نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید مهدی موسوی نیا ¹
• محمدرضا نعمتی ²

¹ دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشگاه تهران ‌

² استادیار پژوهشکدۀ باستان‌شناسی سازمان میراث فرهنگی

چکیده

قلعه ایرج، با حدود 190 هکتار وسعت، یکی از محوطه­های تاریخی مهم ایران در دشت تهران است. تاکنون مطالعات پراکنده­ای راجع­به این محوطه انجام‌ پذیرفته که هیچ‌گاه نتوانسته است آن‌چنان‌که باید، ابعاد تاریخی و باستان­شناسی قلعه ایرج را شناسایی کند. تمامی مطالعات پیشین، تنها بر مشاهدۀ داده­های سطحی محوطه و بقایای معماری حصار مبتنی بوده است؛ از این‌رو،    نمی­توان با اطمینان درخصوص برخی از ابعاد باستان­شناسی قلعه ایرج، اظهارنظر دقیقی ارائه داد؛ ازجمله این­که، قلعه ایرج در چه برهه­ای از تاریخ ایران ساخته‌ شده و به‌واقع چه کاربری­ای داشته است؟ در نوشتار حاضر تلاش می­شود با تحلیل داده­های  باستان­شناسی یافت­شده از بررسی­ها و کاوش محوطه به همراه متون تاریخی منطقه، ضمن فهم بهتر قلعه ایرج در بافت تاریخ دشت تهران، به دو پرسش کلیدی محوطه، «تاریخ» و «کاربری» قلعه ایرج، پاسخ داده شود.

کلیدواژه‌ها

• قلعه ایرج
• بررسی باستان‌شناسی
• تاریخ‌گذاری
• کاربری
• تصاویر ماهواره‌ای

عنوان مقاله [English]

Archaeological Survey of Qaleh Iraj, Dating and Function

نویسندگان [English]

• Seyed Mehdi Mousavinia ¹
• Mohammadreza Nemati ²

¹ Ph.D Candidate, Department of Archeology, University of Tehran

² Assistant Professor, Iranian Centre for Archaeological Research, Tehran

چکیده [English]

Among the Historical Monuments which have been identified in Tehran plain, Qaleh Iraj (known also as Qaleh Gabri) is the biggest in extent by 1470 m. length, 1300 m. Width covering an area around 190 ha.  This historical site is located 2 Kilometers north-east of Varamin county, in Tehran Plain. Despite some archaeological study, there has been no information on the archaeology of Qaleh Iraj it self alsor on the architectural characteristics of building. This study aimed to determine build up a chronologcal framwork to date different parts of Qale which may have been made durind successive periods.Through this paper we tried to explain the function of Qale and why the Qale was abandoned. For this we used archaeological data, text documents as well remote sensing (RS) magery to find history and function of Qaleh Iraj. This study showed Qaleh Iraj is a Garrison in Sassanian Period and maybe abandoned in the early Islamic period.

کلیدواژه‌ها [English]

• Qaleh Iraj
• Archaeological Survey
• Dating
• Function
• Remote sensing (RS)