مهدی علیرضازاده نودهی؛ محمود حیدریان؛ علیرضا خسروزاده
چکیده
باستان‌شناسان تنها کسری از بی‌شمار محوطه باستانی را شناسایی و ثبت کرده‌اند. در حالی که هزاران محوطه در سال برای توسعه مداوم زمین‌ها تخریب می‌شوند. یکی از راه‌ها برای کمک به درک و شناسایی این مکانها، ...
بیشتر
باستان‌شناسان تنها کسری از بی‌شمار محوطه باستانی را شناسایی و ثبت کرده‌اند. در حالی که هزاران محوطه در سال برای توسعه مداوم زمین‌ها تخریب می‌شوند. یکی از راه‌ها برای کمک به درک و شناسایی این مکانها، مدل‌های پیشبینی هستند. بسیار مشخص است که وقتی صحبت از مدل‌سازی می‌شود، در واقع با رویکرد تقلیل‌گرایانه، سعی در شبیه‌سازی آن پدیده‌ای است که در زمان‌های بسیار دور رخ داده است. با این حال مدل‌های پیشبینی ابزارهایی هستند که می‌توانند در بسیاری از موارد به کمک باستان‌شناسان بیایند. این پژوهش به کمک نرم‌افزار ArcMap سعی میکند تا با بهرهگیری از رابطه استقرارهای باستانی با چشم‌انداز و بررسی عوامل تاثیرگذار بر این استقرار‌ها، براساس مدل پیشبینی، مناسبترین موقعیتها را برای شکلگیری محوطههای دوران مسوسنگ چهارمحال و بختیاری معرفی کند. برای دستیابی به این مهم، ابتدا موقعیت جغرافیایی 75 محوطه مس‌وسنگی این منطقه نسبت به متغیرهای زیستمحیطی ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب زمین، فاصله از آبراهه، پوشش گیاهی و کلاس بافت خاک بررسی شد. سپس با استفاده از تحلیل منطق فازی در GIS مناسبترین مکانها را که پتانسیل بالقوه برای وجود محوطههای دوران مسوسنگ دارند، معرفی شدند. در نهایت و بعد از تجزیه و تحلیل وضعیت توزیع فضایی محوطهها نسبت به عوامل ذکرشده و بررسی میزان دقت و صحت مدل پیشنهادی با استفاده از 15 محوطه شاهد، مشخص شد که این مدل به خوبی از عهده پیشبینی مطلوبترین مکانها برای شکلگیری استقرارهای مسوسنگ منطقه برآمده است.
