نویسندگان

1 استادیار گروه باستان¬شناسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دوران اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

محوطة وسیع باستانی ویگل که در شمال شهرستان آران و بیدگل واقع شده است، در پاییز سال 1385 توسط نگارندگان، شناسایی و تحت بررسی روشمند باستانشناختی قرار گرفت که در نتیجه، بقایای دو شهر مستقل از هم با دو قلعه حکومتی مجزا شناسایی گردید. از آنجایی‌که به غیر از قلعه‌های مذکور، سایر فضاهای شهری، آثار معماری و قطعات مواد فرهنگی در زیر شنهای روان مدفون شده بودند، بررسی‌های باستانشناختی به دشواری انجام گرفت لیکن به جهت آنکه این شنها سبب حفاظت از این آثار نیز بوده‌اند، قطعات آثار فرهنگی در وضعیتی نسبتاً سالم به دست آمدند.
به هر حال، گروه توانست با کسب اجازه از پژوهشکدة باستانشناسی، محدوده‌ای قریب به 100 هکتار از عرصه و حریم شهر‌های مذکور را تحت بررسی قرار دهد. گاه‌نگاری داده‌های سطحی روشن ساخت که این دو شهر از دوره ساسانی تا پایان حکمرانی سلاجقه بر ایران، یعنی اواخر قرن ششم هجری، مسکون بوده‌اند.
در مقالة حاضر تلاش گردیده تا پس از معرفی فشردة این دو شهر، با تحلیل نتایج داده‌های حاصل از بررسیهای میدانی ادوار استقراری، فرم و عملکرد این دو شهر، مشخص و در حد امکان، دلایل انقراض آنها مورد تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Vigol and Harāskān, Two Cities; A Study Based on Archaeological Data in Transformation from Sassanid Era to the Islamic Period Relying Upon Archeological Data

نویسندگان [English]

  • Hassan Karimiyān 1
  • Mohsen Jāveri 2

1

2

چکیده [English]

The vast ancient area of Vigol located in the northern part of the city of ?r?n-o-Bidgol was identified by the authors of the present article in Autumn 2006 and underwent a systematic archeological study as a result of which remnants of the two independent cities were identified with two separate governmental castles. Since, apart from the said castles, other urban areas, works of architecture, and items of cultural elements were buried under flowing sand, archeological investigations were carried out with difficulty, yet due to the fact that the sands served as a means to protect the said pieces and works, items of the cultural elements were found in a relatively intact condition.
Nevertheless, the team managed, upon permission by the Archeological Research Center, to conduct an investigation on some 100 hectares of the mentioned cities. Chronological study of the surface data revealed that the two cities were inhabited since the Sassanid era up to the end of the Seljuk Dynasty in Iran, that is to say, the end of the sixth century after Hegira.
Following a brief introduction of the above two cities, the present study analyses the data derived from a field surveys on the settlement eras, form and functions of the cities, and where possible, the grounds underlying their decline.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Harāskān
  • Islamic period city
  • Sassanid city
  • Urban areas
  • Vigol