سهیل احمدی واستانی؛ جبرئیل نوکنده؛ مصطفی ده پهلوان
چکیده
فاصله زمانی بین قرن سوم تا ششم میلادی (دوره ساسانی) ازنظر باستانشناسی و بررسی تحولات و دگرگونیهای فرهنگی فلات ایران از اهمیت بسیار برخوردار است. در این دوره ساخت و استفاده از اشیای فلزی، خصوصاً فلزات ...
بیشتر
فاصله زمانی بین قرن سوم تا ششم میلادی (دوره ساسانی) ازنظر باستانشناسی و بررسی تحولات و دگرگونیهای فرهنگی فلات ایران از اهمیت بسیار برخوردار است. در این دوره ساخت و استفاده از اشیای فلزی، خصوصاً فلزات گرانبها، ازنظر هنر و ظرافت فلز گری به درجه اوج کمال خود رسیده است. این تحولات عظیم در صنعت فلزگری علاوه بر تأثیرات که بر اشیای فلزی که مصارف روزمره داشته، در گورآونده های فلزی نیز تأثیرگذار بوده است. به همین دلیل ما شاهد وجود اشیای زیبا و نفیس از لحاظ هنری در گورستانهای دوره ساسانی هستیم. هدف اصلی این پژوهش بررسی فرم و تزئینات ظروف فلزی مکشوفه در گورستانهای دوره ساسانی، شمال ایران است تا از این طریق اطلاعاتی جامع در خصوص فن ساخت، کاربری، نقوش بهکار رفته بر روی این ظروف به دست بیاوریم. دادههای این پژوهش بر اساس کاوشهای باستانشناسی جمعآوری و مورد پژوهش قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد رایجترین گونه ظروف فلزی مکشوفه از این منطقه شامل؛ کاسه، پیاله، جام، تنگ و بشقاب بوده است. این ظروف علاوه بر کاربری روزمره، نشان دهندهی نوعی جایگاه اجتماعی و سیاسی صاحبان آن و در مواردی به عنوان ذخیره، سرمایه در مناسبات تجاری است. این ظروف عمدتاً به شیوه ریختهگری و شیوه چکشکاری ساخته شدهاند. اکثر ظروف مکشوفه بدون نقش هستند ولی برخی از ظروف دارای نقوش جانوری، پرندگان، انسانی و هندسی هستند.