نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

2 استاد گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران

3 استاد گروه باستان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز

چکیده

با توجه به نوع اقلیم و رونق کشاورزی دشت شوشان، به نظر می‌آید که سیستم اقتصادی دوره‌ی آغاز ایلامی شبیه ‌به جوامع فئودالی است. در چنین سیستم‌هایی، دولت خان‌سالار محلی همچنین قدرت موازی مذهبی بخش وسیعی از منابع سرمایه، مانند زمین و آب را در اختیار دارند. اما شواهدی موجود است که بهره‌برداری بخشی از این منابع سرمایه به اشخاص دیگر اعطا شده است. در ابتدای بعضی از متون این دوره علائمی وجود دارد که مفهوم مشخصی ندارند، اکثر پژوهشگران آن‌ها را نمادی برای بنگاه‌های اقتصادی می‌دانند، بنگاه‌هایی که به‌نوعی سیستم تولید، توزیع، خدمات و حتی تجارت تا حدودی وابسته به آن‌ها بوده است. بر روی بعضی از این متون، اسناد حسابرسی وجود دارد که ارقام بسیار بالایی را نشان می‌دهد؛ که نشان‌دهندۀ شواهد و نشانه‌هایی برای فعالیت‌های اقتصادی است که به‌وسیله‌ی مؤسسات اقتصادی فوق‌الذکر انجام می‌شده است. این نهادها به احتمال زیاد موازی با حکومت آغاز ایلامی و البته تحت کنترل و مدیریت آن، بخشی از اقتصاد دوره‌ی آغاز ایلامی را هماهنگ می‌کرده‌اند. در این مقاله ابتدا متون الواح اقتصادی آغاز ایلامی و در نهایت شواهدی از فعالیت بنگاه‌های اقتصادی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evidence of Economic Enterprise Activity in the Proto- Elamite Tablets of Susa

نویسندگان [English]

  • zehra mirashe 1
  • Kamaleddin Niknami 2
  • Bahman Firouzmandy Shirejin 3

1 Ph.D Candidate, Department of Archaeology, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran

2 Professor, Department of Archaeology, University of Tehran

3 Professor, Department of Archaeology, Islamic Azad University, Tehran Markaz

چکیده [English]

Considering the boom in the agricultural productions in the plains of Susiana, it seems that the proto-Elamite economic system is similar to that of feudal societies. In such a system, chiefdom organization and religious power had maintained a large part of capital resources such as land and water. But there have been evidence indicated that the exploitation of these resources have been awarded to other peoples. At the beginning of the Proto- Elamite texts some signs are visible but they may not convey a specific meaning, most researchers describe them to have been symbols for the economic enterprises. Firms that were related are partly to the system of production, distribution, service and trading systems. Some economic texts contained documentary signs indicating that economic activity is evidence and signs might be implemented by the above mentioned financial authorities. This may parallel with governmental institutions of Proto- Elamite, but as were witnessed from the texts in the beginning of this period these institutions coordinated the economy of the society. In this paper, the economic texts of Proto-Elamite on the tablets were studied and the evidence of corporation’s activity is investigated by providing some related examples.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Proto- Elamite Economy
  • Proto- Elamite Texts Tablets
  • economic enterprises
  • Susiana Plain
اسمیت، مایکل (1384)، «باستان‌شناسی و اقتصاد حکومت‌های باستان»، کامیار عبدی، باستان‌شناسی و تاریخ، شماره پیاپی 38، شماره 2-1، صص 43 – 21‌.
پاتس، دنیل (1385)، باستان‌شناسی ایلام، ترجمه زهرا باستی، سمت، تهران.
حصاری، مرتضی؛ روح‌الله یوسفی زشک (1388)، «پیدایش نهادهای پیش‌حکومتی در فلات مرکزی ایران؛ خان‌سالارهای آغاز ایلامی در تپه سفالین پیشوا»، مطالعات باستان‌شناسی، ‌دوره 1، شماره 2، صص 22-1.
دادگر، یداله (1380)، «تحولات اقتصادی سرمایه‌داری و قرائت‌های گوناگون آن»، پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار، شماره 2، صص 26-6.
Alden, J. R., 1982. Trade and Politics in Proto-Elamite Iran, Current Anthropology, 23 (6): 613-40.
Altaweel, M., 2008. Investigating Agricultural Sustainability and Strategies in Northern Mesopotamia: Results Produced Using a Socio-Ecological Modeling Approach, Journal of Archaeological Science 35: 821-835.
Dahl, Jacob L., 2001. Collection, Louvre Museum, Paris.
Dahl, Jacob L., 2005. Complex Graphemes in Proto-Elamite Cuneiform, Digital Library Journal, 1-15.
Daniels, Peter, T., 1996. The World's Writing Systems, Oxford University Press.
Dittmann, R., 1986. Susa in the Proto-Elamite Period and Annotations on the Painted Pottery of Proto- Elamite Khuzestan, in: Finkbeiner, U., and Rollig, W., (eds.), Gamadat Nasr: Period or Regional style?, Wiesbaden TAVO Beiheft B 62, Pp.171-98.
Damerow, P., & R. K., Englund 1989. The Proto-Elamite Texts from Tepe Yahya, The American School of Prehistoric Research Bulletin 39. Cambridge MA: Peabody Museum of Archaeology and Ethnology.
Damerow, P., 1999. The Origins of Writing as a Problem of Historical Epistemology, http://www.mpiwg-berlin.mpg.de/Preprints/P114.PDF.
Damerow, P., 2006. The Origins of Writing as a Problem of Historical Epistemology, Cuneiform Digital Library Journal, 1-10.
De Mecquenem, R., & Scheil, V., 1921. Empreintes de Cachets Elamites, Paris, MDP  16.
De Mecquenem, R., 1949. Epigraphie Proto-Elamite, paris, MDP 31.
Englunda, R. K., 2004. The State of Decipherment of Proto-Elamite, in: S. Houston (ed.), The First Writing: Script Invention as History and Process, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 100-149.
Englundb, R. K., 2004. Proto-Cuneiform Account-Books and Journals, in: M., Hudson and C. Wunsch, (eds.), Creating Economic Order: Record-Keeping, Standardization and the Development of Accounting in the Ancient NearEast, Bethesda, Maryland: CDL Press, Pp: 23-46.
 Heilbroner, Robert L., 2008. Capitalism, New Palgrave Dictionary of Economics, (2nd ed.), London, Palgrave.
Janus, Thorsten & Janus Jerome Lim, 2013. Institutional Development, Capital Accumulation, and the Emergence of Civilizations, University of Wyoming, and the World Bank and Santa Cruz Institute for International Economics 6: 1-35.
Lamberg-Karloveky, C.C., 1971. Mesopotamia and the Indo –Iranian Borderlands, Iran, 10: 89-100.
Nissen, H., Damerow, P., & Englund, R., 1993. Archaic Bookkeeping, Chicago, University of Chicago Press.
Price, T., Douglas. & Feinman, Gary. M., 2010. Social Inequality and the Evolution of Human Social Organization, in: Price T.D., Feinman G.M. (eds.), Pathways to Power, Foundations of Social Inequality. Fundamental Issues in Archaeology, Springer, Boston, MA, pp. 1-14.
Samuelson, P.A., 1977. Foundations of Economic Analysis, New York, Atheneum.
Scheil, V., 1905. Textes Elamites, Sémitiques, Deuxième, Paris, MDP 6.
------------, 1923. Textes de Comptabilité Proto- Elamite, Nouvelle Série, Paris, MDP 17.
------------, 1935.Textes de Comptabilité Proto- Elamite, Troisième Série, Paris, MDP 26.
Wright, Henry. T., 1977. Palynological Investigations in Western Iran, Paleohistoria, 19: 19-95.