نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه باستان سنجی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
2 دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان سنجی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
چکیده
سالیابی یافته‌هایی همانند استخوان امکان بررسی تقدم و تأخر یا هم‌زمانی گونه‌های مختلف انسانی کشف شده در یک محل مشخص را فراهم میکند. در این پژوهش نیز نمونه استخوانهای اجساد شماره دو، سه و پنج مومیاییهای مردان نمکی معدن چهرآباد زنجان که قبلاً با روش رادیو کربن تاریخگذاری مطلق شده بودند بر اساس سالیابی نسبی فلوئور، اورانیوم، و نیتروژن (FUN)، تاریخگذاری شدند. مبنای این روش سالیابی بر این اصل استوار است که هرچه استخوان عناصر فلوئور و اورانیوم را بیشتر جذب کند سن قدیمی‌تری داشته و هر چه میزان نیتروژن آن بیشتر باشد استخوان سن کمتری خواهد داشت. نتایج به‌دست‌آمده نشان دادند که ابتدا جسد شماره پنج، سپس جسد شماره سه، و در انتها نیز جسد شماره دو دفن شده است که این ترتیب زمانی تدفین توسط اندازه‌گیری‌های قبلی سالیابی کربن 14 تائید می‌شوند. در مرحله‌ی بعد، نرمال بودن توزیع دادهها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS بررسی شده، و بر اساس رگرسیون خطی، نمودار لُجستیک، آزمون تی و آنالیز واریانس (ANOVA) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش صحت و دقت بالای آزمون سالیابی FUN در محوطههای باستانی و همخوانی مناسب آن با روش سالیابی رادیو کربن را، در محیط‌هایی که نمونه‌ها به‌خوبی محافظت‌شده‌اند نشان میدهد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparison of FUN relative dating with radiocarbon dating in saline environments on the basis of the study of mommies found in Chehrabad salt mine
نویسندگان [English]
- Masoud Bagherzadeh Kasiri 1
- biston alizade 2
1 Tabriz Islamic Art University
چکیده [English]
In this research, the bone samples of mommies no. 2, 3, and 5 of Chehrabad salt mine, Zanjan, which have been dated previously by radiocarbon dating method, were dated by fluorine, uranium, and nitrogen (FUN) relative dating method. To identify and measure fluorine, uranium and nitrogen in the samples, UV-Vis spectrophotometer, ICP-MS, and, CHNS and Kjeldahl analytical methods were respectively used. It was cleared that mommy no. 5 was the first one buried, then mommy no. 3, and finally mommy no. 2, where this order is in good agreement with the one obtained previously by radiocarbon absolute dating method. In the next step, the normalization of the data distribution was investigated by SPSS statistical software, and, linear regression, logistic graph, student’s t-test, and analysis of variance (ANOVA) were used to analyze the results obtained. The results showed that the results of FUN analysis have direct relationship with radiocarbon dating results. This study showed the high precision and accuracy of FUN relative dating method in archaeological sites, and its good agreement with radiocarbon dating in well-preserved archaeological environments.
کلیدواژه‌ها [English]
- Bones dating
- Chehr Abad salt mine
- FUN dating
- Mummies bones
- Relative dating
)