نویسندگان

• فیروز مهجور ¹
• محمد ابراهیمی¬نیا ²
• حسین صدیقیان ³

¹ استادیار گروه باستان¬شناسی دانشگاه تهران

² دانش¬آموخته کارشناسی ارشد باستان¬شناسی دانشگاه تهران

³ دانشجوی دکتری باستان¬شناسی دوره اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه‌های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش‌هایی از آن توسط ادوات کشاورزی تسطیح شده است. علاوه بر وسعت بسیار زیاد، پراکنش فراوان و گسترده آثار فرهنگی در سطح آن بویژه قطعات مختلف سفالینه-های بدون لعاب و لعاب‌دار بر اهمیت فرهنگی و تاریخی این محوطه، دلالت می‌نمایند. به همین علت در تابستان سال 1389، طی یک برنامة پژوهشی باستان‌شناختی، به مطالعه و بررسی سطحی این محوطه پرداخته شد. این بررسی‌ها ثابت نمود که محوطة مذکور در دوره‌های میانی و متأخر اسلامی دارای استقرار و رونق خوبی بوده است. این مقاله نتیجة مطالعة داده‌های سفالین بررسی مذکور است.
سفالینه‌های مورد مطالعه در طیف بسیار گسترده و متنوعِ بدون لعاب و لعاب‌دار قرار دارند و هر یک به زیر گروه‌های فراوانی تقسیم می‌شوند. از نکات جالب توجه آنکه در بین قطعات سفالینه‌های لعاب‌دار، نمونه‌های متعددی از هر دو گونة سفال‌های موسوم به کوباچه شناسایی گردید که تاکنون از این منطقه و استقرار‌های اطراف آن لااقل با این حجم، شناسایی و گزارش نگردیده بود.
هم‌چنین گاهنگاری‌های نسبی و مقایسه‌ای داده‌های سفالین، مبیّن آن است که محوطة نچیر خانلق، حداقل در فاصله‌ی قرون 4 تا 11هـ ‌.ق. دارای استقرار بوده و این استقرار در فاصلة قرون 9 تا 11هـ .ق. به اوج رونق خود رسیده است.

کلیدواژه‌ها

• بررسی باستان‌شناختی
• دوران اسلامی
• سفال
• شهر ری
• شوره‌پزخانه
• محوطه نچیر خانلق

عنوان مقاله [English]

Archaeological Survey of Potteries in the Site of Nachir Khanloq of the Ray

نویسندگان [English]

• Firooz Mahjoor ¹
• Mohmmad Ebrahimi-Niya ²
• Hossein Sedighiyan ³

چکیده [English]

With at least 11 hectares site locating on Fashafooyeh from Rey Town, the archaic area of Nachir Khanloq is one of the important regions from Islamic period that has been less noticed yet. Unfortunately, some parts of this region have been leveled by farming equipments. In addition to its large area, great and massive distribution of cultural artifacts throughout this area, particularly several pottery fragments of both enameled and without enasmel types signify cultural and historic importance of this zone. For this purpose in summer 2010 and within an archaeological researching plan, surface of this area was exploered for study. These explorations demonstrated that the given area enjoyed an appropriate settlement and growth during Islamic mid- and late period. This paper is resulted from study on data of the aforesaid potteries.
The potteries in this case of study are placed within a very large and various spectrums with/ without enamel and each of them is divided into frequency subgroups. One of the interesting points in this regard is that among enameled pottery fragments, some of them were identified from both groups called as Koobacheh and until now no such type of pottery has been yet discovered and reported with the same quantity from this area.
Similarly, relative and comparaticve chronologies of potteries data indicate that Nachir Kanlog Region had such settlents at least within 4-11th hegira centuries (11-18th AD centuries) and this settlement has got to the peak point within 9-11th hegira centuries (16-18th AD centuries).

کلیدواژه‌ها [English]

• Archaeological Survey
• Brick Baking Plant
• Islamic period
• Nachir Khanloq Area
• Pottery
• Rey City