نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه هنر اصفهان
چکیده
یافته‌های فرهنگی به‌دست آمده از کاوش محوطه سفالین باعث افزایش بانک اطلاعاتی باستانشناسی دوران آغاز‌تاریخی با تمرکز بر بعد نظارت اقتصادی، هنری، فرهنگی و آیینی این دوره به‌ویژه آغازایلامی شده است؛ دوره‌ای که ما شاهد پیشرفت در فنّاوری در بسیاری از صنایع و هنر آن به‌ویژه در مُهرسازی هستیم. مهم‌ترین هدف این پژوهش مستندسازی نقش‌مایه‌های حجمی‌حیوانی اثرمهرهای به‌دست‌آمده از این محوطه به‌عنوان بخشی از هنر مهرسازی و در پی آن شناسایی سبک و روش خلق نقش‌مایه‌ها برروی مهرهای موردمطالعه است. مهم‌ترین پرسش‌ها در این پژوهش به این ترتیب می‌باشند: گونه‌های نقش‌مایه‌های با صحنة حیوانی چیست؟ انواع کاربرد اثرمهرها چیست؟ در قالب کدام‌یک از سبک‌های هنری این دوره قرار می‌گیرند؟ نقش‌مایه‌ها در بازخوانی اجتماع این محوطه در دوره‌ی زمانی موردمطالعه به‌صورت یک مرکز مستقل چه کمکی می‌کنند؟ اثرمهرها، وارادتی و یا بومی این مرکز هستند ؟ روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق به شیوه‌ی میدانی، شاملِ مشاهده، ثبت‌و‌ضبط، طبقه‌بندی و در مرحلة اسنادی، شاملِ مطالعة تطبیقی و مقایسه‌ای نمونه‌های مختلف است. اثرمهرهای مورد مطالعه با توجه به گونه‌های مختلف سبک کار و خلق نقش‌مایه‌ها باعث تمایز در جنبه‌های فرهنگی با سایر فرهنگ‌های هم‌افق خود شده است. این تمایزات در عین تشابهات هنری به‌ویژه با بین‌النهرین، خود سبب سبک خاص مهرسازی شده است. دوره فرهنگی-تاریخی اثرمهرهای مجموعه، نخستین پایه‌های هنری و آغازنگارشی جامعه‌ی شهری با سطح بالا و پیشرفته در ایران باستان است. بخشی از نقش‌مایه‌ها و نیز کاربردشان نشان از ساخت و استفاده‌ی مهر در این محوطه می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Explaning Some Animal Motifs of Proto-Elamite Seal Impressions from Tepe Sofalin, Pishva
نویسنده [English]
- morteza hesari
دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه هنر اصفهان
چکیده [English]
The site of Sofalin lies in the north Central Iranian Plateau in the north of Pishva city about 35 kilometres south-east of Tehran capital city. The excavations at Tepe Sofalin revealed information on the Proto-writing evidence of the controls on economy, art as well as the cultural and religious life of this period. Cultural sequence of the study period was identified during the some excavations seasons and it was revealed that the site was occupied continuously from first phase of the proto-writhing to the Proto-Elamite time. The seal impressions found from this site are documented, introduced and published here for the first time. The most important questions regarding the seal impressions of Sofalin are: which kinds of animal iconography, function and style were used? Have been seals made by local traditions? For the study of seal collections a comparative approach has been used to compare seal impressions found at Sofalin with its contemporary sites of Susa and those from Mesopotamia. The results of study showed that there have been some similarities between Sofalin and Mesopotamian seals impressions. The Proto-Elamite material showed the internal and external relationships for the peoples inhabiting Proto- Elamite societies; so based on the seal impressions comparisons it is evident that the proto-Elamite period can be attributed to have been in the earliest phase of urban development in the late 4th and early third millennium BC
کلیدواژه‌ها [English]
- Proto-Elamite
- Tepe Sofalin
- Seal Impressions
- Cylinder Seals
- Seal Styles
)