نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی دانشگاه آزاد ابهر
2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد باستان‌سنجی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زمینشناسی، پژوهشکده حفاظت و مرمت
4 استادیار گروه مرمت آثار تاریخی و باستان‌سنجی ، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
چکیده
در پژوهش حاضر سعی شده است تا با بررسی و مطالعهی پتروگرافی ده قطعه از سفالینههای لعابدار مربوط به دوران اسلامی مکشوفه از شهر تاریخی بلقیس اسفراین، به بررسی تفاوتها و شباهتهای ساختاری براساس فازهای موجود، شناخت مواد خام اولیه و اجزاء معدنی و در نهایت تا حد ممکن به شناخت منشاً آنها باتوجه به مقایسه خاک مورد استفاده در ساخت سفالها و زمینشناسی منطقه پرداخته شود. برای این منظور از روش آنالیز مقاطع نازک پتروگرافی و مطالعه آنها با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان نوری عبوری استفاده گردید، که در بررسی و تحلیل نتایج حاصل از مطالعه مقاطع نازک مشخص شد تمامی آثار از نظر ساختاری و ترکیب مشابه یکدیگر و دارای بافت سیلتی ریزبلور هستند و تنها یک قطعه از آنها (کد 216) دارای بافت ناهمگن است اما از نظر ساختار کانیشناسی دارای منشأیی همسان با دیگر قطعات را دارا هست. این سفالها دارای ساختاری مشابه و همچنین دارای منابع خاک یکسانی هستند. در این‌بین تنها قطعهی سفالی زرینفام (کد 1) مورد مطالعه از نظر ساختاری و ترکیب متفاوت از دیگر سفالها بوده که میتوان آن را یک نمونه متفاوت و احتمالاً وارداتی به منطقه درنظر گرفت. همچنین در کاوشهای باستانشناسی شهر بلقیس کورههای سفالپزی، سهپایههای سفالی و نیز توپیهای کوره کشف شده است، که نشاندهندهی تولید سفال و بومی بودن این صنعت در آن را دلالت دارد
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Petrographic Study of Islamic potteries of Shahr-e Belgheys, Northern Khorasan Province.
نویسندگان [English]
- Mahboubeh Abbasabadi Arabi 1
- Yasin sedghi 2
- Seyed Iraj Beheshti 3
- akbar abedi 4
1 Azad University Esfarayen Teacher
2 Department of Archaeometry, Tabriz Islamic Art University, IRAN
3 Expert Institute for Conservation and Restoration
4 Assistant Professor, Faculty of Applied Arts, Tabriz Islamic Art Universiry, IRAN
چکیده [English]
In the present paper, we have tried to study the mineralogy of ten pieces of the glazed potteries of Islamic era were discovered during a systematic archaeological survey on the Shahr-e Belgheys (Esfarāyen). For better understanding of potteries inside structural characteristics Petrographic thin sections and microscopic polarization were prepared. In the all petrographic sections composition of microcrystals were similar and only one piece (code 216) has represented a heterogeneous texture, but in terms of mineralogy all samples were shared a similar component indicating that the potteries would have been made from the same clay with local origin. Pottery sample (code 216) with a different geological composition may be assumed to have been a piece of a vessel was imported to the area
کلیدواژه‌ها [English]
- Petrography
- Compositional Analysis
- Ceramic Glazes
- Shahr-e Belgheys
- Esfarāyen
)