حسین ناصری صومعه؛ بهمن فیروزمندی؛ محسن سعادتی
چکیده
گویجه قلعه با معماری سنگی، آرامگاه صخرهای و اتاقها و انبارهایی مختص عصر آهن آذربایجان و همچنین آثار دورۀ تاریخی و قرنهای میانۀ اسلامی، در شهرستان مراغه واقع شده است. استفادة مکرر از این محوطه ...
بیشتر
گویجه قلعه با معماری سنگی، آرامگاه صخرهای و اتاقها و انبارهایی مختص عصر آهن آذربایجان و همچنین آثار دورۀ تاریخی و قرنهای میانۀ اسلامی، در شهرستان مراغه واقع شده است. استفادة مکرر از این محوطه در قرون متمادی و گوناگون، نشان از اهمیت استراتژیک و موقعیت خاص آن دارد. به نظر میرسد با هجوم اورارتو در سالهای پایانی قرن نهم ق.م به کرانههای شرقی دریاچۀ ارومیه، این منطقه نیز به تسلط آنان درآمده است و بنا بر اعتقاد باستانشناسان، در این دوره حاکمان محلی منطقة مذکور خراجگزار اورارتوها شدند و بدینگونه معماری سنگی، بهویژه آرامگاه صخرهای آن نیز، به تقلید از معماری اورارتویی برپا شده است. این ادعا با مستندات به دست آمده از بررسی گویجهقلعه و نیز با استفاده از دادههای باستانشناختی و کتیبههای به دست آمده از منطقه قابل استنباط است. در این مقاله ضمن توصیفاتی از قلعه و معرفی و مقایسۀ عناصر تشکیل دهندۀ آن، به اهمیت این قلعة دفاعی اشاره و جایگاه آن به عنوان خراجگزار اورارتویی (حدوداً در مقطع زمانی 810 تا 764 ق.م و در زمان شاه منوا و آرگیشتی اول، طبق کتیبههای جوان قلعه و داش تپه) در جنوب شرق دریاچۀ ارومیه معرفی میشود.