نیلوفر مقیمی
چکیده
بررسی و درک چگونگی پیدایش و گسترش شیوههای ثبت و ضبط اطلاعات در جوامع انسانی پیش از تاریخ، همواره در مطالعات باستانشناسی حائز اهمیت بوده است. چنین مطالعاتی از آن رو ارزشمند است که مراحل نخستین استفاده ...
بیشتر
بررسی و درک چگونگی پیدایش و گسترش شیوههای ثبت و ضبط اطلاعات در جوامع انسانی پیش از تاریخ، همواره در مطالعات باستانشناسی حائز اهمیت بوده است. چنین مطالعاتی از آن رو ارزشمند است که مراحل نخستین استفاده از سامانۀ حسابداری و نظام شمارشی را بررسی میکند که متعاقباً در عصر شهرنشینی و دوران تاریخی به یکی از عاملیتهای اصلیِ مدیریت نهادمند و دیوانسالاری مبدل میشود. تپه زاغه واقع در دشت قزوین، یکی از محوطههای بسیار مهمِ دورۀ گذار از عصر نوسنگی به مسسنگی است که طی کاوشهای انجام شده، علاوه بر شواهد و یافتههای فرهنگی گوناگون، مجموعۀ قابلتوجهی از اشیاء شمارشی نیز در آنجا کشف شده است؛ از این رو، 238 عدد از اشیاء شمارشی این محوطه از نظر گونهشناختی و تحلیل نظری بررسی شدهاند. بازشناسی سامانۀ حسابداری و نظام شمارشی در تپه زاغه و همچنین شناخت اینکه این سامانه در جامعۀ زاغه در چه مرحلهای از تطور قرار داشته است، از اهداف اصلی این نوشتار است. بر اساس مطالعات انجام شده، جامعۀ زاغه سامانۀ حسابداریِ به نسبت رشدیافتهای به منظور محاسبه، حفظ و نظارت بر میزانِ محصولات کشاورزی و دامداری داشته است و اشیاء شمارشی، به عنوان کارابزار اصلی این فرآیند استفاده شدهاند.