دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 409
نبرد بهرام گور در کشمهین؛ بازنگری در برخی از نقوش گچ‌بری بندیان درگز
دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، ، صفحه 171-190
چکیده
تحلیل و تفسیر یافته‌های باستانشناسی و متون تاریخی دوره ساسانی، در برخی موارد بهرغم وجود مدارک گسترده نتایج رضایت بخشی به دنبال نداشته است. نقوش گچ‌بری‌های آتشکده بندیان درگز ازجمله یافته‌هایی ... بیشتر
نگاهی تحلیلی به باستانشناسی و جایگاه آن در ایران
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 177-194
چکیده
حدود یک ونیم قرن پیش، چیزی به‌نام یا با مضمون باستانشناسی، در ایران وجود قابل ملاحظه‌ای نداشت امّا اکنون دارد. این شاخه از علوم انسانی، به عنوان یکی از پیامدهای نفوذ سیاسی اقتصادی جهان غرب در ایران ... بیشتر
تأمّلی در شاخص سبک و نماد در مطالعة شواهد باستان شناختی و نقش آنها در میزان دسترسی به حوزة ادراکات گذشته
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 185-198
چکیده
شکاف موضوعی (Dichotomy) از جمله معضلات جدّی در مطالعات باستان شناختی است؛ معضلی که بیش و کم، همة رشته‌ها و دانشهای انسانی و اجتماعی و تاریخی و حتّی برخی از دانشهای طبیعی نیز با آن رویارویند. لیکن این معضل ... بیشتر
حمام حاج میرحسن قزوین؛ گرمابه‌ای از اوایل دوره قاجار
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 193-219
چکیده
حمام‌های عمومی در زمرة ابنیة عام‌المنفعه‌ای هستند که با ظهور دین اسلام،که مقدمة بسیاری از فرائضش تطهیر است، در سراسر قلمرو اسلام گسترش یافتند. متأسفانه از آغاز دوران اسلامی تا قرن هشتم هجری قمری، ... بیشتر
سنت معماری آرامگاه‌ها در هزارة سوم پیش از میلاد در دمب‌کوه مکران، استان سیستان و بلوچستان
دوره 13، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 199-224
چکیده
مهمترین منطقه‌ای که ارتباط مستقیمی با تمدن سند و کشورهای ساحلی جنوبی خلیج‌فارس دارد، مکوران است. این سه حوزۀ فرهنگی، بهویژه در هزارۀ سوم پیش از میلاد، اشتراکات فرهنگی بسیاری دارند. یکی از اشتراکات ... بیشتر
Qolam Tepe of Jafarabad: Recognition of the Sialk VI Satellite Site in Kashan Foothills
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 199-224
چکیده
Until recently, the culture of the late Iron Age in the central Iranian Plateau had only been identified at the southern mound of Sialk. In this study, a newly discovered site, called Qolam Tepe, is introduced in the foothills of western Kashan at a very close distance to Sialk. None of the surface findings of Qolam Tepe show any era other than the Iron Age III, ... بیشتر
پژوهشی در تکوین و تحول آرامگاه‌های برجی پرّه‌دار در معماری اسلامی ایران مورد مطالعاتی: برج اظهر درگزین
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 211-234
چکیده
آرامگاه‌ها و یادمان‌های تدفینی در فرهنگ، تمدن و معماری دوران اسلامی همواره جایگاه برجسته و والایی داشته‌اند و بخش اعظمی از روند تکامل معماری دوران اسلامی در آنها قابل مشاهده و پیگیری است. آرامگاه ... بیشتر
مطالعۀ نقوش سنگ‌مزارات قرون هشتم تا یازدهم هجری موزۀ آذربایجان تبریز بر مبنای ابزارهای تحلیلی رویکرد نشانه شناسی
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 211-239
چکیده
ثبت عناصر در سنگ مزارهای موزه آذربایجان تبریز، از مهمترین شاخصه آن است اما این نقش‌مایه‌ها صرفاً جهان واقعی را ارائه نمی‌کنند، بلکه علاوه بر خصلت بازنمایانده، از قابلیت بیانگرایانه و نمادین نیز ... بیشتر
فرهنگ خوجالی – گَدَه بَی در قفقاز جنوبی و انتشار آن در شمال غرب ایران
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 217-241
چکیده
در ادبیات باستان شناسی جمهوری آذربایجان فرهنگی به نام فرهنگ خوجالی – گَدَه‌بَی شناخته شده که از لحاظ گاهنگاری در حوزه جغرافیایی قفقاز به عصر مفرغ متاخر و آهن قدیم و در شمال غرب ایران به عصر آهن I و ... بیشتر
مطالعه و بررسی بنای تاریخی امامزاده عقیل (یاسوکند بیجار)
دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 221-237
چکیده
استان کردستان از مناطقی است که در طی سده‌های نخستین اسلامی اطلاعات اندکی از آن در دست داریم و به تبع در خصوص معماری و بناهای تاریخی و نادر این دوره نیز شناخت کافی وجود ندارد. در چنین وضعیتی بنای تاریخی ... بیشتر
Cultural dynamics of the second half of the fourth millennium BC and the roots of early urbanization in southeastern Iran (3500-3000 BC)
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 221-238
چکیده
During the late fourth millennium B.C some changes took place in many archaeological sites of south eastern Iran that affected the different aspects of life in the region. By expanding of local cultures in the late 4th millennium B.C, at the same time we are witnessing the presence of proto Elamite cultural materials near some key sites and consequently ... بیشتر
چه کسانی در راه شاهی به مسافران خدمات ارائه می کردند؟
دوره 9، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 157-175
چکیده
متون تاریخی اطلاعات ارزشمندی دربارهی اهمیت راه شاهی هخامنشی از نظر وسعت، چگونگی کنترل و برقراری امنیت در آن، ایستگاه‌های بین‌راهی و خدماتی که به مسافران ارائه می‌شد در اختیار می‌گذارند، اما درباره ... بیشتر
قربانگاه‌های انسانی توفت در بیتالمقدس؛ بر اساس روایات عهد عتیق و منابع دورۀ اسلامی
دوره 7، شماره 2 ، دی 1394، ، صفحه 165-174
چکیده
توفت (در بیتالمقدس کهن) که در زمان کنعانیان مکانی مقدس به شمار میرفته است، جایگاه قربانیهای انسانی برای نکوداشت بعل بوده است. پیشینۀ قربانی و آیینهای آن نزد قوم یهود به زمانی برمیگردد ... بیشتر
بررسی ساختاری آثار گنجینه جیحون
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 171-184
چکیده
این نوشتار تلاش دارد با بررسی آثار «گنجینه جیحون» به گونه‌شناسی این مجموعه و نشانه‌شناسی بن‌مایه‌های هنری آن بپردازد. مهمترین اهداف این پژوهش بررسی فن‌آوری ساخت و تزیین آثار گنجینه جیحون، ... بیشتر
چگونگی ساخت کانال سوئز توسّط داریوش و بررسی تأثیر سیاسی ـ اقتصادیِ آن در دورة هخامنشیان
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 177-201
چکیده
اگر شروع حیات امپراتوری هخامنشی را از سال559 ق.م.، سال به قدرت رسیدن کوروش دوم، و پایان آن را سال 332 ق.م. فتح ایران توسّط اسکندر مقدونی بدانیم، در این 227 سال توسعة قدرت سیاسی و نظامی امپراتوری هخامنشی تعدادی ... بیشتر
بررسی و بازنگری ضرابخانه ناشناس 65 سلوکی
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 185-200
چکیده
در بررسیهای جدیدی که بر روی سکههای سلوکی موزه بوعلی همدان صورت گرفت، هشت سکه چهاردرهمی جدید شناسایی شد که میتوان آنها را به ضرابخانه ناشناس 65 نسبت داد. از این تعداد سکههای شناسایی‌شده در ... بیشتر
The Historical Approach to the Relative Chronology of Caravansarai of Alaki, Near Marand
دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 185-201
چکیده
Due to the importance of Tabriz in various historical periods after the Mongol’s invasion to the end of the Qajar period, as continuously being the capital city or the residence city of the prince, entrance to this city has been reflected in various reports. Most of the foreigners who entered Iran from European countries came from Caucasus Road to Tabriz ... بیشتر
بررسی باستانشناسی قلعه ایرج ورامین؛ تاریخ‌گذاری و کاربری
دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 189-208
چکیده
قلعه ایرج، با حدود 190 هکتار وسعت، یکی از محوطههای تاریخی مهم ایران در دشت تهران است. تاکنون مطالعات پراکندهای راجعبه این محوطه انجام پذیرفته که هیچ‌گاه نتوانسته است آن‌چنان‌که باید، ابعاد ... بیشتر
بررسی چند امکان برای تعیین هویت دو سوار ساسانی در نقش‌برجسته‌ی فیروزآباد
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 189-209
چکیده
به‌غیر از شخص شاه هویت دیگر افراد حاضر در نقشبرجستههای ساسانیان همواره محل مناقشه بوده است. مقالهی حاضر یکی از این مناقشات را دربارهی هویت دو سوار ساسانی حاضر در نقش‌برجسته‌ی فیروزآباد ... بیشتر
تحلیل نقش و فرم سفالهای تپه اسماعیل‌آباد
دوره 10، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 189-205
چکیده
با توجه به وضعیت لایه‌‌های تپه اسماعیل‌آباد و فرا‌گیری سفال افق چشمه‌علی و شناسایی طبقات استقراری با معماری مشخص، همچنین طول مدت استقرار و تداوم این فرهنگ در تپه، مهمترین و دقیق‌‌ترین اطلاعات ... بیشتر
مطالعة آلیاژ و روش ساخت النگوهای اقوام مهاجر اوراسیا؛ نمونة موردی، النگوهای به‌دست‌آمده از کورگان هشت جعفرآباد
دوره 8، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 191-204
چکیده
کورگان‌ها از شیوه‌های تدفین اقوام مهاجر اوراسیا هستند که اخیراً در ایران مورد حفاری باستانشناسی قرارگرفته‌اند. کورگان‌های جعفرآباد در 1389 مورد کاوش‌های باستانشناسی قرارگرفت. براساس فصل اول این ... بیشتر
تحلیل نتایج کاوش‌های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد
دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، ، صفحه 191-210
چکیده
معدن نمک چهرآباد یکی از معدود معادن نمک باستانی دنیا و تنها معدن نمک شناسایی شده در ایران است که شواهد و مدارکی از استخراج نمک در یک محدوده زمانی طولانی از حدود 500 پیش از میلاد تا عصر معاصر را داراست. ... بیشتر
چرا جای‌نام شیماشکی احتمالاً نمی‌تواند در منطقۀ کرمان قرار داشته باشد؟
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 199-215
چکیده
این مقاله تلاش خواهد کرد تا با کنار هم قرار دادن و مقایس? داده‌های مکتوب و باستان‌شناختی نشان دهد که به چه دلیل، بر خلاف نظر تعدادی از محقّقین و باستان‌شناسان، نمی‌توان منطق? کرمان را گزین? مناسبی ... بیشتر
Investigating of the Function of the Architectural Square Space of Tang-i-Chakchak Complex, Fars Province: A New Look Toward Sanctuaries of Arədvī Sūrā Anāhitā during Sassanid Period1
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 211-231
چکیده
Tang-i-Chakchak complex is located at eastern Fars Province. As one of the biggest religious Sassanid architectural complex, it consists of two main architectural spaces including a Chahartaq or a domical squared space. One of the two main spaces, with a square plan, considered the place of maintenance of the holy fire. Present paper attempts to suggest a plan ... بیشتر
ساختارشناسی ظروف مرمری دشت جیرفت و تطبیق با سنگهای مرمری پراکنده در شاخابه‌های هلیل و شور، در جنوب شرق ایران
دوره 13، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 225-243