نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
2 دانشیار گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران (نویسندۀ مسئول).
3 استادیار گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
4 استادیار گروه مرمت آثارتاریخی، دانشکدۀ حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
چکیده
یکی از مهم‌ترین محوطه‌های دورۀ نوسنگی در جنوب‌غرب سوریه محوطۀ تل اسود می‌باشد. این محوطه توسط «دوکنتنسن و استوردر» کاوش شده و تعداد محدودی قطعات سفال به‌دست آمده است. کاوشگران قطعات سفال شناسایی شده در تل اسود را به دورۀ نوسنگی باسفال نسبت داده‌اند، در صورتی که در بررسی‌های کارگاهی انجام‌یافته توسط نگارندگان، مشخص گردید که این قطعات سفالی به دوره‌های نوسنگی، مس‌وسنگ، مفرغ و دوران تاریخی قابل انتصاب هستند. مسأله اصلی این پژوهش، گونه‌شناسی سفال تل اسود براساس فرم و تکنیک ساخت، و مشخص کردن تاریخ‌گذاری دقیق محوطه تل اسود براساس یافته‌های سفالی با استفاده از روش آزمایش سالیابی ترمولومینسانس می‌باشد؛ از این‌رو، تلاش خواهد شد به پرسش‌های طرح شده پاسخ داده شود؛ 1. یافته‌های سفالی تل اسود ازلحاظ گونه‌شناسی و مطالعۀ ساختاری به چه شکل قابل معرفی است؟ 2. تاریخ‌گذاری مطلق با استفاده از آزمایش سالیابی ترمولومینسانس تل اسود به چه شکل قابل تعیین می‌باشد؟ در این پژوهش، گونه‌شناسی براساس فرم و تکنیک ساخت به‌همراه آزمایش ترمولومینسانس انجام خواهد شد. سفال‌های این محوطه ازلحاظ فرم و تکنیک تزئین تنوع زیادی ندارند، ولی ازلحاظ تکنیک ساخت به‌نظر می‌رسد که سفالگران تل اسود در زمینۀ ساخت سفال تجربۀ کافی داشته‌اند. براساس نتایج تاریخ‌گذاری یافته‌های سفالی با استفاده از روش ترمولومینسانس می‌توان گفت که با توجه به این‌که استقرار در تل اسود از دورۀ نوسنگی بدون سفال آغاز شده است، ولی سفال‌های به‌دست آمده نشان‌دهندۀ دورۀ نوسنگی تا دوران تاریخی هستند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Typological and Structural study of Pottery from Tell Aswad, Damascus, Syria: A Proposed Chronology Based on Thermoluminescence/Optically Stimulated Luminescence (TL-OSL) Dating
نویسندگان [English]
- Naowar Ahmad 1
- Farshid Iravani Ghadim 2
- Ahmad Aliyari 3
- Mohsen Mohammadi Achachluei 4
1 PhD Candidate, Department of Archaeology, Faculty of Conservation and Preservation, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Archaeology, Faculty of Conservation and Preservation, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran. (Corresponding Author).
3 Assistant Professor, Department of Archeology, Faculty of Literature and Human Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Department of Conservation of Historical and Cultural Properties, Faculty of Conservation and Restoration, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]
One of the most significant Neolithic sites in southwestern Syria is Tell Aswad. This site was excavated by DeContenson and Stordeur, and a limited number of pottery sherds were recovered. The excavators initially attributed the pottery sherds from Tell Aswad to the Pre-Pottery Neolithic (PPN) period. However, typological studies conducted by the authors revealed that these sherds can be assigned to the Neolithic, Chalcolithic, Bronze Age, and historical periods. The primary objective of this research is to establish a typology of Tell Aswad pottery based on form and manufacturing techniques. Additionally, the study aims to determine the precise dating of the Tell Aswad pottery using both pottery analysis and the thermoluminescence dating method. To achieve this, the research seeks to address the following questions: How can the Tell Aswad pottery be explained in terms of typology and structure? How can an absolute dating be provided for Tell Aswad, determined using the thermoluminescence technique? In this study, a typological analysis based on form and construction techniques, combined with thermoluminescence testing, was conducted. The pottery findings from Tell Aswad were analyzed based on their form and construction techniques. The results revealed that the pottery from this site exhibits a limited variety in terms of form and decorative techniques. However, in terms of construction techniques, it appears that the potters of Tell Aswad possessed a high level of expertise in pottery-making. Based on the thermoluminescence dating results, it can be concluded that while settlement in Tell Aswad began during the Pre-Pottery Neolithic (PPN) period, the pottery findings represent occupation periods ranging from the Neolithic up to the historical period.
کلیدواژه‌ها [English]
- Aswad
- Pottery
- Typology
- Chronology
- Thermoluminescence
- Ayobi, R.A., (2014). “Les Objets en Terre du Levant Néolithique avant L’Invention de la Céramique: Cuisson Intentionnelle ou Accidentelle?”. Syria, 91: 1-3. https://doi.org/10.4000/syria.2608.
- Baker, J. O., Chamel, B. & Dutour, O., (2021). “New Paleopathological Evidence of Tuberculosis in Child Skeletal Remains from Tell Aswad (southern Syria 8,290-8,730BC)”. Paléorient, 47(1): 97-107. https://doi.org/10.4000/paleorient.926
- Baker, J. O, Chamel, B., Dutour, O., Khawam, R. & Stordeur, D., (2016). “Cause du décès et traitements funéraires différenciés à Tell Aswad au PPNB moyen/récent Inhumation d’un individu atteint de tuberculose ”. Neo-Lithics, 2(16): 64-74. https://www.researchgate.net .
- Bruni, S., Longoni, M., DeFilippi, F., Calore, N. & Bagnasco Gianni, G., (2023). “External Reflection FTIR Spectroscopy Applied to Archaeological Pottery: A Non-Invasive Investigation about Provenance and Firing Temperature ”. Minerals, (13)1211: 1-14. https://doi.org/10.3390/min13091211
- Douche, C. & Willcox, G., (2018). “New archaeobotanical data from the Early Neolithic sites of Dja’de el-Mughara and Tell Aswad (Syria)”. Paleorient, 44(2): 45-57. https://www.jstor.org.
- DeContenson, H. A. B., (1972). “Excavations at Tell Aswad in Damascus Ghouta”. AAAS, 22(1): 170-189.
- DeContenson, H. A. B., (1985). “Damascus in the Neolithic Age, translated and summarized by Bashir Zuhdi ”. AAAS, 35: 112-135. [In Arabic].
- DeContenson, H. A. B., (1989). The French Contribution to the Study of Syrian Archaeology 1969-1989. French Institute for the Archaeology of the Orient, Damascus. [In Arabic].
- DeContenson, H. A. B., (1992). “Les coutumes Funeraires dans le neolithique syrie”. Bulletin de la Society Prehistorique francais, 6: 184-192. https://doi.org/10.3406/bspf.1992.9517
- DeContenson, H. A. B., (1995). Aswad et Ghoraife: Sites Neolithiques en Damascene (Syrie) Au XIXeme et VIII eme millenaires avant l’ ere chretienne. IFAPO. Beyrouth. https://www.researchgate.net .
- Helmer, D., Gourichon, L. & Vila, E., (2007). “The development of the exploitation of products from Capra and Ovis (meat, milk and fleece) from the PPNB to the Early Bronze in the northern Near East (8700 to 2000 BC cal.)”. Anthropozoologica, 42(2): 41-69. https://sciencepress.mnhn.fr.
- Helmer, D. & Gourichon, L., (2008). Premières Données Sur Les Modalités De Subsistance À Tell Aswad (Syrie, Ppnb Moyen Et Récent, Néolithique Céramique Ancien) Fouilles 2001-2005 archaeozoology of The Near East Viii Tmo 49. Maison de l’Orient et de la Méditerranée, Lyon. https://www.academia.edu
- Helmer, D. & Gourichon, L., (2017). “The fauna of Tell Aswad (Damascus, Syria), early Neolithic levels. Comparison with the northern and southern Levant sites”. Archaeozoology of the Near East, 9: 23-40. https://www.researchgate.net
- Issi, A., Genc, E., Iskender, I., Bayazit, M. & Cereci, S., (2013). “Ft-Ir Spectroscopic Analysis Of Potsherds Excavated From The First Settlement Layer Of Kuriki Mound, Turkey. International Conference On Ceramics”. Bikaner, India International Journal of Modern Physics, 22: 103–111. https://doi.org/10.1142/S2010194513009987
- Khawam, R., (2014). L’homme et la mort au PPNB en Syrie: l’exemple de Tell Aswad. These de doctorat soutenuea l’ Universite Lumiere lyon 2.
- Khawam, R., (2015). Les pratiques funéraires de l’horizon PPNB ancien à Tell Aswad (Syrie). ArchéOrient, 12 juin 2015. https://archeorient.hypotheses.org
- Orangea,M., Carterb, T. & Ois-Xavier Le Bourdonnec, F., (2013). “Sourcing obsidian from Tell Aswad and Qdeir 1 (Syria) by SEM-EDS and EDXRF: Methodological implication ”. Palevol, 12: 173–180. https://doi.org/10.1016/j.crpv.2012.11.001
- Stordeur, D., (2002). “Tell Aswad, Deuxeme champagne de fouille”. Rapport Scientifique: 1-126.
- Stordeur, D., (2003a). “Tell Aswad Troisième Campagne de Fouille”. Rapport Scientifique: 1-31
- Stordeur, D., (2003b). “Des Cranes Surmodelés a Tell Aswad de Damascène (PPNB - Syrie)”. Paleorient, 29(2): 109 – 116. https://doi.org/10.3406/paleo.2003.4767
- Stordeur, D., (2005). “Tell Aswad cinquième Campagne de Fouille”. Rapport Scientifique: 1-33.
- Stordeur, D., (2006). “Tell Tell Aswad sixième Campagne de Fouille”. Rapport Scientifique: 1-28
- Stordeur, D. & Khawam, R., (2006a). “L’ aire Funeraire de Tell Aswad (PPNB)”. Syria, 83: 1 -24. https://doi.org/10.4000/syria.310
- Stordeur, D. & Khawam, R., (2006b). Une Place pour Les morts dans les maisons de Tell Aswad (Syrie) Horizon PPNB ancient et PPPNB Moyen, Fifth International Congress on Archaeology for the Ancient Near East. (Madrid,3- 8 Avril 2006), (5 ICAANE) work shop “Houses for the living and a place for dead. https://doi.org/10.4000/syria.321
- Stordeur, D. & Khawam, R., (2007). “Les Cranes Surmodeles de Tell Aswad (PPNB - Syrie), Premier Regard sur L’Ensemble, Premieres Reflexions”. Syria, 84: 5 – 32. https://doi.org/10.4000/syria.321
- Stordeur, D., (2007). “Tell Aswad”. Rapport scientifique 2007, Verifications et Finalization sur le Terrain Campagne d’etude de Material (Tell Aswad et Jerf el Ahmar): 1- 38.
- Stordeur, D., (2010). “Le PPNB de Syrie du Sud a travvers les Decouvertes Recentes a Tell Aswad ”. Huran, V :1- 15. https://www.researchgate.net
- Papakosta, V., Lopez-Costas, O. & Isaksson, S., (2020). “Multi-Method (Ftir, Xrd, Pxrf) Analysis Of Ertebolle Pottery Ceramics From Scania, Southern Sweden”. Archaeometry, 62(4): 677–693. https://doi.org/10.1111/arcm.12554
- Van Zeist, W. & Bakker-Heeres, J. A. H., (1979). “Some Economic and Ecological Aspects of the Plant Husbandry of Tell Aswad ”. Paleorient, 5: 161-169. https://www.jstor.org
- Van Zeist, W. & Bakker-Heeres. J. A. H., (1982). “Archaeobotanical studies in the Levant. Neolithic sites in the Damascus Basin: Aswad, Ghoraifé, Ramad”. Palaeohistoria, 24: 165-256. https://ugp.rug.nl
)