علیرضا هژبری نوبری؛ حمید خانعلی؛ یلماز آنیل؛ سید مهدی موسوی کوهپر
چکیده
عصر مفرغ متاخر و آهن I از نظر فرهنگی نشانگر تحولاتی بسیار مهم در ساختار فرهنگ مادی و معنوی مردمان ساکن فلات ایران است. شناخت و استفاده از آهن در این دوره به مثابه کشف عظیمی بود که در تمام زوایای زندگی بشر ...
بیشتر
عصر مفرغ متاخر و آهن I از نظر فرهنگی نشانگر تحولاتی بسیار مهم در ساختار فرهنگ مادی و معنوی مردمان ساکن فلات ایران است. شناخت و استفاده از آهن در این دوره به مثابه کشف عظیمی بود که در تمام زوایای زندگی بشر آن روز سایه افکند. زمینههای ایجاد امپراطوریهای گسترده در پی این دوره بر پایههای جامعهای استوار گشت که با سپریکردن عصر آهن، پتانسیل جهانی شدن یافته بود؛ لذا میتوان این برهه را دوره آغاز تاریخی ایران نامید. یکی از شاخصترین و مهمترین محوطههای نشانگر این تحولات در شمالغرب ایران، محوطه باستانی شهریری در مشکین شهر استان اردبیل است که در طی بررسیهای چالز برنی شناسایی شده و طی سه فصل کاوش باستانشناختی طی سالهای 1382،83،84 به سرپرستی نگارنده (علیرضا هژبری نوبری) با هدف شناسایی فرهنگهای عصر آهن حوزه شرقی شمالغرب ایران مورد مطالعه قرار گرفت. در این محوطه میتوان شاخصههای فرهنگی عصر آهن حوضه شرقی شمالغرب را در بستر فرهنگی پیوستهای مطالعه نمود. وجود قلعهی استحکاماتی با بهره گیری از موانع طبیعی دفاعی، گورستان پراکنده در اطراف محوطه و فضای آیینی همراه با سنگ افراشتهای انسان ریخت از مهمترین قسمتهای شناخته شدهی حاصل از کاوشهای باستان شناختی محوطه شهریری میباشد. نتایج مطالعات انجام یافته در قلعه شهریری نشان میدهد که شکلگیری محوطه از اواخر دوره مفرغ میانی و مفرغ متاخر بوده و نمود باستان شناسی این دوره معبد اولیه و استقرارهای کوچ نشینی است. توسعه محوطه در دوره آهن بوده و نمود باستان شناسی آن قلعه استحکاماتی، معبد شهریری و گورستان وسیع میباشد.
