Document Type : Research Paper
Authors
1 Graduated from Archeology at Mazandaran University and Assistant Professor, Department of Archeology, Nima, Mahmoud Abad
2 Corresponding Author and Assistant Professor, Mazandaran University
3 Full Professor Institute od Archaeoligy, University of Tehran
Abstract
The main goal of this paper is study of the internal and external cultural interactions of the Bronze Age sites in the Mazandaran plain and its mountainous areas on the basis of pottery analysis. Plain and painted red and burnished gray and dark wares are two prototypes potteries of the Mazandaran Bronze Age period. We have studied potteries which were gathered from some excavations and surface survey projects carried out in the region through comparing them with other potteries from the neighboring regions. This study has been to identify the parallel production of red and gray potteries and internal and gradual transformation of ceramic technology in the Bronze Age of Mazandaran to assess assertions concerning its eastern or western interactions.
Keywords
اسحاقی، روحالله و محمدرضا شیدفر (1382)، راهنمای برنامهریزی سفر در استان مازندران، ساری، نشر سازمان ایرانگردی و جهانگردی استان مازندران، چاپ دوم.
امیرکلایی، ابراهیم (۱۳۸۷)، گزارش گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و حریم محوطه قلعه‌کش دابودشت شهرستان آمل، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران، منتشرنشده.
امیرکلایی، ابراهیم (۱۳۸۸)، گزارش دومین فصل کاوش محوطه قلعه‌کش دابودشت شهرستان آمل، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران، منتشرنشده.
چایچی امیرخیز، احمد 1390. تحلیل تکوین فرهنگ های مفرغ قدیم در شمال غرب ایران، مطالعات باستانشناسی 3 (1): 80-66.
حیدری، نرجس 1395. بررسی الگوهای استقراری محوطههای پیش از تاریخی استان مازندران از دوره پارینهسنگی تا عصر آهن، رساله دکتری باستان شناسی دانشگاه مازندران، تهران.
حیدریان، محمود ۱۳۹۰. چگونگی سیر تحول فرهنگ‌های پیش از تاریخی غرب مازندران بر اساس کاوش‌های باستانشناسی تپه کلار و پناهگاه صخره‌ای راشک کلاردشت. رساله دکتری باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
خزایی کوهپر، مصطفی ۱۳۹۰. بررسی فراگیر محوطههای باستانی قسمت مرکزی کجور مازندران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد باستانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
خلیلی، مرضیه ۱۳۸۹. مقایسه تطبیقی سفال‌های غار کمیشان با محوطههای مجاور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد باستانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
صفری، مجتبی، ابراهیم امیرکلایی و آرمان مسعودی ۱۳۹۳. محوطه قلعه‌کش استقرارگاهی کلیدی در عصر مفرغ البرز شمالی، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان، دانشگاه تهران، ۵ تا ۷ آبان.
صفوی، یحیی (1379)، جغرافیای نظامی ایران، جلد دوم، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
طلایی، حسن (۱۳۸۵)، عصر مفرغ ایران، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
طلایی، حسن (۱۳۸۷)، عصر آهن ایران، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
عباس‌نژاد سرستی، رحمت (۱۳۸۸)، گزارش کاوش‌های باستانشناسی و گمانه‌زنی‌های تپه عباسی خانسر شهرستان نکا مازندران، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران، منتشرنشده.
فاضلی نشلی، حسن و بهرام آجورلو ۱۳۸۳. درآمدی بر فرهنگ کورا-ارس در اواخر هزاره چهارم ق.م. در دشت قزوین، مسعود آذرنوش (ویراستار) مجموعه مقالات همایش بین‌المللی باستانشناسی حوزه شمال غرب، پژوهشکده باستانشناسی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
فهیمی، حمید ۱۳۸۴. آثار فرهنگ کورا-ارس در کوهپایه‌های شرقی گیلان: محوطه دیارجان دیلمان، فصلنامه پژوهشگاه میراث فرهنگی: ۸۸-۷۹.
ماهفروزی، علی (۱۳۸۵)، گزارشفصلاولگمانه‌زنییاقوت‌تپهرستم‌کلابهشهر، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران.
ماهفروزی، علی ۱۳۸۶. باستانشناسی شرق مازندران با تکیه بر کاوش‌های گوهرتپه، گزارش‌های باستانشناسی (7)، مجموعه مقالات نهمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران، پژوهشکده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پژوهشکده باستان شناسی، جلد دوم: ۳۶۸-۳۴۷.
ماهفروزی، علی (۱۳۸۸)، گزارش تعیین حریم محوطه قلعهپی دشت فریم، مرکز اسناد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران.
ماهفروزی، علی (۱۳۸۹)، گزارش تعیین حریم تپه ترکام، مرکز اسناد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران.
موسوی کوهپر، سیدمهدی و رحمت عباس‌نژاد سرستی (۱۳۸۶)، گزارش کاوش‌های باستان‌شناختی در تپه کلار کلاردشت، فصل اول، ۱۳۸۵، تهران: مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پژوهشکده باستانشناسی.
موسوی کوهپر، سید مهدی، (۱۳۸۷)، گزارش کاوش‌های باستان‌شناختی در تپه کلار کلاردشت، فصل دوم، ۱۳۸۶، تهران: مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پژوهشکده باستانشناسی.
وحدتینسب، حامد (۱۳۸۸)، گزارش فصل اول کاوش در غار کمیشان، تهران: مرکز اسناد میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، منتشر نشده.
Amiet, P., 1993. The Period of Irano-Mesopotamian contracts 3500-1600 B.C., in: J. Curtis (ed.), early Mesopotamia and Iran: contact and conflict c. 3500-1600 B.C., London: British Museum Press, pp. 23-30.
Arne, T. J., 1945. Excavations at Shah Tepe, Iran, Stockholm.
Arnold, P. J., 1991. Domestic ceramic production and social organization: a Mexican case study in ethnoarchaeology, Cambridge, Cambridge University Press.
Brown, B. T., 1951. Excavation in Azerbaijan, Iran, 1948, London, Thon Murray.
Brumfiel, E., & Earle, T., 1987. Specialization, exchange and complex societies: an introduction, in Brumfiel E., and T., Earle, (eds.), specialization, exchange and complex Societies, Cambridge, Cambridge University Press, pp.1-21.
Burney, C., 1961. Excavation at Yanik Tepe, Iraq XXIII: 138-50.
Burney, C., & Lang, D. M., 1971. The people of the hills: ancient Ararat and Caucasus, London, Widenfeld and Nicholson.
Chapman, R., 2003. Archaeologies of complexity, London: Routledge.
Childe, V. G., 1951. Social evolution, London, Watts and Company.
Clark, J. G. D., 1989. Economic prehistory, Cambridge.
Clarke, J. E., 1995. Craft specialization as an anthropological category, Research in Economic Anthropology 16: 267- 294.
Cleuziou, S., 1986. Tureng Tepe and Burnished Grey Ware: a question of frontier, Oriens Antiquus 25 (3/4): 221-256.
Costin, C. L., 1991. Craft specialization: issues in defining, documenting and explaining the organization of production, Archaeological Method and Theory, University of Arizona Press, Tucson: 1- 55.
Deshayes, J., 1976. Tureng Tepe, Iran: XIV: 169-71.
Deshayes, J., 1979. Les niveaux de l'age du fer a Tureng Tepe, akten des VII. Internationalen Kongreeses fur Iranische Kunst und Archaeologie, Munchen, 1976, Archaeologische Mitteilungen aus Iran, Erganzungsband 6: 29- 34.
Earle, T., 1997.How chiefs comes to power, Stanford University Press, Stanford California.
Ghirshman, R., 1977. L'Iran et la migration des Indo- aryens et des Iraniens, Brill, Leiden.
Gibbon, G., 1984. Anthropological archaeology, New York, Columbia University Press,
Heydarian, M., 2014. The atomic study of archaeological wood charcoal discovered in Tape Kelar excavation, Kelardasht, the North of Iran, Emergencias 2: 192-198.
Heydarian, M., & Safari, M., 2015. Analysis and typology of Early Bronze Ware in Koliayi Plain, Central Zagros, Journal of Social Issues& Humanities V (3): 66-73.
Kohl, P. C., 1978. The Balance of trade in southwestern Asia in the mid third millennium B. C., Current Anthropology 19 (3): 463-492.
Lamberg- Karlovsky C. C., & Kohl, P. C., 1971. The Early Bronze Age as seen as from Tepe Yahya, Expedition 13: 14- 21.
Matthews, R., & Fazeli Nashli, H., 2004. Copper and complexity: Iran and Mesopotamia in the fourth millennium B.C., Iran XLII: 77- 90.
Medvedeskaya, I. N., 1982. Iran: Iron Age I, Translated from the Russian by S. Parlovich, BAR International Series 126.
Peacock, D., 1981. Archaeology, ethnology and ceramic Production, in: H., Howard & E., Morris (eds.), Production and distribution: a ceramic viewpoint, BAR International Series, pp. 187- 194.
Piller, C. K., & Mahfroozi, A., 2009. First preliminary report on the joint Iranian-German excavations at Gohar Teppe, Mazandaran, Iran, Amit: V 2/007/22ai007.3d 1-34.
Polanyi, K., 1963. Ports of trades in early society, Journal of Economic History: 30-45.
Potts D. T., 1994. Mesopotamia and the East, an archaeological and historical study of foreign relations ca. 3400- 2000 B.C., Oxford, Oxford University Press.
Rice, P. M., 1987. Pottery analysis, a source book, Chicago, University of Chicago Press.
Sahlins, M. D., 1972. Stone Age economic, Chicago, Aldine Publication.
Sariandi, V. I., 1981. Margiana in the Bronze Age, in P. L., Kohl (ed.), the Bronze Age civilization of Central Asia: recent Soviet discoveries, New York, M. E., Sharpe, Armonk, pp. 165- 193.
Schmandt-Besserat, D., 1992. Before writing, (2 Vols.), University of Texas Press.
Schmidt, E. F., 1937. Excavations at Tepe Hissar, Damghan, Philadelphia, Pennsylvania University press,
Service, E. R., 1971. Primitive social organization, New York, Random House.
Steward, J. H., 1942. The direct historical approach to archaeology, American Antiquity 7: 337- 43.
Stronach, D., 1972. Yarim Tepe, in: excavation in Iran, the British Contribution, Organizing Committee of the Sixth International Congress of Iranian Art and Archaeology, Oxford.
Thornton, C. P., 2013. Northeastern Iran, in: D.T., Potts (ed.), The Oxford Handbook of Iranian Archaeology, New York: Oxford University Press, pp. 179-202.
Thornton, C. P., Gursan-Salzmann, A., & Dyson, R. H. Jr., 2013. Tepe Hissar and the fourth millennium of northeastern Iran, in: C., Petrie (ed.), ancient Iran and its neighbors, Oxford, Oxbow Books, pp. 131-144.
Tosi, M., Malek Shahmirzadi, S., & Joyenda, M. A. 1992. The Bronze Age in Iran and Afghanistan, in: history of civilizations of Central Asia, UNESCO Publication Chapter, pp. 191-223.
Van der Leeuw, S. E., 1981. Archaeological approaches to the study of complexity, Amsterdam.
Van der Leeuw, S. E., 1987. Revolutions revisited, in: C. Manzanilla (ed.), studies in the Neolithic and urban revolutions, Oxford, pp. 215- 241.
White, L. A., 1959. The evolution of culture, New York.
Wright, H. T., 1984. Pre-state political formations, in: T., Earle (ed.), on the evolution of complex societies: Essays in Honor of Harry Hoijer 1982. Malibu, Cal., Undena Publications, pp. 41–77.
Wright, H. T., & Johnson, G. A., 1975. Population, exchange and early state formation in southwestern Iran, American Anthropologist 77: 267–89.
Young, T. C. Jr., 1967. The Iranian migration into the Zagros, Iran 5: 11- 34.
Young, T. C. Jr., 1969. Excavations at Godin Tepe, first progress report. Royal Ontario Museum, 3-4.
Zeder, M. A., 1988. Understanding urban process through the study of specialized subsistence economy in the Near East, Journal of Anthropological Archaeology7: 1-55.
)