سعید احمدی علیایی؛ محمد اعظم زاده
چکیده
این مقاله به گونهشناسی تطبیقی نقشمایة «خدای ایستاده بر حیوان» در هنرهای باستانی بینالنهرین و آسیای صغیر میپردازد و توجه ویژة خود را به تمدن هیتی از آسیای صغیر و تمدنهای سومر، بابل ...
بیشتر
این مقاله به گونهشناسی تطبیقی نقشمایة «خدای ایستاده بر حیوان» در هنرهای باستانی بینالنهرین و آسیای صغیر میپردازد و توجه ویژة خود را به تمدن هیتی از آسیای صغیر و تمدنهای سومر، بابل و آشور از بینالنهرین معطوف کرده است. تحلیلیافتهها نشان میدهد که وجوه اشتراک صورتبندی این نقش در تمدنهای مذکور عبارتاند از: 1- والامقام بودن خدایانی که اینگونه تصویر شدهاند؛ 2- استفاده از این نقش برای تسری دادن اعتبار خدایان به همسر و فرزندان؛ 3- نشان دادن ارتباط نمادین بین خدا و حیوانی که روی آن ایستاده است. وجوه افتراق نیز شامل این موارد میشود: 1- تکامل این نقش در آناتولی تحتتأثیر تمدنهای همسایه بود، اما در نقوش بینالنهرین تا حدود بسیار زیادی متکی بر دستاوردهای فرهنگی ـ هنری آن منطقه بوده است؛ 2- با اینکه در هر دو تمدن خدایان طوفان، خورشید و ایزدبانوها اینگونه تصویر شدهاند، در بینالنهرین خدای کتابت و در تمدن هیتی خدای محافظ به صورت ایستاده روی حیوان مجسم شدهاند؛ 3- تنوع بیشتری از حیوانات انتخابشده برای این نقش در بینالنهرین وجود دارد؛ 4- در آسیای صغیر از حیوانات بهصورت واقعگرایانه و در بینالنهرین از حیوانات ترکیبی استفاده شده است.
