نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه باستانشناسی، دانشگاه تهران
2 دانشجو کارشناسی ارشد باستانشناسی، دانشگاه تهران
چکیده
در پاییز سال 1393 ه. ش، هنگام عملیات لوله گذاری فاضلاب شهری در بافت تاریخی تهران، داده ها و مواد فرهنگی یافت شد. در پی بازدید باستان شناسانی از پژوهشکده باستان شناسی یکی از نویسندگان مقاله حاضر به‌عنوان سرپرست پروژه یادشده در محلی که آثار و مواد فرهنگی فراوانی نظیر قطعات سفالی، فلزی، و آجری یافت شد، منصوب شد و با پیگیری‌های انجام‌شده، کاوش باستان شناسی نجات بخشی با باز کردن شش ترانشه در این محل آغاز گشت. از این شش ترانشه، دو ترانشه I و VI به دلیل نوع آثار به‌دست‌آمده از آن‌ها، اهمیت بیشتری یافتند. این آثار بر اساس نمونه‌های آزمایشی، قابل انتساب به هزاره پنجم پ.م یا حتی قبل از آن، یعنی اواخر دوران نوسنگی هستند. درواقع تهران به دلیل شرایط جغرافیایی، جزء مناطق مستعد برای شکل گیری استقرارهای عصر مس‌سنگی به‌حساب می‌آید. نتایج به‌دست‌آمده از کاوشهای نجات بخشی مولوی با نمونه تاریخ‌گذاری مطلق، اطلاعات فراوانی از فرهنگ های پیش‌ازتاریخی به‌ویژه دوران مس‌سنگی شهر تهران را در اختیار پژوهشگران فلات مرکزی قرار داد. مدارک موجود از ترانشه I شامل سفال‌های نوع چشمهعلی، تکه‌های استخوان حیوانی به همراه ابزارهای سنگی از نوع تیغه، ریز تیغه و سنگ مادر فشنگی که در نوع خود در دشت تهران بی‌نظیر است و نیز سازه حرارت دیده«به‌احتمال‌زیاد اجاق» و تدفین انسانی هفت‌هزارساله است که شواهدی از سکونت‌گاه‌های اوایل دوران مس‌سنگی را به‌صورت پراکنده در منطقه مولوی تهران را نشان میدهد. نتایج نمونه‌های آزمایش‌شده از این ترانشه، مهر تأییدی بر وجود محوطه‌ای چند دوره‌ای از اواخر هزاره ششم تا هزاره اول ق. م در منطقه مولوی است که در مقاله حاضر، نتایج ترانشه I موردبحث و استدلال قرارگرفته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
New Findings of prehistoric Evidence from a Rescue / Urban Archaeological Excavation in the Region of Molavi, City of Tehran
نویسندگان [English]
- Mohammad Esmaeil Esmaeili Jelodar 1
- Mahsa VAHABI 2
1 Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Tehran
2 MA Student, Department of Archaeology, University of Tehran
چکیده [English]
In autumn 2014, sewer construction works in one of the busiest parts of Tehran yielded Islamic pottery sherds from the Safavid to Qajar periods. Following a visit by archaeologists from the Iranian Centre for Archaeological Research, one of the authors (MEEJ) was appointed as the director of salvage excavations at archaeologically sensitive locations along the sewer line that had provided evidence such as potsherds, glass fragments, metal pieces and bricks. We opened six small trenches along the line of sewer construction, of which, Trenches I and VI proved to be more important the others due to the finds they yielded. These find, based on comparable specimens, can be dated to the fifth millennium BC or even earlier, Late Neolithic. In fact, Tehran for its favorable environmental conditions is one of the best areas to host Chalcolithic sites. The results of Moulavi excavations provided significant information about the prehistoric cultures of the Iranian Central Plateau, especially Chalcolithic cultures. The archaeological finds of the Trench I include potsherds of Cheshmeh Ali culture, animal bones, lithics such as blades, bladelets and bullet-shaped core, a possible hearth and a human burial; all these finds indicate sporadic settlement of the early Chalcolithic period in the Tehran Plain. The results of analyzed specimens from this trench confirm the existence of an occupation from the sixth to the first millennium at this spot. In this paper we describe and discuss the results of Trench I.
کلیدواژه‌ها [English]
- City of Tehran
- Rescue Excavations of Molavi
- Prehistoric era
- Pottery
- Burial
)