مقاله پژوهشی
استقرارهای پیش از تاریخ دشت لوت، جنوب شرق ایران
استقرارهای پیش از تاریخ دشت لوت، جنوب شرق ایران

نصیر اسکندری؛ حکمت الله ملاصالحی؛ حسن فاضلی نشلی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 1-15

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61722

چکیده
  دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستان‌شناختی شد، حاصل ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
پژوهشی در آئین‌های تدفین دورۀ ساسانی در سواحل خلیج‌فارس
پژوهشی در آئین‌های تدفین دورۀ ساسانی در سواحل خلیج‌فارس

حسن توفیقیان؛ محرم باستانی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 17-34

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61723

چکیده
  اغلب محققین بر این باورند که در دورۀ ساسانی، جسد مردگان در هوای آزاد رها می‌شد تا حیوانات و پرندگان آن را تجزیه کنند. پس از متلاشی­‌شدن جسد، استخوان‌های باقی‌مانده را در فرورفتگی‌ها و طاقچه‌های ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
ساخت و سازمان فضایی شهرهای ایران در گذار از دورۀ ساسانی به دوران اسلامی
ساخت و سازمان فضایی شهرهای ایران در گذار از دورۀ ساسانی به دوران اسلامی

ستار خالدیان؛ حسن کریمیان؛ احمد پور احمد؛ حامد مظاهریان

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 35-51

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61724

چکیده
  شهرهای کهن ایران، در کنار نقش ارزشمند فرهنگی، نشان­دهندۀ جریان زندگی مردمان هستند و هر یک از قسمت­ها و فضاهای آن، بخشی از ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، اداری و مذهبی جامعه را نشان می­دهند. ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
سفال‌های غیردالمایی در بستر دالمایی: تشخیص باستان‌شناختی و توضیح آزمایشگاهی نمونۀ موردی: سها چای تپه زنجان
سفال‌های غیردالمایی در بستر دالمایی: تشخیص باستان‌شناختی و توضیح آزمایشگاهی نمونۀ موردی: سها چای تپه زنجان

رقیه رحیمی سرخنی؛ کمال الدین نیکنامی؛ معین اسلامی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 53-70

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61726

چکیده
  سنت فرهنگی دالما مربوط به هزارۀ پنجم ق.م. در غرب ایران است. یکی از مهم­ترین ویژگی­های این سنت پراکنش وسیع سفال­های آن است. در مراکز اصلی سنت فرهنگی دالما، به­خصوص حوضۀ جنوبی دریاچۀ ارومیه چهار گونۀ ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
از کوه سیلخَزو تا کوه بیکنی: جغرافیای تاریخی سرزمین ماد ‌در دورۀ آشور نو
از کوه سیلخَزو تا کوه بیکنی: جغرافیای تاریخی سرزمین ماد ‌در دورۀ آشور نو

سعدی سعیدیان؛ بهمن فیروزمندی شیره جینی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 71-89

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61728

چکیده
  مسئلۀ جغرافیای تاریخی سرزمین مادها در زمان ذکر نخستین آنها، یعنی در دورۀ آشور نو همواره بحث‌برانگیز بوده است. مادشناسان و آشورشناسان متقدم با توجه به حدود جغرافیایی این سرزمین در دوره‌های هخامنشی، ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تعیین عملکرد و طرح معماری واحدهای نجومی مکشوفه در رصدخانه مراغه
تعیین عملکرد و طرح معماری واحدهای نجومی مکشوفه در رصدخانه مراغه

جواد شکاری نیری

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 91-109

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61771

چکیده
  پس از کاوش در سایت ویران رصدخانۀ مراغه، غیر از شالوده­هایی با پلان­های مدور، چیز دیگری از ساختارمعماری آن یافت نشد. با گذشت حدود 40 سال، طرح و شکل برخی از واحدهای نجومی رصدخانه، مشخص نبود. حفار رصدخانه ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
سیر تحول منظر فرهنگی میمند کرمان با تکیه ‌بر مطالعات تاریخی و یافته‌های باستان‌شناختی
سیر تحول منظر فرهنگی میمند کرمان با تکیه ‌بر مطالعات تاریخی و یافته‌های باستان‌شناختی

میثم لباف خانیکی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 111-130

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61772

چکیده
  در تعیین و تعریف یک منظر فرهنگی، سه رکن جغرافیا (عرصۀ طبیعی فعالیت انسان)، تاریخ و مواد فرهنگی نقش اساسی ایفا می‌کنند. عرصۀ طبیعی میمند در شمال غرب استان کرمان به‌روشنی تعامل این سه عنصر را نشان می‌دهد. ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی شواهد باستان‌شناختی دورۀ ایلام میانه در حوضۀ کارون علیا
بررسی شواهد باستان‌شناختی دورۀ ایلام میانه در حوضۀ کارون علیا

یعقوب محمدی فر؛ کاظم ملازاده؛ علی اصغر نوروزی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 131-150

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61773

چکیده
  شواهد باستان‌شناختی، جایگاه ساکنین کوهپایه‌های زاگرس را در تحولات دوران ایلام تأیید کرده است. اما اطلاعات منسجمی از کمیّت و کیفیت آثار این دوره در بخش­های داخلی ارتفاعات زاگرس و به­خصوص در سرشاخه‌های ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
شواهد باستان‌شناسی در سن‌سنجی زمین‌لغزش سیمره
شواهد باستان‌شناسی در سن‌سنجی زمین‌لغزش سیمره

خداکرم مظاهری

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 151-165

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61774

چکیده
  زمین­لغزش سیمره از بلایای طبیعی مهمی است که در جنوب شرق درۀ سیمره در حوزۀ شهرستان دره­شهر رخ ‌داده است. این زمین­لغزش به­دلیل وسعت ابعاد و ویژگی­های خاص خود، تاکنون موردتوجه دانشمندان متعددی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مطالعۀ گونه‌شناختی و گاهنگاری مقایسه‌ای ظروف سفالین تپه گیان نهاوند: مجموعه موزۀ مقدم دانشگاه تهران
مطالعۀ گونه‌شناختی و گاهنگاری مقایسه‌ای ظروف سفالین تپه گیان نهاوند: مجموعه موزۀ مقدم دانشگاه تهران

نیلوفر مقیمی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 167-188

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61775

چکیده
  تپه گیان نهاوند یکی از نخستین و مهم‌ترین محوطه­های کاوش­شده واقع در حوزۀ فرهنگی - جغرافیایی زاگرس مرکزی است. کاوش در این محوطه در سال­های 32-1931م. با روش‌های غیر علمی و با دیدگاه­های عتیقه­جویی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی باستان‌شناسی قلعه ایرج ورامین؛ تاریخ‌گذاری و کاربری
بررسی باستان‌شناسی قلعه ایرج ورامین؛ تاریخ‌گذاری و کاربری

سید مهدی موسوی نیا؛ محمدرضا نعمتی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 189-208

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61778

چکیده
  قلعه ایرج، با حدود 190 هکتار وسعت، یکی از محوطه­های تاریخی مهم ایران در دشت تهران است. تاکنون مطالعات پراکنده­ای راجع­به این محوطه انجام‌ پذیرفته که هیچ‌گاه نتوانسته است آن‌چنان‌که باید، ابعاد ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی تغییرات فرهنگی دامنه‌های غربی الوند از دورۀ مس‌‌‌و‌سنگ تا پایان عصر آهن بر اساس نتایج بررسی‌ باستان‌شناختی دشت‌ میان‌کوهی تویسرکان
بررسی تغییرات فرهنگی دامنه‌های غربی الوند از دورۀ مس‌‌‌و‌سنگ تا پایان عصر آهن بر اساس نتایج بررسی‌ باستان‌شناختی دشت‌ میان‌کوهی تویسرکان

ﺭﺿﺎ ﻧﻆﺮﻱ اﺭﺷﺪ؛ خلیل الله بیک محمدی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 209-227

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61779

چکیده
  بررسی و شناسایی باستان‌شناختی به روش‌های گسترده یا فشرده، از رایج­ترین روش‌های کاربردی برای شناخت آثار، تغییرات فرهنگی و زیست‌بوم فرهنگی است؛ بررسی و شناسایی دشت‌ها، دره‌ها و مناطق مختلف، قطعاً ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
برآورد جمعیت در سیستان بر پایۀ مطالعات باستان‌قوم‌شناسی
برآورد جمعیت در سیستان بر پایۀ مطالعات باستان‌قوم‌شناسی

زهیر واثق عباسی؛ رحمت عباس نژاد سرستی؛ حمیدرضا قربانی؛ محمدصادق روستایی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، صفحه 229-243

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61780

چکیده
  امروزه، موضوع برآورد جمعیت جوامع باستانی یکی از موضوعات مهم در باستان‌شناسی است. یکی از راه­های جمعیت­نگاری باستانی، تحلیل­ آماری داده­های معماریِ حاصل از بررسی روستاهای امروزی است. منطقۀ سیستان ...  بیشتر