نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهرام آجورلو ¹
• فهیمه کوهساری ²

¹ دانشیار گروه باستان سنجی دانشگاه هنر تبریز

² دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تاریخ هنر ایران باستان، دانشگاه آزاد شبستر

چکیده

نقش برجسته‌ی عهد ساسانی خان­تختی در کوه پیرچاووش روستای خان­تختی در نزدیکی شهر سلماس در استان آذربایجان­غربی قرار دارد که دو سوار و دو پیاده را نمایش می­دهد که پیادگان حلقه­هایی را از سواران که در اصل اردشیر بابکان و شاپور یکم هستند، دریافت می­کنند. پژوهش­های ایران­شناسان غربی و ایرانی درباره­ی کیستی این سواران و پیادگان تاکنون یکسان و همانند نبوده است؛ اما بیشتر ایشان نقش­برجسته­ی خان­تختی را نمایش بیعت و هم­پیمانی بزرگان ارمنی با اردشیر و شاپور معرفی کرده­اند. بااین‌حال، نویسندگان پس از بازاندیشی نقش­برجسته­ی خان­تختی، ایده­ی انتساب پیادگان به اشراف ارمنی را برخاسته از مغالطات سه­گانه­ی هم­بستگی، توسل به باور عموم و تشبّث به تکرار دانسته؛ و در پایان، بر مبنای گزارش­های تاریخی، چنین نتیجه گرفته­اند که این نقش­برجسته­ی ساسانی در اصل یادمان پیروزی اردشیر بابکان در نبرد آذرآبادگان و نیز روایتگر هم­پیمانی بزرگان خاندان­های اشکانی سورن و اسپهبد با خاندان ساسان است.

کلیدواژه‌ها

• سنگ‌نگارۀ ساسانی خان‌تختی
• اردشیر بابکان
• شاپور یکم ساسانی
• خاندان‌های اشکانی سورن و اسپهبد
• نبرد آذرآبادگان

عنوان مقاله [English]

The re-thinking and revision of the Sassanid bas- relief of Khān Takhti; as the monument for the battle for Azerbaijan

نویسندگان [English]

• Bahram Ajorloo ¹
• fahime kosari ²

¹ Tabriz Islamic Art University General director of research center for conservation

²

چکیده [English]

The Sassanid bas- relief so- called as Khān Takhti is located at the Mt. Pīrchāvūsh, the village of Khān Takhti, near to Salmās, W. Azerbaijan; whereon two equestrians and two pedestrians have been carved. The equestrian men are Artaxerxes the Unifier and Shāpūr the great giving tow royal coronas to the pedestrian men. It is notable that results of western and Iranian researchers on the identity of these persons are different; while many of them have presented this bas- relief as the allegiance of Armenian nobles with Artaxerxes the Pāpagān. Yet, the authors have revised such an idea as the triple fallacies of ad nauseam, ad popolum and non importatur causandi reciproci. And they have concluded that this bas- relief, historically, depicts the victory of Artaxerxes (I) at the battle for Azerbaijan and the allegiance of the Arsacid Houses of Sorens and Espahbads with the House of Sassans.

کلیدواژه‌ها [English]

• Khān Takhti Sassanid bas- relief
• Artaxerxes the Pāpagān
• Sassanid Shāpūr the Great
• The Arsacid house of Sorens
• The Arsacid house of Espahbads