نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی کاظم پور ¹
• بهروز عمرانی ²
• رضا رضالو ³

¹ دانشجوی دکتری دانشگاه محقق اردبیلی اردبیل

² عضو هیات علمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری

³ استادیار دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

میزان گسترش قبور نوع کورگانی در محدوده وسیعی از آناتولی تا جنوب لوانت در طی هزاره‌های چهارم تا هزاره اول ق.م موضوعی بحث بر انگیز و گسترده است. بسیاری از محققان به دلیل گسترده نبودن مطالعات، برای توضیح این پدیده، در مناطق درون مرزی خصوصاً در استان‌های اردبیل و آذربایجان شرقی، ترکیبی از چند شاخصه از جمله مهاجرت اقوام، انتشار و تقلید سبک‌های خارجی را پیشنهاد کرده‌اند.  محوطه زردخانه به دلیل قرارگیری در میان چندین قلعه اقماری کوچک که شواهدی از قبور نوع کورگانی، متعلق به دوره مفرغ تا آهن را ارائه می‌دهند و در حال حاضر ناشناخته مانده‌اند از اهمیت خاصی برخوردار بوده و احتمالاً در مرکزیت آن‌ها قرار داشته است. شواهدی از قبیل میزان پراکندگی اشیاء در کنار قبور، قرارگیری آن در کنار جاده مهم ارتباطی، وجود معادن غنی فلز و سنگ در اطراف آن، تغییر در ابعاد و همچنین موقعیت مکانی قبور نشان دهنده وجود نوعی سیستم اجتماعی پیشرفته و طبقه حاکمه در این منطقه است که طی برهه زمانی خاصی(هزاره دوم ق.م) ارتباط فرهنگی زیادی را با مناطق اطراف داشته و به نوعی برتری سیاسی و نظامی خود را بر آن‌ها اعمال می‌کرده است.
قبور این محوطه همگونی‌هایی با قبور نوع کورگانی متعلق به هزاره دوم ق.م، استان‌های اردبیل و آذربایجان شرقی و در مناطق برون مرزی با گورهای کلان سنگی ارمنستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، جنوب روسیه و آناتولی نشان می‌دهند.  
 

کلیدواژه‌ها

• آذربایجان شرقی
• محوطه زردخانه
• عصر مفرغ
• عصر آهن
• قبور سنگی

عنوان مقاله [English]

Large stone graves of Azerbaijan, according to new result of Zrdkhaneh study

نویسندگان [English]

• Mehdi Kazempour ¹
• Behrouz Omrani ²
• Reza Rezaloo ³

¹ Ph.D Student Department of Archaeology, University of Mohaghegh Ardabil, Ardabil

² Iranian Archaeological Research Centre of ICHTO, Eastern Azerbaijan, Tabriz

³ Assistant Professor, Department of Archaeology, University of Mohaghegh Ardabil

چکیده [English]

The most important characteristics of the occupants of the second millennium BC in northern Iran and its adjacent regions such as the provinces of East Azerbaijan, Ardabil, Azerbaijan Republic, Armenia and southern Russia, is the settlements containing castles with defense walls and huge stone graves as well using bronze artifacts and production of gray and buff polished pottery. The presence of a large number of Kurgan graves distributed on the wider areas of East Azerbaijan to southern Russia which often lack residential areas, have been the fundamental problems concerning architectural patterns of their culture. In this paper it is attempted through comparative study to represent the main features of the second millennium BC in Eastern Azerbaijan on the basis of zard khaneh excavation and nearby regions.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Eastern Azerbaijan
• Zardkhane area
• Bronze Age
• Iron Age
• Stone graves