نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری در گروه باستان‌شناسی دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
2 استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
3 پژوهشگر مستقل، اصفهان، ایران.
چکیده
عمارت عالی قاپوی اصفهان از جمله بناهای فاخر ساخته‌شده در دورۀ صفوی (907- 1135 ﻫ.ق.) اگر نه به عنوان شاخص ترین بنا که از مشهورترین آنها به شمار می آید. عمارت کاخ از نمادهای معماری این دوران هرچند مورد توجه متخصصین حوزه های مختلف مرمت، معماری و تاریخ هنر واقع‌شده، اما بررسی ها و پژوهش های باستان شناختی پیرامون این بنای شاخص مغفول باقی مانده است. در این میان سیستم آب‌رسانی کاخ و انتقال آب به طبقات بالا از زمان ساخت تاکنون در شمار جنبه های قابل توجهی بوده که عدم مطالعۀ آن بستر را برای طرح فرضیات غیر واقعی مهیا ساخته است. نویسندگان مقاله با استفاده از منابع مکتوب، وارسی و مستندنگاری بقایای ساختار آب‌رسانی کاخ عالی قاپو، تلاش دارند تا بخشها، اجزا و چگونگی عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهند. ثبت و ضبط شواهد باقی‌مانده و مطالعه منابع دست اول در کنار داده های به دست آمده از مرمت های صورت گرفته نشان داد، شناخت بالای سازندگان از علم مکانیک زمینۀ ایجاد نظامی کارآمد و هماهنگ در آب‌رسانی کاخ و انتقال آب به طبقات فوقانی را میسر نموده بود. نظامی برگرفته از ماشین های ساخته‌شده در قرون پیش از روی کار آمدن حکومت صفوی که با الگو قرار دادن آن موجبات انتقال آب در کاخ مهیا شده بود. بدین ترتیب مطالعۀ صورت گرفته نه تنها منجر به شناسایی تأسیسات آب‌رسانی کاخ عالی قاپو و فهم چگونگی چرخه و انتقال آب در بخش های مختلف ساختمان شد که زمینه را برای شناخت موضوع در ساختمان های مشابه نیز فراهم می آورد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Archaeological Survey of the Water Supply System and Water Cycle at the ʿĀli Qāpu Palace of Isfahan
نویسندگان [English]
- Elahe Rouhollahi 1
- Ali Shojaee Esfahani 2
- Saeed Ghaseminezhad 3
1 Ph.D.Candidate in Department of Archeology, Faculty of Conservation and Restoration, Isfahan University of Arts, Isfahan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Archeology, Faculty of Conservation and Restoration, Isfahan University of Arts, Isfahan, Iran.
3 Independent Researcher, Isfahan, Iran.
چکیده [English]
The Āli Qāpu Palace, one of the grand constructions erected during the Safavid period (907-1135 AH) in Isfahan, stands out as one of the most renowned architectural marvels of its time. Despite garnering attention from experts in restoration, architecture, and art history, the palace has remained largely overlooked in archaeological standing bulding studies. A significant aspect contributing to this oversight has been the neglect of investigating its water supply system since its inception, leading to various unfounded assumptions. In this article, the authors aim to address this gap by conducting a comprehensive examination of the components and functioning of the water supply system of the Āli Qāpu Palace, drawing upon written, oral, and documentary sources pertaining to the remnants of its water supply structure. Through meticulous documentation of remaining evidence and scrutiny of primary sources, in conjunction with data obtained from restoration efforts, this study reveals a sophisticated understanding of the mechanics employed by the creators in establishing an efficient and integrated water supply system for the palace, particularly for transferring water to its upper floors. This system of water supply and circulation draws upon precedents set by machines developed in centuries preceding the Safavid era, which facilitated the transfer of water within the palace premises. Consequently, this research not only sheds light on the water supply facilities of the Āli Qāpu Palace and the intricate cycle of water transfer within its different sections but also lays the groundwork for understanding similar structures. By unraveling the mechanisms behind the palace's water supply, this study contributes to a deeper appreciation of the technological and engineering prowess of Safavid-era architects and engineers while offering valuable insights for future research into analogous architectural endeavors
کلیدواژه‌ها [English]
- Isfahan
- Safavid period
- ʿĀli Qāpu palace
- Water supply system
- Mechanical science
)