علی کریمی کیا؛ رضا رضالو؛ اکبر عابدی؛ اردشیر جوانمردزاده
چکیده
رودخانۀ ارس و سایر رودهای منطقۀ مغان ازلحاظ شکل‌گیری محوطه‌های پیش‌از‌تاریخی نقش مهمی را ایفا کرده، گرچه دشت مغان تاکنون از نظر فعالیت‌های باستان‌شناختی چندان موردتوجه نبوده است، درحالی‌که فعالیت‌های ...
بیشتر
رودخانۀ ارس و سایر رودهای منطقۀ مغان ازلحاظ شکل‌گیری محوطه‌های پیش‌از‌تاریخی نقش مهمی را ایفا کرده، گرچه دشت مغان تاکنون از نظر فعالیت‌های باستان‌شناختی چندان موردتوجه نبوده است، درحالی‌که فعالیت‌های گستردۀ علمی در حوضۀ دریاچۀ ارومیه انجام یافته و دشت مغان از این‌نظر مغفول مانده است. محوطۀ یاتاق‌تپه‌سی از محوطه‌های باستانی گِرمی مغان می‌باشد که مورد پژوهش علمی قرارگرفته است. هدف اصلی پژوهش، معرفی سنت‌های سفالی و مشخص ساختن توالی گاهنگاری منطقۀ موردمطالعه است. برای دستیابی به مطالعات دقیق‌تر ارتباطات فرهنگی با سایر مناطق و روشن شدن جدول گاهنگاری در منطقۀ موردمطالعه در دورۀ مسوسنگ، پرسش‌های پیشِ‌رو مطرح می‌گردد؛ برحسب مطالعۀ داده‌های فرهنگی، ازجمله داده‌های سفالی، محوطۀ یاتاق‌تپه‌سی مربوط به کدام دوره / دوره‌های فرهنگی است؟ باتوجه به داده‌های باستان‌شناختی به‌دست آمده، محوطۀ یاتاق‌تپه‌سی بیشتر با کدام مناطق جغرافیایی ارتباطات فرهنگی دارد؟ مطالعات انجام یافته، ارتباطات و اشتراکات فرهنگی با سایر مناطق شمال‌غرب ایران علی‌الخصوص با منطقۀ قره‌داغ و حوضۀ دریاچۀ ارومیه و قفقاز‌جنوبی را در دورۀ مسوسنگ نشان می‌دهد. نگارش پیشِ‌رو، با روش میدانی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی صورت می‌گیرد. به‌عنوان نتیجۀ نهایی و باتوجه به‌ویژه‌گی‌هایی سفالی و سایر داده‌های فرهنگی می‌توان به پیوستگی‌های فرهنگی با سایر مناطق شمال‌غرب و جایگاه و اهمیت آن در تبیین جدول گاهنگاری شمال‌غرب ایران اشاره کرد و ازلحاظ گاهنگاری، تاریخی برابر با 3700/3600-4500پ.م. را شامل می‌شود.
