• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • همکاران دفتر نشریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه ▼
    • ورود به سامانه
    • ثبت نام در سامانه
  • English
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter
مطالعات باستان شناسی
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 11 (1398)
دوره دوره 10 (1397)
شماره شماره 2
پاییز و زمستان 1397، صفحه 1-256
شماره شماره 1
بهار و تابستان 1397، صفحه 1-260
دوره دوره 9 (1396)
دوره دوره 8 (1395)
دوره دوره 7 (1394)
دوره دوره 6 (1393)
دوره دوره 5 (1392)
دوره دوره 4 (1391)
دوره دوره 3 (1390)
دوره دوره 1 (1388)
خسروی, مریم, طاهری, علیرضا. (1397). بررسی تطبیقی نقوش براق در نگاره‏های معراج دوران اسلامی با برخی از لگام‏های مفرغی لرستان. مطالعات باستان شناسی, 10(2), 67-81. doi: 10.22059/jarcs.2018.226529.142389
مریم خسروی; علیرضا طاهری. "بررسی تطبیقی نقوش براق در نگاره‏های معراج دوران اسلامی با برخی از لگام‏های مفرغی لرستان". مطالعات باستان شناسی, 10, 2, 1397, 67-81. doi: 10.22059/jarcs.2018.226529.142389
خسروی, مریم, طاهری, علیرضا. (1397). 'بررسی تطبیقی نقوش براق در نگاره‏های معراج دوران اسلامی با برخی از لگام‏های مفرغی لرستان', مطالعات باستان شناسی, 10(2), pp. 67-81. doi: 10.22059/jarcs.2018.226529.142389
خسروی, مریم, طاهری, علیرضا. بررسی تطبیقی نقوش براق در نگاره‏های معراج دوران اسلامی با برخی از لگام‏های مفرغی لرستان. مطالعات باستان شناسی, 1397; 10(2): 67-81. doi: 10.22059/jarcs.2018.226529.142389

بررسی تطبیقی نقوش براق در نگاره‏های معراج دوران اسلامی با برخی از لگام‏های مفرغی لرستان

مقاله 5، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 18، پاییز و زمستان 1397، صفحه 67-81  XML اصل مقاله (1.07 MB)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2018.226529.142389
نویسندگان
مریم خسروی1؛ علیرضا طاهری email 2
1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه سیستان و بلوچستان
تاریخ دریافت: 12 بهمن 1395،  تاریخ بازنگری: 26 مهر 1397،  تاریخ پذیرش: 20 دی 1397 
چکیده
در روایات ‌اسلامی به معراج پیامبر به‌وسیله مرکبی شگفت‌انگیز بنام «براق»، اشارات زیادی شده است. تصاویر و توصیفات متفاوتی از براق، در نگاره‌ها و متن‌های ادبی برجای‌مانده است. همچون: استر، اسب یا موجودات چهارپای بالدار یا بدون بال و غیره. در عرفان و تصوف نیز «براق» دارای تفاسیر و مفاهیم ویژه‌ای است. با توجه به این توصیفات ، براق در زمره موجودات ترکیبی «انسان- حیوان» قرار می‏گیرد. موجودات تخیلی- ترکیبی پیشینه‌ای اساطیری دارند که نمونه‏های خارق‌العاده‌ای از آن در هنر مفرغ کاری لرستان خلق‌شده‌اند. سؤال پژوهش: بین ساختار فیزیکی و مفهوم نمادین براق و نقوش مفرغی مشابه آن در لرستان چه قرابتی وجود دارد؟ نقوش ترکیبی«انسان- حیوان» در تزیینات دهنۀ اسب مفرغ‌های لرستان تصویر و برجسته‌کاری شده‌اند ازنظر ظاهری شباهت بسیاری بین آن‌ها و براق وجود دارد. این پژوهش باهدف تطبیق ظاهری و مفهومی این نقوش برای پی‌بردن به پیشینۀ اساطیری براق و همچنین دست‏ یافتن به مفهوم و کاربرد لگام‌های یافت ‌شده در لرستان، با روش توصیفی- تطبیقی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای انجام‌شده است.با توجه به یافته‌ها می‌توان نقوش براق تصویر شده درصحنه‌های معراج پیامبر را متأثر از نقوش ترکیبی مفرغ‌های لرستان و پیشینه عقاید مهرپرستی و هندو ایرانی نقاشان دانست.
کلیدواژه‌ها
نگارگری‌ایران؛ معراج؛ براق؛ حیوانات ترکیبی؛ مفرغ لرستان
مراجع

ابن‌سینا،(1364)، معراج نامه ابوعلی سینا، مشهد، چاپ نجیب مایل هروی،.

پارسازاده، عبدالعلی،(1393)، آیین مهرپرستی بن مایه ادیان، تهران، آرون.

پوپ، آرتر آپم. اکرمن، فیلیپس،(1387)، سیری در هنر ایران (از دوران پیش از تاریخ تا امروز)، مترجم نجف دریابندی و دیگران، جلد7، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.

دادور، ابوالقاسم و منصوری، الهام، (1385)‌، اسطوره و نمادهای ایران و هند عهد باستان، تهران، کلهر، الزهرا.

دادور، ابوالقاسم ومبینی، مهتاب،(1387)، «بررسی تطبیقی نقش گاو در اساطیر و هنر ایران و هند»، مطالعات ایرانی،شماره 14،صص115 – 130.

دمیری، محمد بن موسی،(1364)، حیاه الحیوان الکبری،قم.

زند حقیقی، مریم،(1390)، «بررسی سرچشمه‌های ادبی و تصویری موجودات تخیلی کتاب " عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات" قزوینی»، پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر، استاد راهنما: علیرضا طاهری، دانشکده هنر سیستان و بلوچستان.

سهرابی، محمد،(1376)، لرستان و تاریخ قوم کاسیت، خرم آباد، افلاک.

شین دشتگل، هلنا، (1389)، معراج نگاری نسخه‌های خطی تا نقاشی‌های مردمی با نگاهی به پیکر نگاری حضرت محمد(ص) سده‌های 8-14 ه. ق، تهران ، شرکت انتشارات علمی فرهنگی.

صادق بهنام، مینا، (1350)،‌ مفرغ‌های لرستان و صنایع فلزی اسلامی، چاپ دوم، خرم آباد ، موزه فلک‌الافلاک.

طاهری، علیرضا،(1391)،« بررسی ساختار فیزیکی براق در نگارگری ایران»، فصلنامه هنرهای تجسمی نقش مایه، سال پنجم، شماره دهم، صص24-15.

طباطبائی، محمدحسین،(1353)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت.

کریمی، بهمن،(1346)، «تمدن آریاییها و خط سیر آنها و برنز لرستان»، بررسی‌های تاریخی، شماره 6، سال دوم، صص114-124.

کنگرانی، منیژه،(1389)، «نگاره‌های معراجی»، فلسفه کلام و عرفان، شماره 11، ص 266-267.

مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی،(1363)، بحارالانوار،ج18، بیروت.

محمودیان، حبیب الله،(1377)، ‌بررسی آثار برنزی ایلام و لرستان، ‌تهران ، سبز رویش.

وکیلی، هادی. لعل شاطری، هادی، (1394)، «بررسی میزان انطباق تصویر براق درمعراج نگاری های عصر قاجار با روایات اسلامی»، فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال ششم، شماره 20، صص70-49.

یا حقی، محمد جعفر،(1375)، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، تهران ، سروش.

معصومی، غلامرضا،(1388)، «لرستان؛ کاسی‌ها و شاهکارهای هنری و مفرغی»، کتاب ماه هنر، شماره 133، صص98- 101.

 

Berit G., 2000. Les mondes de l'Au-delà, Paris,Gründ.

Moorey, R., 1991. A century of Biblical Archaeology UK, James Clarke and Co Ltd.

www.louvre.fr.

www.collections.lacma.org.

www.metmuseum.org.

www.bl.uk.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 243
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 297
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

Creative Commons License

Journal Management System. Designed by sinaweb.