نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی

2 دانشجوی دکتری گروه باستان¬شناسی دانشگاه تهران

چکیده

در این مقاله، ساختار نظام اداری تپه سفالین در قالب فن مدیریت اداری مورد بررسی قرار می‌گیرد. داده‌های به‌دست آمده از کاوش تپه سفالین باعث افزایش بانک اطلاعاتی باستان‌شناسی دوران آغاز تاریخی با تمرکز بر پیدایش سیستم‌های مدیریتی و اداری در فلات مرکزی ایران شده است. در دورة آغاز ایلامی، تغییرات اصلی در سیستم اقتصادی، همراه با تغییراتی از یک جامعه خویشاوندی به سوی جامعة طبقاتی دیده می‌شود که در افزایش میزان واحدهای اقتصادی و رشد سازماندهی نیروی کار نمود یافته است. تپه سفالین به منزلة یک مرکز تخصصی مدیریت اداری در شمال فلات مرکزی ایران است که توسط گروهی از نخبگان اقتصادی و اجتماعی که همان خان‌سالارهای آغاز ایلامی بودند، اداره می‌گردید؛ بر تولید و مبادلة کالا نظارت داشته و کلیة شاخصه‌های یک جامعه پیش حکومتی را در خود جای داده بودند. تپه سفالین باعث افزایش درک ما از نقش تجارت در توسعه و تحوّل جوامع پیچیده در فلات مرکزی ایران می‌شود. داده‌های اداری و مدیریتی محوطه تپه سفالین نشان می‌دهد که سلسله مراتب قدرت در این جامعه که در رأس آن یک نخبه و یا گروهی از نخبگان اجتماعی قرار دارند، به هماهنگ‌سازی تصمیمات گوناگون می‌پرداخته و به مرکزیت محوطه سفالین در دشت ری، سایر جوامع استقراری همزمان با آن را سازماندهی و مدیریت می‌نموده‌اند. در این پژوهش سعی شده است با معرفی داده‌های مدیریتی حاصل از 4 فصل کاوش در تپه سفالین، روند رشد و توسعه نهادهای پیش حکومتی در فلات مرکزی ایران و جایگاه اقتصادی و اجتماعی خان‌سالارهای آغاز ایلامی در اواخر هزارة چهارم و ابتدای هزارة سوم ق.م. بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Emergence of Pre-Governmental Institutions in Central Iranian Plateau: Ruling Lords in the Proto-Elamite Period at Pishva’s Tepe Sophalin

نویسندگان [English]

  • Mortezā Hesāri 1
  • Rūhollah Yūsefi Zoshk 2

1

2

چکیده [English]

The present article investigates the administrative structure of the Pottery Mound from an administrative management point of view. Data obtained from excavation of the Pottery Mound has generated an extensive archeological databank relating to the beginning of the historical era with a focus on the emergence of management and administrative systems in the Central Iranian Plateau. In the Proto-Elamite period, major changes are observed in the economic systems, as well as shifts from a kinship-based society towards one of a class-based nature, which contributed to the rise in the number of economic entities and the organizational growth of the labor force. As a specialized center for administrative management located in the northern area of the Central Iranian Plateau, the pottery mound was managed by a group of economic and social elites, i.e. the Proto-Elamite lords, supervised the production and exchange of merchandise, and embraced all the criteria necessary for a pre-governmental society. The Pottery Mound expands our knowledge of the role played by commercial exchanges in the development and progress of complicated societies within the area of the Central Iranian Plateau. According to the administrative and management data on the Pottery Mound region, the power hierarchy of this society, on whose foundation was an elite or a group of social elites, served to coordinate various decisions, while also organizing and controlling other contemporary societies with the Pottery region as the center within the location of Rey Plain. Drawing on the management data obtained in the course of four seasons of investigations into the Pottery Mound, the present article seeks to study the developmental trend of the pre-governmental institutions in the Central Iranian Plateau and the economic as well as social status of the Proto-Elamite lords at the end of the fourth and beginning of the third century B.C.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aristocratic Societies
  • Management Skills
  • Pre-governmental organizations
  • Proto-Elamite Period
  • Tepe Sophalin