Hierarchical or Transegalitarian? Societies of the Transitional Chalcolithic Period on the North-Central Plateau of Iran
Hierarchical or Transegalitarian? Societies of the Transitional Chalcolithic Period on the North-Central Plateau of Iran

Hassan Fazeli nashli؛ Roger Matthews

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 165-192

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.320058.142994

چکیده
  Tracking the emergence of political authority and social hierarchy in the archaeological record has been one of the major challenges addressed by archaeologists in the past fifty years or more, with considerable attention given to potential material correlates of early stages in developments leading ultimately toward statehood (Chapman 2003; Smith 2012). Much ...  بیشتر
بررسی باستان‌شناسی سفال‌های دورة اسلامی محوطة باستانی نچیر خانلق ری
بررسی باستان‌شناسی سفال‌های دورة اسلامی محوطة باستانی نچیر خانلق ری

فیروز مهجور؛ محمد ابراهیمی¬نیا؛ حسین صدیقیان

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 173-192

چکیده
  محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه‌های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش‌هایی از آن توسط ادوات کشاورزی ...  بیشتر
مطالعه سفال دوره مس سنگ میانه چهارمحال و بختیاری با استفاده از آنالیز پتروگرافی و ICP-OES
مطالعه سفال دوره مس سنگ میانه چهارمحال و بختیاری با استفاده از آنالیز پتروگرافی و ICP-OES

فاطمه حاجی نوروزی؛ محمود حیدریان؛ علیرضا خسروزاده

دوره 13، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 175-198

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.290969.142795

چکیده
  در پژوهش حاضر سعی شده تا با استفاده از مطالعات آزمایشگاهی، اشتراکات ساختاری سفال‌های مس سنگ میانه منطقه چهارمحال و بختیاری که از نظر ویژگی‌های ظاهری شباهت زیادی با سفال مناطق خوزستان و فارس دارند، ...  بیشتر
In Search of the Message of Srōš: Investigation of the Deity Srōš and his Iconography During the Sasanian Period
In Search of the Message of Srōš: Investigation of the Deity Srōš and his Iconography During the Sasanian Period

Rahele Koulabadi؛ Seyed Mehdi Mousavi Kouhpar؛ Morteza Ataie

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 181-197

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.338945.143094

چکیده
  Srōš is a great Zoroastrian diviniy in the Avesta and Middle Persian texts. He functioned as a warrior and a fighter against evil, a high priest, and one of the judges of the soul in the afterlife. In the Avesta, four separate hymns are dedicated to Srōš, which implies his important position among the Zoroastrian divinities. The name of Srōš ...  بیشتر
بررسی ساختار ملات اوایل دوره اسلامی بر اساس نمونه‌های برج‌های آرامگاهی و قلعه های شرق مازندران با روش XRD
بررسی ساختار ملات اوایل دوره اسلامی بر اساس نمونه‌های برج‌های آرامگاهی و قلعه های شرق مازندران با روش XRD

شاهین ماهیار؛ بهمن فیروزمندی شیره جینی؛ هایده خمسه

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 189-209

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.269379.142641

چکیده
  با توجه به شواهد آزمایشگاهی به دست آمده در این پژوهش، دو ترکیب «ژیپس و کلسیت» یا «ژیپس و دولومیت» در فاز غالب، به همراه «کوارتز» در اشکال مختلف بلورین و سولفیدهای چندگانه فلزی و ترکیبات ...  بیشتر
کاربرد GIS و منطق فازی در مدیریت منابع فرهنگی؛ ارائه مدل پیش‌بینی محوطه‌های مس-وسنگ چهارمحال و بختیاری
کاربرد GIS و منطق فازی در مدیریت منابع فرهنگی؛ ارائه مدل پیش‌بینی محوطه‌های مس-وسنگ چهارمحال و بختیاری

مهدی علیرضازاده نودهی؛ محمود حیدریان؛ علیرضا خسروزاده

دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 193-216

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.269316.142640

چکیده
  باستان‌شناسان تنها کسری از بی‌شمار محوطه باستانی را شناسایی و ثبت کرده‌اند. در حالی که هزاران محوطه در سال برای توسعه مداوم زمین‌ها تخریب می‌شوند. یکی از راه‌ها برای کمک به درک و شناسایی این مکان‌ها، ...  بیشتر
بررسی تولید و منشأ مهره های صدفی دوره نوسنگی بی سفال در تپه علی کش، دشت دهلران
بررسی تولید و منشأ مهره های صدفی دوره نوسنگی بی سفال در تپه علی کش، دشت دهلران

حافظ قادری؛ حجت دارابی

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 193-210

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.298646.142856

چکیده
  افزایش شناخت انسان از محیط پیرامون و نیز برهمکنش­ های مختلف در دوره نوسنگی زمینه را برای تجارب جدید و تولید و پخش کالاها یا ایده­ های مختلف فراهم نمود. در ­غرب آسیا و به ویژه ایران، باستان­ شناسی ...  بیشتر
جایگاه محله جوباره در تحولات تاریخی و تأثیر آن بر بافت شهر اصفهان
جایگاه محله جوباره در تحولات تاریخی و تأثیر آن بر بافت شهر اصفهان

شهباز نوری فشارکی؛ محسن جاوری؛ محمد مرتضایی

دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 195-218

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.284264.142737

چکیده
  اصفهان یکی از شهرهایی است که علیرغم فراز و نشیب‌هایش همچنان قسمت‌هایی از بافت تاریخی آن نسبتاً سالم مانده است. دو عامل اقلیمی کمی بارش و پایین بودن رطوبت نسبی از طرفی و عدم وقوع زلزله‌های مخرب از طرف ...  بیشتر
جستجوی زمین‌لرزه‌های تاریخی در تپه باستانی سیلک، با استفاده از باستان‌شناسی لرزه‌ای
جستجوی زمین‌لرزه‌های تاریخی در تپه باستانی سیلک، با استفاده از باستان‌شناسی لرزه‌ای

مسعود مجرب؛ حسین معماریان؛ مهدی زارع

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 203-220

https://doi.org/10.22059/jarcs.2012.35382

چکیده
  زمین‌لرزه‌های تاریخی، از اهمیت ویژه‌ای در زلزله شناسی مهندسی برخوردارند و همواره مورد توجه بوده‌اند. زمین‌لرزه‌های مخرب قدیمی، سکونت‌گاه‌های باستانی مهمی را از بین برده‌اند. توجه ...  بیشتر
الگوهای زیستگاهی عصر مفرغ دشت سیلاخور
الگوهای زیستگاهی عصر مفرغ دشت سیلاخور

عباس مقدم؛ عباس نوری

دوره 9، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 137-155

https://doi.org/10.22059/jarcs.2018.211247.142308

چکیده
  دشت سیلاخور در استان لرستان یکی از پهنه‌های زیستی مهم در ناحیه شرق زاگرس مرکزی است که با توجه به توانمندی‌های زیست‌‌محیطی مناسب، زمینه‌ی اسکان گروه‌های انسانی از پیش‌‌از‌تاریخ تاکنون را فراهم ...  بیشتر
مطالعه و بررسی باستان‌شناختی گویجه قلعۀ مراغه
مطالعه و بررسی باستان‌شناختی گویجه قلعۀ مراغه

حسین ناصری صومعه؛ بهمن فیروزمندی؛ محسن سعادتی

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 147-165

https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.56685

چکیده
  گویجه قلعه با معماری سنگی، آرامگاه صخره­ای و اتاق‌ها و انبارهایی مختص عصر آهن آذربایجان و همچنین آثار دورۀ تاریخی و قرن­های میانۀ اسلامی، در شهرستان مراغه واقع شده است. استفادة مکرر از این محوطه ...  بیشتر
پژوهشی باستان‌شناختی در بنای آرامگاهی «‌برج قربان‌» همدان
پژوهشی باستان‌شناختی در بنای آرامگاهی «‌برج قربان‌» همدان

رضا نظری‌ارشد؛ محمود طاووسی؛ سوسن بیانی؛ جواد نیستانی

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 149-162

https://doi.org/10.22059/jarcs.2014.52681

چکیده
  استان همدان در پهنۀ غربی کشور از جمله مناطقی است که بناهای ارزشمندی را از دوران اسلامی در خود جای داده است. بخش مهمی از این آثار را آرامگاه­ها و یادمان­های تدفینی تشکیل می­دهند. یادمان معماری« ...  بیشتر
زمین‌باستان‌شناسی سکونتگاه‌های پیش از تاریخ با استفاده از روش میکرومورفولوژی (مطالعۀ موردی: تپۀ میمنت‌آباد)
زمین‌باستان‌شناسی سکونتگاه‌های پیش از تاریخ با استفاده از روش میکرومورفولوژی (مطالعۀ موردی: تپۀ میمنت‌آباد)

مهران مقصودی؛ سید محمد زمانزاده؛ اصغر نویدفر؛ روح‌الله یوسفی زشک؛ حجت‌الله احمدپور

دوره 7، شماره 2 ، دی 1394، ، صفحه 149-164

https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.57753

چکیده
  تپه‌های باستانی، صحنۀ فعالیت انسان‌ها در گذشته­های دور و نزدیک‌اند. این مکان‌ها ممکن است از بازمانده‌های اردوگاهی موقتی و یا ویرانه‌های یک دهکده یا شهر باشند. این تحقیق به زمین­باستان‌شناسی ...  بیشتر
تصحیح پلان به همراه  مستندنگاری پلکان کاخ ویران شده اردشیر سوم 
در تخت جمشید
تصحیح پلان به همراه مستندنگاری پلکان کاخ ویران شده اردشیر سوم در تخت جمشید

افشین یزدانی

دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 159-178

https://doi.org/10.22059/jarcs.2013.32125

چکیده
  بر روی بلندترین بخش محوطه تختگاه شهر پارسه (تخت جمشید) در حدود نیمۀ قرن چهارم پیش از میلاد کاخی ساخته شد که دارای ایوان و پلکانی گسترده رو به حیاط کاخ موسوم به «هدیش» بود که البته امروزه جز آثار شکسته ...  بیشتر
آنالیز ایزوتوپ های پایدار استرانسیوم و تعیین افراد بومی یا غیربومی در گورستان‌های باستانی، مطالعه موردی: گورستان عصر آهن محوطه باستانی گوهر تپه
آنالیز ایزوتوپ های پایدار استرانسیوم و تعیین افراد بومی یا غیربومی در گورستان‌های باستانی، مطالعه موردی: گورستان عصر آهن محوطه باستانی گوهر تپه

فهیمه شیخ شعاعی؛ کمال الدین نیکنامی

دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 159-170

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.68536

چکیده
  امروزه آنالیز­های ایزوتوپی، راه گشای بسیاری از مسائل مهمِ مطرح در باستان‌شناسی و انسان‌شناسی است ازجمله، بازسازی رژیم­های غذایی گذشته، ترسیم رد پایِ مهاجرت­های باستانی، بررسی و شناسایی تغییرات ...  بیشتر
مطالعات باستان‌شناسی در حوضة آبخیز کارون شمالی
(استان چهارمحال و بختیاری)
مطالعات باستان‌شناسی در حوضة آبخیز کارون شمالی (استان چهارمحال و بختیاری)

علی اصغر نوروزی

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 161-175

چکیده
  استان چهارمحال‌ و بختیاری، محدوده‌ای معادل یک درصد از مساحت ایران را در بر گرفته و منطبق بر حوضة آبریز شمالی رود کارون، یعنی یکی از مهمترین شریانهای حیاتی جنوب غربی کشور است. به دلایل متعدّد، جایگاه ...  بیشتر
تجزیة عنصری خاک باستانی دورة مس ـ سنگی تپه زاغه برای شناسایی   مکان‌های فعالیت‌های ویژه
تجزیة عنصری خاک باستانی دورة مس ـ سنگی تپه زاغه برای شناسایی مکان‌های فعالیت‌های ویژه

کمال الدین نیکنامی؛ ایرج رضایی

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 163-182

https://doi.org/10.22059/jarcs.2014.50404

چکیده
  بررسی­های انجام شده دربارة خاک محوطه­های باستانی نشان می­دهد که استقرار و سکونت انسان در یک ناحیة خاص، به سبب تولید دورریزها، فضولات، زباله­های خانگی و صنعتی و موارد متعدد دیگر، باعث افزایش برخی ...  بیشتر
مطالعة باستان¬سنجی آجرهای لعاب¬دار هخامنشی به¬دست¬آمده ازکاوش¬های باستان¬شناسی محوطة تل آجری در شهر پارسه
مطالعة باستان¬سنجی آجرهای لعاب¬دار هخامنشی به¬دست¬آمده ازکاوش¬های باستان¬شناسی محوطة تل آجری در شهر پارسه

سودابه یوسف¬نژاد؛ رضا وحیدزاده؛ محمدحسن طالبیان

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 165-179

https://doi.org/10.22059/jarcs.2013.35950

چکیده
  در این پژوهش آجرهای لعاب­دار هخامنشی به­دست­آمده از کاوش­های باستان­شناسی تل آجری برای شناسایی ترکیباتسازندة لعاب رویه و بدنة آجری به کمک روش­های شیمی تجزیه دستگاهی از قبیل: XRF،­XRD ،­ICP ...  بیشتر
گاهنگاری مقایسه‌ای سفال دورۀ آغاز شهرنشینی و شهرنشینی دشت مهران؛ بر اساس مطالعۀ سفال‌های تپۀ چغاآهوان
گاهنگاری مقایسه‌ای سفال دورۀ آغاز شهرنشینی و شهرنشینی دشت مهران؛ بر اساس مطالعۀ سفال‌های تپۀ چغاآهوان

پریسا نکوئی؛ حسن فاضلی نشلی؛ اردشیر جوانمردزاده

دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 167-184

https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.54181

چکیده
  دشت مهران از جمله مناطق پهنۀ فرهنگی جنوب غرب ایران است که به لحاظ موقعیت جغرافیایی در پژوهش‌های مرتبط با  شکل­گیری حکومت‌های نخستین از اهمیتی به­سزایی برخوردار است. مطالعۀ مواد فرهنگی تپۀ چغاآهوان ...  بیشتر
مطالعۀ گونه‌شناختی و گاهنگاری مقایسه‌ای ظروف سفالین تپه گیان نهاوند: مجموعه موزۀ مقدم دانشگاه تهران
مطالعۀ گونه‌شناختی و گاهنگاری مقایسه‌ای ظروف سفالین تپه گیان نهاوند: مجموعه موزۀ مقدم دانشگاه تهران

نیلوفر مقیمی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 167-188

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61775

چکیده
  تپه گیان نهاوند یکی از نخستین و مهم‌ترین محوطه­های کاوش­شده واقع در حوزۀ فرهنگی - جغرافیایی زاگرس مرکزی است. کاوش در این محوطه در سال­های 32-1931م. با روش‌های غیر علمی و با دیدگاه­های عتیقه­جویی ...  بیشتر
واکاوی جنبه‌هایی از متالورژی باستانی دشت قزوین بر مبنای داده‌های فلزی مکشوفه از قبور عصر آهن‌II قبرستان سگزآباد
واکاوی جنبه‌هایی از متالورژی باستانی دشت قزوین بر مبنای داده‌های فلزی مکشوفه از قبور عصر آهن‌II قبرستان سگزآباد

طلحه قدوسیان؛ احد صمدی؛ حسن طلائی

دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 167-187

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.64011

چکیده
  متالورژی باستانی یکی از فرایندهای فرهنگی ا­ست که سـیر تحـول و پویایی آن در دشت قزوین از هزارۀ ششم پ.م با دستیابی به فنّاوری مس طبیعی چکش­کاری‌شده در تپه­زاغه آغاز شده، و با ذوب و ریخته­گری مس در ...  بیشتر
شواهدی جدید از دوره اوروک در شمال غرب ایران؛ حسنلوی VIII و VII و عدم حضور فرهنگ کورا – ارس در جنوب دریاچه ارومیه
شواهدی جدید از دوره اوروک در شمال غرب ایران؛ حسنلوی VIII و VII و عدم حضور فرهنگ کورا – ارس در جنوب دریاچه ارومیه

اکبر عابدی؛ رضا حیدری؛ صلاح سلیمی

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 167-183

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.71110

چکیده
  در طی بررسی که در سال 1386 انجام گرفت، چندین محوطه شاخص اوروکی در حوضه زاب کوچک در شهرستان سردشت در شمال غرب ایران شناسایی و معرفی گردید. ازجمله این محوطه‌ها، محوطه شاخص تپه بادامیار ربط با سفال‌های شاخص ...  بیشتر
An Archaeological Analysis of the Existing Shell Vessels (Libation Shell) in the Archaeological Contexts of the Iranian Plateau in the Third to the First Millennium B.C.
An Archaeological Analysis of the Existing Shell Vessels (Libation Shell) in the Archaeological Contexts of the Iranian Plateau in the Third to the First Millennium B.C.

Parisa Naseri؛ Abbas Motarjem؛ David S. Reese

دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 167-183

https://doi.org/10.22059/jarcs.2023.342641.143113

چکیده
  Sea shells are natural-biological objects. They are embedded in geological layers in the form of fossils, but also, to find in archaeological deposits as a result of human activities. Archaeologists can use the provenance of shells in the functional analysis of ancient sites in terms of social archeology and prehistoric trading activities. Aarcheological excavations ...  بیشتر
زن-بودن-روی-مُهر؛ «نشانه‌شناسی وضعی» تجسّم زنانه در شوشان باستان (۳۵۰۰-۱۰۰۰ پیش از میلاد)
زن-بودن-روی-مُهر؛ «نشانه‌شناسی وضعی» تجسّم زنانه در شوشان باستان (۳۵۰۰-۱۰۰۰ پیش از میلاد)

وحید عسکرپور

دوره 10، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 169-187

https://doi.org/10.22059/jarcs.2018.215872.142331

چکیده
  این مقاله به بررسی خاستگاه‌ها و تطوّر پیکرهای زنانة روی مُهرهای استوانه‌ای دشت شوشان طی هزارة چهارم تا پایان هزارة دوم پیش‌ازمیلاد می‌پردازد. پیکرهای زنانة روی مُهرهای استوانه‌ای، مطابق با بافت‌ها ...  بیشتر
کاوش باستان‌شناختی گورستان تاج‌امیر یاسوج
کاوش باستان‌شناختی گورستان تاج‌امیر یاسوج

ابراهیم قزلباش؛ محمدجواد جعفری؛ نوروز رجبی؛ کورش محمدخانی

دوره 8، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 171-190

https://doi.org/10.22059/jarcs.2016.59501

چکیده
  گورستان تاج­امیر بر دامنة جنوبی رشته کوه­ دنا و در شرق یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد جای دارد. این گورستان به دنبال پی­ریزی ساختمان کتابخانة دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در 1388 شناسایی شد. ساخت­و­سازهای ...  بیشتر