Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Archaeology of University of Tehran, Iran

2 PhD Candidate in Archaeology, Department of Archaeology of Tarbiat Modares University, Iran

Abstract

Sardasht is a mountainous region consisting of wide valleys in northern Zagros Mountains. In the field studies carried out on the western bank of the Little Zab River, there were found five Pithos cemeteries, as well as archeological sites belonging to different cultures. Unfortunately, all the cemeteries have been disturbed by illegal excavations and many Pithos cemeteries have been destroyed. This paper introduces archaeological evidences on the newly-found Parthian cemeteries in Sardasht, whose characteristics would be comparable with the other known Parthian Pithos cemeteries such as Mingecevir, Germi, Kangavar, Taq-e Bostan, Marivan, Acropolis and Royal City of Susa. Meanwhile, a comparative study on the form of the pithos and the other findings indicates a close resemblance between pithos cemeteries of Sardasht with Germi and Taq-e Bostan cemeteries. Considering the comparisons made between the two cemeteries and the Pithos cemeteries in Sardasht, one may claim that Sardasht cemeteries could be dated back to the first and the second centuries BC.

Keywords

آذرنوش، مسعود، (1354)، "کاوش­های گورستان محوطه سنگ شیر همدان"، گزارش­های چهارمین مجمع سالانه کاوش­ها و پژوهش­های باستان­شناسی در ایران، زیر نظر فیروز باقر زاده، تهران: مرکز باستان شناسی ایران.
بوداقی، ابراهیم، (1392)، "بررسی و مطالعه محوطه­های ساسانی سردشت"، پایانامه کارشناسی ارشد باستان­شناسی دوره تاریخی، دانشگاه آزاد اسلامی ابهر، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، منتشر نشده.
 بیننده، علی، (1387)، "بررسی باستان­شناختی حوضه رودخانه زاب کوچک"، پایانامه کارشناسی ارشد باستان شناسی دوره تاریخی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، منتشر نشده.
بیننده، علی، (1395)، "کاوش نجات بخشی محوطه ملا وسو در حوضه رودخانه زاب کوچک"، گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 62-55.
پازوکی، ناصر و عبدالکریم شادمهر، (1384)، آثار ثبت شده ایران در فهرست آثار ملی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
حیدری، رضا، (1385)، "نتایج دومین فصل پژوهش­های باستان­شناختی در محوطه باستانی ربط سردشت، آبان و دی"، گزارش­های باستان­شناسی (7)، مجموعه مقالات دومین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران، جلد اول تهران، پژوهشکده باستان­شناسی، صص 230-201.
حیدری، رضا، (1386)، "نتایج مقدماتی بررسی باستان­شناسی رودخانه زاب کوچک در شهرستان سردشت"، آرشیو سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی، منتشر نشده.
حیدری، رضا، (1391)، "بررسی باستان­شناسی زاب کوچک"، چکیده مقاله­های یازدهمین گردهم­آیی سالانه باستان­شناسی ایران، تهران: پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
حیدری، رضا، فلاحیان، یوسف، سلیمی، صلاح، (1395)، "فصل اول کاوش نجات بخشی تپه بالان سردشت"گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 155-143.
دمورگان، ژاک، (1339)، جغرافیای غرب ایران، ترجمه کاظم ودیعی، جلد دوم، تبریز: شفق.
دیولافوا، ژان، (1371)، سفرنامه کاوشهای باستانشناسی در شوش 1886-1884، ترجمه ایرج فره وشی، چاپ سوم، تهران: دانشگاه تهران.
 سعیدی هرسینی، محمد رضا، (1375)، بررسی شیوه تدفین در پارت (247 ق.م تا 224 م)، پایانامه کارشناسی ارشد باستان شناسی دوره تاریخی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی (منتشر نشده).
سلیمی، صلاح، (1394)، بررسی محوطه های اشکانی حاشیه شرقی رودخانه زاب کوچک شهرستان سردشت، نمونه موردی: تپه بالان، پایانامه کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی (منتشر نشده).
شیرزاده، غلام، کاکا، غفور، (1395)، کاوش نجات بخشی محوطه و قبرستان نیسک آباد سردشت، گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 365-356.
شریفی، مهناز، (1395)، کاوش نجات بخشی تپه بروه شهرستان سردشت استان آذربایجان غربی، گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران، به کوشش حمیده چوبک، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص 355-350.
قندگر، جواد، (1382)، گزارش مقدماتی کاوش های باستان شناسی قلعه زهاک (اژدهاک) شهرستان هشترود، آرشیو سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی (منتشر نشده).
قندگر، جواد، حسین اسماعیلی و محمد رحمت­پور، (1383)، "کاوش­های باستان­شناختی قلعه اژدهاک هشترود"، مجموع مقالات همایش بین­المللی باستان­شناسی ایران حوزه شمال­غرب ایران، به کوشش مسعود آذرنوش، تهران: پژوهشکده باستان­شناسی، صص 228-193.
کارگر، بهمن، (1383)، "قلایچی، زیرتو مرکز مانا 1381- 1378"، مجموع مقالات همایش بین­المللی باستان شناسی ایران حوزه شمال­غرب ایران، تهران: پژوهشکده باستان­شناسی، صص 246-229.
کامبخش فرد، سیف الله، (1346)، "آثار و بقایای دهکده­های پارتی"، بررسی­های تاریخی، شماره 1، سال دوم، صص: 5-25.
کامبخش فرد، سیف الله، (1374)، معبد آناهیتای کنگاور، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
کامبخش فرد، سیف الله، (1377)، گورخمره­های اشکانی، پیوست یک مجله باستان­شناسی و تاریخ، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
کامبخش فرد، سیف الله، (1386)، کاوش­ها و پژوهش­های باستان­شناسی و احیاء معماری معبد آناهیتای کنگاور و تاق گرا، جلد دوم، تهران: سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری- پژوهشکده باستان شناسی.
مترجم، عباس و یعقوب محمدی فر، (1388)، گزارش نهایی فصل اول کاوش در گورخمره­های دریاچه زریوار مریوان، آرشیو سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کردستان (منتشر نشده).
محمدی­فر، یعقوب و علیرضا هژبری نوبری، (1383)، "نگرشی بر آیین گورخمره­ای دوره اشکانی در حاشیه غربی زاگرس مرکزی (مریوان)"، پیام باستان­شناس، شماره 2، صص 42-29.
معصومیان، محمد، (1396)، " گزارش فصل اول کاوش نجات بخشی گورستان خمره ای زردویان مریوان" آرشیو سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کردستان (منتشر نشده).
نصراللهی، صلاح، (1386)، گزارش بررسی و شناسایی اتلال، محوطه­ها و آثار باستانی بخش­های مرکزی و ننور شهرستان بانه پاییز، آرشیو میراث فرهنگی استان کردستان (چاپ نشده).
واقدی، محمد بن عمر، (1374)، فتوح سوادالعراق (نخستین تاریخ فتوحات اسلامی در کردستان)، ترجمه و تحشیه عبدالعزیز واعظی سردشتی، مقدمه و تصحیح و تعلیقات نادر کریمیان، چاپ اول، تهران: م. واعظی.
هرینک، ارنی، (1376)، سفال ایران در دوران اشکانی، ترجمه حمیده چوبک، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
 
Gaziev, C. M., 1960. kup gebirleri albomu, Azerbaijan SSR elmler akademiyasi neshrijati Baki.
Hewsen, R. H., 2001. Armenia, A historical atlas, Chicago, The University of Chicago Press.
Kargar, B., Binandeh, A., 2009. A preliminary report of excavation at Rabat Tepe, Northwestern Iran, Iranica Antiqua XLIV: 113-129.
Kleiss, W., 1977. Alte Wege in West-Iran, AMI, Band 10, pp: 137-151.
Kroll, S., 2005. The Southern Urmia basin in the Early Iron Age, Iranica Antiqua XL: 65-85.
Mongait, A., 1959. Archaeology in the U.S.S.R., Moscow, Foreign Languages Publishing House.
Solecki, R.S., 1999. An archaeological survey in Western Azarbaijan, Iran, the Iranian world, in: A. Alizadeh, Y. Majidzadeh and S. MalekShahmirzadi (eds.), assay on Iranian art and archaeology, presented to Ezat O. Negahban, Tehran, University Press, pp. 28-43.