مغول در شمال‌غرب ایران (جلفا)
دره شام و مسئله تساهل مذهبی ایلخانان مغول در شمال‌غرب ایران (جلفا)

ثریا افشاری؛ لیلی نیاکان؛ بهروز عمرانی؛ محمد مرتضایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 تیر 1400

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.323475.143018

چکیده
  در سال 1398 شمسی، با هدف شناسایی و مطالعه‌ی محوطه‌های دوره‌ی ایلخانی در حاشیه‌ی رود ارس یک فصل بررسی و شناسایی با تمرکز بر منطقه دره‌ی شام در شهرستان جلفا در مابین دو استان آذربایجان شرقی و غربی انجام ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی و معرفی سفال‌های عصرآهن نی تپه: جلگه گرگان
بررسی و معرفی سفال‌های عصرآهن نی تپه: جلگه گرگان

مهدی جاهد؛ کمال الدین نیکنامی؛ جبرئیل نوکنده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1400

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.323464.143017

چکیده
  ورکانه / هیرکانیا (جلگه گرگان، دهستان/مشهد مصریان) از مناطق کلیدی باستان‌شناسی در کلیت جغرافیایی ایران فرهنگی محسوب می‌شود. پژوهش‌های باستان‌شناسی در این منطقه عمری بیش از صدسال دارد، بااین‌وجود ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
برهم‌کنش های فرهنگی حوضه رودخانه بشار با دیگر مناطق و حوزه های مرتبط در عصرمفرغ بر اساس مطالعات گونه‌شناسی مقایسه‌ای مجموعه سفال‌های محوطه دزک
برهم‌کنش های فرهنگی حوضه رودخانه بشار با دیگر مناطق و حوزه های مرتبط در عصرمفرغ بر اساس مطالعات گونه‌شناسی مقایسه‌ای مجموعه سفال‌های محوطه دزک

سیاوش سراقی؛ حسن فاضلی نشلی؛ مرتضی حصاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 آذر 1400

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.333281.143064

چکیده
  چکیده: کاوش‌های باستان‌شناسی در حوضه رودخانه بشار در استان کهکیلویه و بویراحمد، برای نخستین بار شواهد و مدارکی در ارتباط با فرهنگ‌های عصرمفرغ قدیم و میانی در حوزه زاگرس جنوبی ارائه نمود. کاوش در این ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مطالعه و تحلیل دوره مس‌و‌ سنگ دشت مغان براساس داده‌های باستان‌شناختی یاتاق‌تپه‌سی
مطالعه و تحلیل دوره مس‌و‌ سنگ دشت مغان براساس داده‌های باستان‌شناختی یاتاق‌تپه‌سی

علی کریمی کیا؛ رضا رضالو؛ اکبر عابدی؛ اردشیر جوانمردزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1400

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.319501.142989

چکیده
  رودخانه ارس و سایر رودهای منطقه مغان از لحاظ شکل‌گیری محوطه‌های پیش‌از تاریخی نقش مهمی‌ را ایفا کرده است. گرچه دشت مغان تاکنون از نظر فعالیت‌های باستان‌شناختی چندان مورد توجه نبوده است، درحالی که ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
جایگاه مجموعه زهاک در روند ترویج اندیشه های مهرپرستی و معماری مرتبط با آن
جایگاه مجموعه زهاک در روند ترویج اندیشه های مهرپرستی و معماری مرتبط با آن

امین مرادی؛ بهروز عمرانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 بهمن 1400

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.85614

چکیده
  در میان تواریخ کمتر تاریخی به قدر تاریخ پارتها تاریک و نارساست، تا جایی که اغلب مورخان، دوران سقوط هخامنشیان تا ظهور ساسانیان،(323 ق.م – 226م.) را کم ارزش پنداشته و این دوره تاریخی را از دیدگاه یونان مآبی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
Gird-i Ashoan: The Geographic Span of Chaff-faced /Pisdeli Ware in the Late Chalcolithic in light of the Second Season of Archaeological Investigations of the Zab Basin, Northwest Iran
Gird-i Ashoan: The Geographic Span of Chaff-faced /Pisdeli Ware in the Late Chalcolithic in light of the Second Season of Archaeological Investigations of the Zab Basin, Northwest Iran

مهناز شریفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.340765.143102

چکیده
  Excavations at Gird-i Ashoan, an archaeological mound in Piranshahr County in the Lower Zab Basin, provided remarkable insights into cultural traditions characterizing the region in the Late Chalcolithic. Whilst reflecting some indigenous peculiarities, its material culture exhibits broad affinities with Northwest Iran, Caucasia, and Anatolia. This evinces the ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
طبقه بندی،گونه شناسی و تحلیل بقایای استخوان‌های جانوری محوطه سگزآباد
طبقه بندی،گونه شناسی و تحلیل بقایای استخوان‌های جانوری محوطه سگزآباد

مرجان ملابیرامی؛ مصطفی ده پهلوان؛ امید زهتاب ور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.318687.142985

چکیده
  چکیده باستان جانور شناسی یکی از شاخه های زیست بوم شناسی است که به بررسی و تجزیه و تحلیل بقایای جانوری در محوطه‌های باستانی می‌پردازد. از این طریق می‌توان به تعامل انسان، جانوران و زیست بوم دست یافت. ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
Recognition of the Historical and Architectural Identity of Alaki Caravansary- North of Marand; the Study of Documents and Remains
Recognition of the Historical and Architectural Identity of Alaki Caravansary- North of Marand; the Study of Documents and Remains

علی نعمتی بابای لو؛ مهسا سعیدی مهرآباد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.344774.143137

چکیده
  به دلیل اهمیت تبریز در دوره‌های مختلف تاریخی پس از حمله مغول تا پایان دوره قاجار ورود به این شهر در گزارشهای گوناگون منعکس شده است. کاروانسرای الکی از مهمترین بناهای بین راهی در شمال غرب ایران بوده است ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
نقش و کارکرد صدف و مهره‌های صدف در معبد سرخ دم لری
نقش و کارکرد صدف و مهره‌های صدف در معبد سرخ دم لری

پریسا ناصری؛ عباس مترجم؛ دیوید اس ریز

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 شهریور 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.337720.143080

چکیده
  چکیده صدف‌ها به‌عنوان پوسته طبیعی برخی نرم‌تنان همواره موردتوجه انسان بوده است. برخی ازاین‌گونه‌های جانوری از ابتدای ‏تکامل فرهنگی انسان بخشی از رژیم غذایی وی را تشکیل داده‌اند، درحالی‌که برخی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
شواهد باستانشناختی برای چرایی بالیدن زبان فارسی دری در خراسان
شواهد باستانشناختی برای چرایی بالیدن زبان فارسی دری در خراسان

علی هژبری؛ احمدعلی اسدی؛ کمال الدین نیکنامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آبان 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.343747.143121

چکیده
  به نظر میرسد با یورش تازیان به ایران، زبان فارسی دری در نواحی خراسان بزرگ بالیده شد. زبان فارسی دری که زبان درباری ساسانیان بود با جابجایی از تیسفون (بارگاه ساسانیان) و فارس (خاستگاه ساسانیان) و گریز پادشاه ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی گورآوندهای دوره ساسانی شمال ایران (ظروف فلزی) حاصل از کاوش های علمی باستان شناسی
بررسی گورآوندهای دوره ساسانی شمال ایران (ظروف فلزی) حاصل از کاوش های علمی باستان شناسی

سهیل احمدی واستانی؛ جبرئیل نوکنده؛ مصطفی ده پهلوان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آذر 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.337911.143082

چکیده
  فاصله زمانی بین قرن سوم تا ششم میلادی (دوره ساسانی) ازنظر باستان‌شناسی و بررسی تحولات و دگرگونی‌های فرهنگی فلات ایران از اهمیت بسیار برخوردار است. در این دوره ساخت و استفاده از اشیای فلزی، خصوصاً فلزات ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
Preliminary study and introduction of recovered armaments from Parthian catacombs at Vestemin, Kiasar, Sari, considering 2015, 2017, and 2018 excavation seasons.
Preliminary study and introduction of recovered armaments from Parthian catacombs at Vestemin, Kiasar, Sari, considering 2015, 2017, and 2018 excavation seasons.

عبدالمطلب شریفی هولایی؛ بهمن فیروزمندی؛ کمال الدین نیکنامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 آذر 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.340656.143101

چکیده
  The contractor of the gas line transition from Damghan to Neka destroyed and recovered two tombs at 2014. The site is located 80 km south of Sari. Archaeological excavations led to discovering two historical cemeteries, settlements, and an Islamic castle and cemetery. Architectural remains and objects indicate historical catacomb burials. There are questions ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
جامهای صدفی از پیش از تاریخ ایران و مناطق همجوار
جامهای صدفی از پیش از تاریخ ایران و مناطق همجوار

عباس مترجم؛ پریسا ناصری؛ دیوید رایز

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 دی 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.342641.143113

چکیده
  Shell vessels are rare grave objects that have been found in many third and 2nd millennium B.C. cemeteries in Mesopotamia. Archaeological excavations in the Iranian plateau have yielded shell vessels from Barde Zarde cemetery, Kalle Nisar cemetery, Bani Surmeh cemetery, Shahdad cemetery, and Tepe Hissar. Barde Zarde produced a relatively complete Lambis vessel ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
معنا بخشی سنت تدفینی تهی گور درشرق ایران: مطالعه ویژه محوطه‌های شهرسوخته، شهداد(خبیص) و خنامان
معنا بخشی سنت تدفینی تهی گور درشرق ایران: مطالعه ویژه محوطه‌های شهرسوخته، شهداد(خبیص) و خنامان

حسن باصفا؛ محمدصادق داوری؛ Nasir Eskandari

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 دی 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.342386.143111

چکیده
  شناخت شیوههای تدفین بازتابی از فرهنگ و عقاید بشری است که در دوران مفرغ با ظهور و رشد مراکز مهم شهری اهمیت ویژه‌ای پیدا می کند. علاوه بر آن در دوران مفرغ ارتباطات تجاری بسیار گسترده شده و سبب شکل گیری مفاهیم ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری سفال‌‌ عصر آهن3 محوطه میدان همدان
طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری سفال‌‌ عصر آهن3 محوطه میدان همدان

محمد شعبانی؛ محمد ابراهیم زارعی؛ کاظم ملازاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 بهمن 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.341348.143105

چکیده
  در سال 1396 و در جریان یک عملیات عمرانی در میدان امام خمینی شهر همدان ، مواد فرهنگی از دوره‌های مختلف تاریخی شناسایی گردید و کاوش اضطراری به سرپرستی محمد شعبانی شکل گرفت. لایه‌های باستانی موجود معرف سه ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
The settlement pattern of ancient sites in the southeastern Sub-basins of the Caspian Sea, from the Hydro geomorphological perspective
The settlement pattern of ancient sites in the southeastern Sub-basins of the Caspian Sea, from the Hydro geomorphological perspective

افسانه اهدائی؛ مهران مقصودی؛ سید محمد زمان زاده؛ مجتبی یمانی؛ حسن فاضلی نشلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 بهمن 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.353608.143178

چکیده
  The existence of water sources, especially rivers, is one of the most important factors in the site selecting. But from the past until now, the establishment of settlements by the rivers, despite countless blessings and benefits, had also some risks. In this research, using the study of sub-basins in the southeast of the Caspian Sea, firstly, the relationship ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
اِسفَنجِرد، شهری مدفون در شن‌زارهای مَجومِرد، یزد
اِسفَنجِرد، شهری مدفون در شن‌زارهای مَجومِرد، یزد

محمد حسین عزیزی خرانقی؛ سمیرا عابدی؛ جلال هاشمی مجومرد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اسفند 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.353049.143174

چکیده
  اقلیم خشک و بیابانی نواحی مرکزی ایران در استان یزد، حرکت شن‌های روان و ماسه‌زارهای بی‌پایان، منجر به ایجاد شرایطی خاص برای استقرارهای انسانی در این بخش از ایران شده است. در طول تاریخ کم‌آبی، خشکی زمین ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
A Mineralographic study and elemental analysis of the Sasanian - Early Islamic potteries of Jahangir monument in Ilam, using petrographic, XRF, ICP and T.L Dating methods
A Mineralographic study and elemental analysis of the Sasanian - Early Islamic potteries of Jahangir monument in Ilam, using petrographic, XRF, ICP and T.L Dating methods

Leila Khosravi؛ Milad Baghsheikhi

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.354447.143181

چکیده
  no experimental studies using petrographic, XRF, ICP and T.L methods for analyzing Sasanian and Early Islamic pottery in Western Iran have been conducted. Therefore, the results of this study will reveal more information regarding pottery production process in this historical period . For this purpose, 8 pieces of pottery obtained from the excavations of Jahangir ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مطالعات باستان گیاه شناسی در محوطه فیض آباد در شهرستان آران و بیدگل.
مطالعات باستان گیاه شناسی در محوطه فیض آباد در شهرستان آران و بیدگل.

نرجس خان فینی؛ رضا نوری شادمهانی؛ محسن جاوری؛ مصطفی سرلک

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.356585.143190

چکیده
  باستان‌گیاه‌شناسی یکی از علوم میان رشته‌ای در باستان‌شناسی است. این علم به مطالعه بقایای گیاهی در بافت‌های باستان‌شناسی می‌پردازد. بر اساس مطالعات یافته های گیاهی، موضوعاتی مانند معیشت مردم، کشاورزی، ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
معرفی و طبقه بندی دست افزارهای سنگیِ دوره شوشان میانه محوطه تل‌چگاسفلا
معرفی و طبقه بندی دست افزارهای سنگیِ دوره شوشان میانه محوطه تل‌چگاسفلا

عبدالوهاب دحدوح؛ حسن فاضلی نشلی؛ عباس مقدم؛ نصیر اسکندری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.355732.143185

چکیده
  دوره شوشان میانه در جنوب غربی ایران دارای شاخصه‌های متعددی است که از مهمترین آنها می‌توان به توسعه کشاورزی و دامپروری، گسترش وسعت محوطه‌ها و افزایش تراکم جمعیت اشاره کرد. مادامی‌که کشاورزی به طور ...  بیشتر