نویسندگان

• عمران گاراژیان ¹
• وحید عسگر پور ²

¹ استادیار دانشگاه نیشابور

² دانشجوی دکترای باستان¬شناسی پیش از تاریخ دانشگاه تهران

چکیده

در این مقاله در بستر شرح نظریات معطوف به تطوّر فرهنگی در انسان‌شناسی و باستان‌شناسی و ارائ? تاریخچ? مختصری برای این نظریات، سیر تطوّری سفال‌گری در لایه‌های مربوط به دوران پیش از تاریخ قلعه‌خان مورد بررسی و مداقه قرار می‌گیرد. با به آزمون گذاشتن متغیرهای مختلف سفال‌گری چنین بحث خواهد شد که هرچند تطوّرگرایی فرهنگی قادر است خط سیر دگرگونی‌های در زمانی را بر روی مواد فرهنگی، توصیف و تا حدّی تبیین کند، با این حال، بررسی جامع این تطوّرات، بدون در نظر گرفتن زیست‌بوم (شامل زمین‌سیما، سازمان اجتماعی، مناسبات اجتماعی درونی و برونی، مناسبات با دیگر محتویات محیطی و نحو? تعامل با محیط زیست) امکان‌پذیر نبوده و تفاسیر واقع‌نمایی را به‌دست نمی‌دهند. از میان سنجش‌های متنوع آماری بحث می‌شود که تطوّر سفال‌گری در قلعه‌خان هرچند رو به پیچیدگی و گستردگی می‌گذارد، اما این به‌معنای تکامل فناوران? آن نیست؛ سفالینه‌ها در طول زمان تنها تغییر با از صورتی به‌صورتی دیگر، خود را با زیست‌بوم خویش منطبق می‌ساخته‌اند.

کلیدواژه‌ها

• باستان‌شناسی تطوّری
• تطوّر فرهنگی
• سفال‌گری
• قلعه‌خان

عنوان مقاله [English]

Trends in Evolution of Pottery in Qal’eh Khān, Bojnūrd

نویسندگان [English]

• Emrān Gārāzhiān ¹
• Vahid Askarpūr ²

چکیده [English]

Relying upon the theories concerned with the cultural evolution of anthropology and archaeology, and providing a brief review of the related literature, the present article conducts a careful examination of the evolutionary trends in pottery of the layers from the prehistoric periods of Qal’eh Kh?n. Testing several variables affecting pottery, the article proposes that while cultural evolutionism can describe and partly clarify the chronological evolution of cultural items, it will not be possible to carry out a comprehensive analysis of such evolutions and therefore realistic interpretations cannot be provided without due consideration of the environment (including the landscape, social organization, internal and external social relations, relations with other environmental contents, and interactions with the environment). It is argued that, from among a variety of statistical analyses, while the evolution of pottery is moving towards complexity and development, this is not indicative of its technological evolution. Pottery has undergone evolution, in the course of history, by changing from one form to another and matching to its environment.

کلیدواژه‌ها [English]

• cultural evolution
• evolutionary archeology
• Pottery
• Qal’eh Khān