محسن دانا؛ علیرضا نصرآبادی؛ هادی شریفان
چکیده
شرق ایران در این مقاله بین دو منطقة شمال شرق (تقریباً معادل با استان خراسان رضوی) و جنوب شرق (تقریباً برابر با استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان) تعریف میشود که تقریباً با استان ...
بیشتر
شرق ایران در این مقاله بین دو منطقة شمال شرق (تقریباً معادل با استان خراسان رضوی) و جنوب شرق (تقریباً برابر با استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان) تعریف میشود که تقریباً با استان خراسان جنوبی همخوانی دارد. با وجود آنکه دو سنگنگارة دارای کتیبة پهلوی در لاخمزار و کال جنگال در این منطقه قراردارد که اهمیت این منطقه را در دوران تاریخی اشکانی و ساسانی نشان میدهد، منابع تاریخی آن دوران، دادة چندانی از این منطقه پیشروی نمیگذارد. بررسیهای باستانشناسی در منطقه نشان میدهد که فراوانی تعداد محوطههای دوران اشکانی از دورههای دیگر چشمگیرتر است. با وجود این، هیچ محوطهای از این دوره در منطقه کاوش و اطلاعات آن منتشر نشده است تا بتوان براساس آن، ویژگیهای مادی این دوره را در شرق ایران برشمرد. در این مقاله قلعة نهبندان در حاشیة شهر نهبندان که تا سدههای پیش نیز مسکونی بوده است، باتوجه به دادههای کشف شده از آن، به عنوان یکی از مهمترین محوطههای دورة اشکانی در شرق ایران معرفی میشود. از این منطقه به صورت «نِه» در متنهای دوران تاریخی نام برده شده است. هرچند پیش از این، دیگران دربارة اهمیت شهر باستانی نهبندان سخن گفتهاند، ولی محوطه باستانی دیگری را درمنطقه نِه باستانیمیدانند.اینمقالهباتکیهبرکاوشهایباستانشناختی و فعالیتهای مرمتی انجامشده که به شناسایی مواد فرهنگی گوناگونی منجر شده است، بر این باور است که قلعة نهبندان را باید به عنوان نِه باستانی درنظرگرفت. براساس پژوهش پیشروی، نِه در دورة اشکانی پایهگذاری شده است.
