دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 401
پیشنهادی در چگونگی طرّاحی (مهندسی) شبکة تأمین آب در کاروانسرای کویری نوگنبد بر پایة نتایج به دست آمده از بررسی باستان شناختی منطقة نوگنبد ـ ارکان در نائین
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 1-20
چکیده
ارتباط بین مراکز مهمّ استقراری در فلات مرکزی ایران و به خصوص در مکان‌های کویری بدون داشتن سیستم ارتباطی مطمئن امکان‌پذیر نبوده است. در این بین، طرّاحی شبکه‌های ارتباطی ازطریق ساخت جاده‌هایی ... بیشتر
پیدایش نهادهای پیش‌حکومتی در فلات مرکزی ایران؛ خان‌سالارهای آغاز ایلامی در تپه سفالین پیشوا
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 1-22
چکیده
در این مقاله، ساختار نظام اداری تپه سفالین در قالب فن مدیریت اداری مورد بررسی قرار می‌گیرد. دادههای بهدست آمده از کاوش تپه سفالین باعث افزایش بانک اطلاعاتی باستانشناسی دوران آغاز تاریخی با تمرکز ... بیشتر
درآمدی بر باستانشناسی و سیاست
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 1-13
چکیده
از همان آغاز، باستانشناسی برای سیاستمداران کاربرد سیاسی داشته است. سیاستمداران، باستانشناسی را برای تخریب و یا خلق تاریخ و هویت‌های کاذب ملّی و قومی به‌کار گرفته‌اند؛ و یا اینکه تلاش کرده‌اند ... بیشتر
بازسازی رژیم غذایی محوطة باستانی گوهر تپة مازندران بر اساس آنالیز ایزوتوپی نمونههای دندانی به دست آمده از آن محوطه
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 1-14
چکیده
پژوهش حاضر بر تعیین رژیم غذایی، با استفاده از آنالیز ایزوتوپهای پایدار کربن و نیتروژن تکیه دارد که از کلاژن دندان دوازده اسکلت انسانی از قبرستان عصر آهن محوطة باستانی گوهر تپه در شرق استان مازندران واقع ... بیشتر
سنت سفالگری ناحیۀ خداآفرین و نظریۀ پویایی فرهنگی عصر آهن
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 1-12
چکیده
بر مبنای نظریۀ پویایی فرهنگی عصر آهن فلات ایران، پیدایش و گسترش سنت سفالگری خاکستری- سیاه رنگ در اواخر هزارۀ دوم ق. م نشانۀ مهاجرت مردمانی تازه وارد است که از فراسوی کوهستان قفقاز بزرگ آمده و با گذر ... بیشتر
طبقه‌بندی و گونهشناسی سفالی‌های ساسانی- اسلامی بیشاپور مطالعه موردی: سفال‌های فصل نهم کاوش
دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 1-32
چکیده
کاوشهای باستان شناختی شهر تاریخی بیشاپور از سال 1319 خورشیدی به همت بخش آسیایی موزه لوور آغاز شد و از آن به بعد به دست هیئت‌های ایرانی ادامه پیدا کرد. در دهه اخیر نیز طی دو فصل کاری در سالهای ... بیشتر
قرائت خط خرده¬سفال کتیبه¬دار تپه هگمتانه
دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 1-9
چکیده
اصطلاح خط فارسی میانه یا پهلوی ساسانی و پارسیک، چه از نوع کتیبهای و چه کتابی آن، برای همة محققین خط و زبان، به خصوص محققین خط و زبانشناسی تاریخی و همچنین باستانشناسی و تاریخ، آشنا است. لیکن یک مورد ... بیشتر
بیت هیلانی
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 1-20
چکیده
در این پژوهش، نوع معماری بیت هیلانی در استقرارگاههای شرق باستان، مستندسازی گشته است؛ موضوعی که دربارة شیوة خاصی از اجرای یک بناست و از هزارة دوم پیش از میلاد شناخته شده است. شناخت بیت هیلانی، شاخصههای ... بیشتر
تحلیل الگوهای استقراری و حوزة گیرش محوطههای عصر مسسنگی واقع در اطراف الوند در ارتباط با تشابهات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای
دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 1-20
چکیده
محوطههای نویافتة مسسنگی در دامنههای کوه الوند و دشت همدان، نقش مهمی در ترسیم الگوی استقراری، با توجه به ویژگی خاص زیست' محیطی منطقه دارد. چرا که تا پیش از این، اطلاعات موجود در خصوص پیشازتاریخ ... بیشتر
روش‌های باستان‌سنجی به منظور ساختارشناسی آجرهای کشف شده از تل‌آجری تخت‌جمشید
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 1-19
چکیده
حفاریهای باستانشناسی هیئت ایرانی'ایتالیایی در محوطۀ تل آجری، در سال 1390 شروع شد و بقایای معماری مزّین به آجرهای لعاب‌دار بسیار نفیسی از این منطقه بهدست آمد که مشابهت‌های قابلملاحظهای با ... بیشتر
مدارکی نویافته از تولید مُهره در اوایل هزارۀ سوم ق.م در محوطۀ ریگسرای ورزنه (سبا 9) (ساحل غربی باتلاق گاوخونی – اصفهان)
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 1-16
چکیده
در بهمن و اسفند 1384برنامۀ بررسی و شناسایی باستانشناختی محوطۀ ریگسرای در شمال شهر ورزنه بر اساس یافتههای سطحی انجام و در طی آن نزدیک به صد محوطه شناسایی شد.ریگسرای منطقه‌ای قدیمی است که در زیر ... بیشتر
مقایسه و بررسی ساختار ظروف سنگ مرمر منطقۀ جیرفت و شهر سوخته بر اساس مطالعات آزمایشگاهی XRD-XRF و پتروگرافی
دوره 7، شماره 2 ، دی 1394، ، صفحه 1-12
چکیده
در این پژوهش سنگ مرمرهای به دست آمده از کاوشهای جیرفت و شهر سوخته برای شناسایی تفاوت ساختاری آنها به روش‌های تجزیة دستگاهی و پتروگرافی آزمایش شدند. سنگ مرمرهای جیرفت زردرنگ و رگه‌های پراکنده ... بیشتر
گونهشناسی نقشمایة «خدای ایستاده بر حیوان» در تمدنهای آسیای صغیر (هیتی) و باستانی بینالنهرین (سومر، بابل و آشور)
دوره 8، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 1-19
چکیده
این مقاله به گونهشناسی تطبیقی نقشمایة «خدای ایستاده بر حیوان» در هنرهای باستانی بینالنهرین و آسیای صغیر میپردازد و توجه ویژة خود را به تمدن هیتی از آسیای صغیر و تمدنهای سومر، بابل ... بیشتر
استقرارهای پیش از تاریخ دشت لوت، جنوب شرق ایران
دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 1-15
چکیده
دوازده فصل کاوشهای باستانشناختی در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستانشناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستانشناختی شد، حاصل ... بیشتر
ساختارشناسی سفال‌های دورهی پایانی مفرغ قدیم؛ محوطهی باستانی کهنه‌شَهَر آذربایجان غربی
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 1-17
چکیده
محوطهی باسـتانی کهنهشهر در شمال‌غرب اسـتان آذربایجان غربی به‌ـعنوان یکی از محوطههای دورهی مـفرغ قدیم، پس از کاوشهای علمی در 1391 تا 1393، یافتههای تازهای را به همراه داشته است. ... بیشتر
ترجمه در خلافت اسلامی و تأثیر آن در انتقال علوم به سرزمین‌های غربی
دوره 9، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 1-12
چکیده
یکی از مهارت‌های قابل‌توجه نزد مسلمانان، ترجمه بود. نیاز جامعه‌ی اسلامی به فراگیری علوم و فنون، توجه خلفا و خاندان‌های علاقه‌مند به فرهنگ و دانش، وجود کتابخانه‌های بسیار، ارزانی کاغذ و... از دلایل ... بیشتر
درآمدی باستان‌شناسانه بر صنعتی شدن تهران با دگرگونی در ساختار فضاهای تولیدی آن در دوره قاجار
دوره 10، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 1-20
چکیده
تحول در اقتصاد یکی از عرصههای حیاتی مطالعه در نظام مدرن ایران است. بدینمنظور با مطالعۀ دگرگونی باستانشناختی فضاهای تولید صنعتی میتوان شمهای از تحول فرهنگ مادی را در عصر تجدد مطالعه نمود. ... بیشتر
ساختار بصری مشروعیت در آثار ساسانی و بیزانس
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 1-18
چکیده
مفهوم مشروعیت در حکومت دینی ساسانی بر مبنای فرّه شکل‌گرفته و شاه را به اقتدار دنیوی و معنوی رسانده است. فرّه نیرویی است ایزدی که به‌واسطه ارتباطات حکومتی، وارد امپراتوری بیزانس نیز گردیده و درنهایت ... بیشتر
ساختار شناسی و مینرالوژی سفال سلادن به‌دست‌آمده از بندر تاریخی حریره در جزیره کیش؛ رد پایی بر تجارت دریایی از چین تا خلیج‌فارس
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 1-17
چکیده
سفال از زمره مواد تاریخی و فرهنگی است که در بستر تاریخ گویای رشد تکنیکی و فناوری استفاده از مواد خام توسط صنعتگر سازنده آن بوده است. تنوع در هدف استفاده از این ماده و تکنیک ساخت آن سبب گشته تا سفال به‌عنوان ... بیشتر
نویافته های کاوش باستانشناسی نجات شهری در منطقه مولوی تهران در دوران پیشازتاریخ (ترانشه I)
دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، ، صفحه 1-18
چکیده
در پاییز سال 1393 ه. ش، هنگام عملیات لوله گذاری فاضلاب شهری در بافت تاریخی تهران، داده ها و مواد فرهنگی یافت شد. در پی بازدید باستان شناسانی از پژوهشکده باستان شناسی یکی از نویسندگان مقاله حاضر ... بیشتر
شکلگیری، توسعه و سقوط شهر «شاپور خواست» بر اساس دادههای باستانشناختی و متون تاریخی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 1-24
چکیده
مطالعات باستانشناختی شهرهای کهن، نقش بسزایی در شناخت چگونگی شکلگیری، توسعه، سقوط و اضمحلال شهرها در ادوار مختلف تاریخی دارد. بنا به روایت مورخان و جغرافیدانان اوایل دوران اسلامی (منابع قرون ... بیشتر
The Hasanlu VII Culture in the Southern Lake Urmia Basin, Northwest Iran: A New Archaeological Outline
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 1-22
چکیده
Hasanlu archaeological joint project in partnership with Iranian-American archaeologist is the one of the rare long-term archaeological projects carried out in northwest of Iran. In the process of this project (1957-1978), the layers from the Neolithic period to the historical period have been excavated. The Seventh period of Hasanlu Tepe is contemporary ... بیشتر
بررسی تغییرات فرهنگی منطقۀ زرندیه از دورۀ مس و سنگ تا دوران اسلامی، بر اساس نتایج بررسی باستانشناختی
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 1-22
چکیده
زرندیه در استان مرکزی و در حاشیه ی شمال غربی فلات مرکزی قرار دارد. این منطقه تا اواخر دهه ی 1380 خورشیدی از نظر پژوهش های باستانشناختی منطقه ای تقریباً کم شناخته بود. در سال1387 بررسی این شهرستان ... بیشتر
چشم انداز تدفینی دشت مرودشت در دورۀ فراهخامنشی: بررسی یادمان های دستکند تدفینی در نیمۀ جنوب شرقی دشت
دوره 13، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 1-23
چکیده
در امتداد کوهپایه های دشت مرودشت تعداد قابل توجهی از یادمانهای دست کند تدفینی طی دوران هخامنشی تا اوایل دورۀ اسلامی شکل گرفته است. این آثار در اشکال مختلف ساخته شده و بجز مقابر سلطنتی و برخی نمونههای ... بیشتر
بازبینیِ سازه‌ای بنای موسوم به ارک علیشاه در تبریز: (ارزیابی انتقادیِ منطق حضور تاق در بزرگ‌ترین دهانه‌ی آجری جهان اسلام)
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 1-22