علی اصغر محمودی نسب؛ سید رسول موسوی حاجی؛ عابد تقوی
چکیده
بررسی بناهای دوران اسلامی در ایران، حضور بیشمار آرامگاه های مذهبی و غیرمذهبی را نشان می دهد که در اکثر نقاط این مرز و بوم پراکنده اند. این ابنیه بهعنوان یکی از مهم ترین عناصر معماری اسلامی ...
بیشتر
بررسی بناهای دوران اسلامی در ایران، حضور بیشمار آرامگاه های مذهبی و غیرمذهبی را نشان می دهد که در اکثر نقاط این مرز و بوم پراکنده اند. این ابنیه بهعنوان یکی از مهم ترین عناصر معماری اسلامی - ایرانی از گوناگونی ویژهای برخوردارند، به‌طوری‌که مطالعۀ آنها ویژگی های معماری و تزئینی هر دوره را نمایان می کند. آرامگاه برای شخصیت های مذهبی و بزرگان در ایران بیشتر از سایر کشورهای اسلامی مورد توجه بوده است؛ دلیل این امر نیز به نقش آرامگاه ها و آمیختگی آن با آداب‌ورسوم و مذهب ایرانیان مسلمان برمی گردد و همین امر است که توجیهگر تداوم اقبال عامة مردم به آرامگاه های مذهبی در ایران است. در این تحقیق به معرفی معماری آرامگاه سلطان ابراهیم رضا (ع) واقع در روستای آبگرم شهرستان در میان، استان خراسان جنوبی پرداخته خواهد شد. در پژوهش حاضر ضمن معرفی و تحلیل معماری بنا، نقوش و تزئینات، کتیبه ها و یادگار نوشته ها بنا موردبحث قرار می گیرد. مقاله حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته های آن بخشی از طریق مطالعة منابع کتابخانه ای و بخش دیگر به‌صورت میدانی انجام شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که این بنا در چه دورهای ساخته شده است و معماری بنا دارای چه ویژگی هایی شاخصی است؟ با توجه به کتیبة بنا و گزارش های کوتاهی که توسط محققان قبلی انجام شده، تاریخ ساخت بنا به دورة صفوی برمی‌گردد، درحالی‌که با مطالعه و تحلیل معماری بنا با بناهای تیموری در خراسان، احتمالاً قدمت آن به اواخر دورۀ تیموری برمی‌گردد. آرامگاه سلطان ابراهیم رضا، بنایی چهار ایوانی که دارای گنبد و ایوان رفیعی در دو طبقه ساخته شده است. از جمله ویژگی های معماری بنا ضمن قرینگی آن و استفاده از طاق ها و قوس های متنوع، وجود کتیبه هایی با خطوط مختلف در داخل آرامگاه و دربهای کتیبه دار است که اطلاعات کاملی از این بنا طی یک بازۀ طولانی را ارائه می دهد.
