دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
مقاله پژوهشی
بازنگری لایه‌های باستان‌شناسی غار هوتو، ایران: گزارش مقدماتی کاوش‌های باستان‌شناسی سال 1400
بازنگری لایه‌های باستان‌شناسی غار هوتو، ایران: گزارش مقدماتی کاوش‌های باستان‌شناسی سال 1400

حسن فاضلی نشلی؛ مجتبی صفری؛ راجرز متیوس؛ جودیت تومالسکی؛ یان لنتشکه؛ مینا مدیحی

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 5-49

https://doi.org/10.22059/jarcs.2025.388982.143332

چکیده
  دورۀ میان‌سنگی و گذار آن به دورۀ نوسنگی در جنوب‌غرب آسیا، یکی از مهم‌ترین مراحل تحول فرهنگی انسان است که در آن جوامع انسانی به تدریج شیوۀ زندگی و رفتار فرهنگی خود را تغییر داده و وارد عصر جدید شدند. انسان ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
گزارش مقدماتی از کاوش‌های جدید در محوطۀ نوسنگی چغاگلان، استان ایلام، غرب ایران
گزارش مقدماتی از کاوش‌های جدید در محوطۀ نوسنگی چغاگلان، استان ایلام، غرب ایران

حجت دارابی؛ سعید بهرامیان؛ حمزه قبادی‌زاده؛ جمال شیخی؛ مهدی اسکندری

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 51-67

https://doi.org/10.22059/jarcs.2025.381313.143288

چکیده
  چغاگلان پیش‌تر به‌عنوان مکان بسیار مهمی در مطالعات مربوط به ظهور کشاورزی اولیه و استقرار دائمی در جنوب‌غرب آسیا شناخته شده است. کارهای مختصر قبلی دانشگاه توبینگن در سال‌های 9-1388 نشان‌داد که چغاگلان ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
سفال پوک نوسنگی کاسپی در مقابل سفال جیتونی: تاریخ‌گذاری مطلق جدید از دوران نوسنگی باسفال شرق مازندران
سفال پوک نوسنگی کاسپی در مقابل سفال جیتونی: تاریخ‌گذاری مطلق جدید از دوران نوسنگی باسفال شرق مازندران

رحمت عباس نژاد سرستی؛ سیدکمال اسدی اجایی؛ شیینگ ژو؛ هنگامه خیری ملکشاه

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 69-93

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.382716.143299

چکیده
  پس از گذشت 70 سال هنوز اطلاعات بسیار اندکی درمورد دوره‌های فراپارینه‌سنگی، نوسنگی بدون‌سفال و نوسنگی باسفال در دشت‌های شرق مازندران داریم. روش‌های کاوش غیرقابل اعتماد، اعمال سلیقۀ شخصی در جمع‌آوری ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
گاهنگاری نسبی براساس طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفال دورۀ مس‌وسنگ تپه مرادآباد VIII دشت ارزوئیه (استان کرمان)
گاهنگاری نسبی براساس طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفال دورۀ مس‌وسنگ تپه مرادآباد VIII دشت ارزوئیه (استان کرمان)

محبوبه ناصری طهرانی؛ فریبا موسی پور نگاری؛ مهدی مرتضوی

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 95-119

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.375042.143260

چکیده
  دشت ارزوئیه یکی از مهم‌ترین بسترهای جغرافیایی بوده که استقرارهای پیش‌ازتاریخ (خصوصاً مس‌وسنگ) در جنوب‌غرب استان کرمان را دربر گرفته است. در این دشت کاوش‌های باستان‌شناسی محدودی در محوطه‌هایی مانند: ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
الگوهای استقراری از دورۀ مس‌وسنگ جدید تا عصر مفرغ جدید در دشت گرگان (حدود ۳۲۰۰-۱۶۰۰ پ. م.)
الگوهای استقراری از دورۀ مس‌وسنگ جدید تا عصر مفرغ جدید در دشت گرگان (حدود ۳۲۰۰-۱۶۰۰ پ. م.)

کایل جرج اولسون

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 121-149

https://doi.org/10.22059/jarcs.2025.388987.143333

چکیده
  دشت گرگان در استان گلستان، یکی از غنی‌ترین مناطق باستان‌شناسی در ایران به‌شمار می‌رود. با توجه به اقلیم مساعد آن، دشت گرگان برای هزاران سال مکانی جذاب برای سکونت روستاییان کشاورز بوده است. در قرن نوزدهم ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
کاوش در سرچم، محوطه باستانی چند دوره ای در منطقه هورامان، استان کردستان، ایران
کاوش در سرچم، محوطه باستانی چند دوره ای در منطقه هورامان، استان کردستان، ایران

امیر ساعدموچشی؛ سیروان محمدی قصریان؛ ماساشی آبه؛ مرتضی زمانی دادانه؛ سلمان خسروی؛ سریه امیری؛ مرجان مشکور؛ محمدصدیق قربانی؛ فرانک بحرالعلومی؛ حسین داودی

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 151-181

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.373818.143256

چکیده
  محوطۀ باستانی سرچم در جنوب‌غربی استان کردستان (منطقۀ هورامان) در غرب ایران واقع‌شده است. این محوطه به‌عنوان بخشی از پروژۀ نجات‌­بخشی باستان‌­شناسی سد داریان (DDASP) در سال 1394ه‍.ش. کاوش شد و یک محوطۀ ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بحثی دربارۀ تندیسک‌های سنگی ترکیبی در فرهنگ‌های مروی بلخی و تأثیرات آن‌ها
بحثی دربارۀ تندیسک‌های سنگی ترکیبی در فرهنگ‌های مروی بلخی و تأثیرات آن‌ها

دنگ چن

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 183-201

https://doi.org/10.22059/jarcs.2025.388989.143334

چکیده
  در قرن گذشته، گروهی از مجسمه‌های سنگی زنانۀ ترکیبی عصر مفرغ، که به «پرنسس‌های باختر» معروف هستند، در بازار عتیقه‌جات پدیدار شدند و مشکوک به منشأ افغان بوده‌اند. بعدها، در خلال کاوش‌های علمی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
گزارش کاوش ۲۰۲۴ در کانی‌شائی: داده‌های جدید دربارۀ اوایل عصر مفرغ و سکونتگاه‌های هلنیستی-پارتی
گزارش کاوش ۲۰۲۴ در کانی‌شائی: داده‌های جدید دربارۀ اوایل عصر مفرغ و سکونتگاه‌های هلنیستی-پارتی

استیو رنه؛ آندره تومه؛ مایکل پی. لوئیس؛ زانا عبدالله‌کریم قادر

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 203-227

https://doi.org/10.22059/jarcs.2025.388979.143331

چکیده
  کانی‌شائی یکی از مهم‌ترین استقرارگاه‌های باستان‌شناسی مهم در استان سلیمانیۀ اقلیم کردستان عراق است. این مکان در مرکز درۀ بازیان واقع‌شده و در محور ارتباطی اصلی قرار دارد که شمال میان‌رودان را از ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی و تحلیل شواهد آئینی در قلمرو فرهنگ کورا-ارس؛ اجاق‌ها و پیکرک‌ها بارزترین شواهدی از رفتار آئینی و هویت دینی مردمان کورا-ارس
بررسی و تحلیل شواهد آئینی در قلمرو فرهنگ کورا-ارس؛ اجاق‌ها و پیکرک‌ها بارزترین شواهدی از رفتار آئینی و هویت دینی مردمان کورا-ارس

بهلول خانی؛ اکبر عابدی؛ نصیر اسکندری؛ قادر ابراهیمی

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 229-267

https://doi.org/10.22059/jarcs.2025.387728.143323

چکیده
  گستردگی و مطالعۀ شاخصه‌های فرهنگ کورا-ارس یکی از موضوعات موردمطالعۀ باستان‌شناسان این حوزه است. یکی از مقوله‌های مبهم این فرهنگ، جایگاه دین، آئین، شواهد و مدارک آئینی در بین مردمان کورا-ارسی است. این ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
کوزه‌های نوک اژدری‌شکل ایران: بسترهای کشف باستان شناسی و منشأ پوشش قیری آن (تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی)
کوزه‌های نوک اژدری‌شکل ایران: بسترهای کشف باستان شناسی و منشأ پوشش قیری آن (تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی)

یاکوب کونان؛ محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار؛ میخاییل انگل؛ آلکس زومبرگ؛ مهدی آذریان؛ جبرئیل نوکنده

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 269-307

https://doi.org/10.22059/jarcs.2025.380179.143282

چکیده
  یکی از مهم‌ترین سفال‌های مورداستفاده در تجارت دریایی خلیج‌فارس (خاورمیانه) با بخش بزرگی از جهانِ ‌باستان، ازجمله خلیج‌فارس، دریای عمان، اقیانوس هند، سریلانکا و درنهایت کشور تایلند (محمولۀ کشتی سورینام)، ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی تحول شهر هرات در طول دورۀ ایلخانی برمبنای مطالعۀ تحولات در محور خیابان-مزار
بررسی تحول شهر هرات در طول دورۀ ایلخانی برمبنای مطالعۀ تحولات در محور خیابان-مزار

شاهین گرکانی دشته؛ محمد مرتضایی

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 309-325

https://doi.org/10.22059/jarcs.2024.341280.143104

چکیده
  خیابان-مزار به‌گونه‌ای از مجموعه‌سازی گفته می‌شود که در آن مقابر در دو سوی یک معبر استقرار می‌یافته‌اند. خیابان هرات نیز به‌عنوان گورستانی که مقابر در امتداد محور اصلی آن استقرار داشته‌اند، از نمونه‌های ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
سکه‌شناسی ضرابخانۀ تبریز در دورۀ ایلخانی (با تأکید بر دورۀ هولاکو تا اولجایتو)
سکه‌شناسی ضرابخانۀ تبریز در دورۀ ایلخانی (با تأکید بر دورۀ هولاکو تا اولجایتو)

محرم باستانی؛ نعمت اله علی محمدی

دوره 16، شماره 2 ، آذر 1403، صفحه 327-357

https://doi.org/10.22059/jarcs.2025.337049.143315

چکیده
  ضرابخانۀ تبریز یکی از ضرابخانه‌های بزرگ عصر ایلخانی است. تبریز از دورۀ هولاکو به‌طوری رسمی به‌عنوان مرکز حاکمیت سیاسی ایلخانان درنظر گرفته شده بود، این انتخاب درست یا نادرست موجب شد تا تعداد زیادی ...  بیشتر