محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار؛ مهسا وهابی
چکیده
در پاییز سال 1393 ه. ش، هنگام عملیات لوله گذاری فاضلاب شهری در بافت تاریخی تهران، داده ها و مواد فرهنگی یافت شد. در پی بازدید باستان شناسانی از پژوهشکده باستان شناسی یکی از نویسندگان مقاله حاضر ...
بیشتر
در پاییز سال 1393 ه. ش، هنگام عملیات لوله گذاری فاضلاب شهری در بافت تاریخی تهران، داده ها و مواد فرهنگی یافت شد. در پی بازدید باستان شناسانی از پژوهشکده باستان شناسی یکی از نویسندگان مقاله حاضر بهعنوان سرپرست پروژه یادشده در محلی که آثار و مواد فرهنگی فراوانی نظیر قطعات سفالی، فلزی، و آجری یافت شد، منصوب شد و با پیگیریهای انجامشده، کاوش باستان شناسی نجات بخشی با باز کردن شش ترانشه در این محل آغاز گشت. از این شش ترانشه، دو ترانشه I و VI به دلیل نوع آثار بهدستآمده از آنها، اهمیت بیشتری یافتند. این آثار بر اساس نمونههای آزمایشی، قابل انتساب به هزاره پنجم پ.م یا حتی قبل از آن، یعنی اواخر دوران نوسنگی هستند. درواقع تهران به دلیل شرایط جغرافیایی، جزء مناطق مستعد برای شکل گیری استقرارهای عصر مسسنگی بهحساب میآید. نتایج بهدستآمده از کاوشهای نجات بخشی مولوی با نمونه تاریخگذاری مطلق، اطلاعات فراوانی از فرهنگ های پیشازتاریخی بهویژه دوران مسسنگی شهر تهران را در اختیار پژوهشگران فلات مرکزی قرار داد. مدارک موجود از ترانشه I شامل سفالهای نوع چشمهعلی، تکههای استخوان حیوانی به همراه ابزارهای سنگی از نوع تیغه، ریز تیغه و سنگ مادر فشنگی که در نوع خود در دشت تهران بینظیر است و نیز سازه حرارت دیده«بهاحتمالزیاد اجاق» و تدفین انسانی هفتهزارساله است که شواهدی از سکونتگاههای اوایل دوران مسسنگی را بهصورت پراکنده در منطقه مولوی تهران را نشان میدهد. نتایج نمونههای آزمایششده از این ترانشه، مهر تأییدی بر وجود محوطهای چند دورهای از اواخر هزاره ششم تا هزاره اول ق. م در منطقه مولوی است که در مقاله حاضر، نتایج ترانشه I موردبحث و استدلال قرارگرفته است.