Document Type : Research Paper
Author
PhD student in Archaeology, Department of Archaeology, University of Tehran.
Abstract
Tepe Giyan, which situated in Nihavand city, is one the most important and the first excavated sites in the cultural-geographical zone of Central Zagros. Excavations in this site had been conducted in 1931-32 with the nonscientific methods to discover the antique and precious objects. During excavation, cultural material and remnants from various periods of prehistoric deposits of Giyan were found and were assigned to have been as the basic for the chronology of the region. The considerable assemblage of Tepe Giyan was housed in Moghadam Museum of University of Tehran. In this paper, 20 intact pottery vessels of this assemblage were selected with the aim of introducing, typology, and offering comparative chronology. Also, the study of this assemblage prepared the appropriate opportunity to scrutiny and re-identifying the chronology of cultural periods at Tepe Giyan. In order to gaining the mentioned aims, all indications of 20 intact vessels were studied and documented for typological and chronological debates. According to the physical characteristics of poterries such as shape of vessels, diagram and style of paintings, Giyan were compared with other corresponding sites, and finally the relative chronology of assemblage was suggested. As a result, all vessels of Moghadam Museum assemblage belong to the middle and late Bronze Age and transition period from Bronze to Iron Age.
Keywords
جلالوند، گودرز (1376)، «بررسی آبوهوای منطقۀ نهاوند»، مجموعه مقالات اولین همایش نهاوندشناسی (2)، گردآورنده اسماعیل شهبازی، تهران، مؤسسه فرهنگی علیمرادیان، 12-16.
حیدریان، محمود (1392)، «تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی استقرارهای پیش از تاریخی دشت سنقر»، پژوهشهای باستانشناسی ایران، شمارۀ 4، دورۀ سوم، 139-152.
خاکسار، علی(1391)، «گمانهزنی به منظور تعیین عرصه تپه باستانی گیان، نهاوند»، چکیده مقالههای یازدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، تهران، پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور، 159.
شایان، سیاوش (1376)، «بستر طبیعی نهاوند و تحولات آن طی دورانهای زمینشناسی»، مجموعه مقالات اولین همایش نهاوندشناسی (2)، گردآورنده اسماعیل شهبازی، تهران، مؤسسۀ فرهنگی علیمرادیان، 17-23.
سیدسجادی، سیدمنصور و نوروزعلی سامانی (1378)، «گزارش یک فصل کاوش در تپه نورآباد، لرستان»، باستانشناسی و هنر ایران (32 مقاله در بزرگداشت عزتالله نگهبان)، به کوشش عباس علیزاده، یوسف مجیدزاده و صادق ملک شهمیرزادی، تهران، نشر دانشگاهی، 85-130.
کیانی، علیشیر (1379)، «سیمای جنگل طبیعی سراب گیان نهاوند»، فرهنگان، ش. 4، 78-103.
طلایی، حسن (1381)، باستان شناسی و هنر ایران در هزاره اول قبل از میلاد، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
ــــــــــــــــــــ (1385)، عصر مفرغ ایران، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
ــــــــــــــــــــ (1386)، باستانشناسی و هنر ایران در هزاره اول قبل از میلاد،تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
ــــــــــــــــــــ (1387)، عصر آهن ایران، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
ــــــــــــــــــــ (1390)، ایران پیش از تاریخ: عصر مسسنگی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
طلایی، حسن؛ احمد چایچی امیرخیز؛ محمدرضا سعیدی هرسینی (1385)، «گزارش مقدماتی بررسی الگوهای استقراری عصر مفرغ دشت نهاوند (سرچشمه گاماسیاب)»، مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دوره 57، ش. 5، 47-65.
مترجم، عباس و کمالالدین نیکنامی (1390)، «عصر مفرغ قدیم در شرق زاگرس مرکزی – ایران»، مطالعات باستانشناسی، دوره 3، ش. 2، شماره پیاپی 4، 35-54.
مترجم، عباس و طیبه الماسی (1392)، «بررسی تغییرات فرهنگی دشت کنگاور از دورۀ مسسنگ تا پایان عصر مفرغ بر اساس مدلهای استقراری»، پژوهشهای باستانشناسی ایران، ش. 5، دورۀ سوم، 51-62.
ملکزاده، مهرداد (1383)، «تپه گیان و کاوش مجدد»، فرهنگان، سال پنجم، ش. 19، 173-180.
ملکشهمیرزادی، صادق (1374)، «گاهنگاری پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران: از دوران نوسنگی تا آغاز شهرنشینی»، باستانشناسی و تاریخ، سال نهم، ش. دوم، شمارۀ پیاپی 18، 2-18.
ــــــــــــــــــــــ (1378)، ایران در پیش از تاریخ: باستانشناسی ایران از آغاز تا سپیدهدم شهرنشینی، چ اول، تهران، معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی کشور.
موسوی کوهپر، سیدمهدی و محمود حیدریان (1387)، «بررسی فراگیر باستانشناسی دشت سنقر»، مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دورۀ 59، ش. 185-3، 193-214.
میرقادری، محمدامین؛ سیده پرستو حسینی؛ سجاد علیبیگی؛ میثم نیکزاد (1392)، «تحلیل الگوهای استقراری عصر مفرغ میانی و جدید دشت سَرفیروزآباد درجنوبکرمانشاه،غربزاگرسمرکزی»، مطالعاتباستانشناسی،دورۀ5، ش. 1، 127-144.
نگهبان، عزتالله (1376)، مروری بر پنجاه سال باستانشناسی ایران، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور.
نیکنامی، کمالالدین (1388)، گزارش بررسی باستانشناختی دهستان سرفیروزآباد، آرشیو سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه (منتشر نشده).
ــــــــــــــــــــ؛ حمید خطیبشهیدی؛ محمدرضا سعیدی هرسینی (1386)، «تئوری‌ها و تکنیکهای مدل‌سازی پیشبینی(تخمین) مکان‌ها و پراکنش‌های سایتهای پیش از تاریخی در پهندشتهای باستانشناختی با کاربرد GIS و رگرسیون لجستیک، مطالعۀ موردی: حوضۀ رودخانه گاماسب زاگرس مرکزی»، مجلۀ دانشکده ادبیات و علومانسانی دانشگاه تهران، دورۀ 58، ش. 5، 193-211.
واندنبرگ، لویی (1345)، باستانشناسی ایران باستان، ترجمه عیسی بهنام، تهران، دانشگاه تهران.
Braidwood, R. J., 1961. “The Iranian prehistoric project”, Iranica Antiqua 1: 3-7.
Braidwood, R. J. et al., 1961. “The Iranian prehistoric project”, Science 133, No. 3469: 2008-2010.
Contenau, G. and R. Ghirshman, 1935. Fouilles du Tepe-Giyan pre de Nehavend 1931 et 1932, Paris: Librairie Orientaliste Paul Geuthner.
Dyson, R. H., Jr, 1965. “Problems in the relative chronology of Iran, 6000-2000 B.C”, in: R. Ehrich (ed.), Chronology in old world archaeology, Chicago, University of Chicago press: 215-256.
———, 1973. “The archaeological evidence of the second millennium B.C. on the Persian Plateau”, in: R. H. Dyson (ed.), The Cambridge Ancient History, Vol. II, part 1: The Middle East and the Aegean Region, c.1800–1380 BC, Chapter XVI: 686-715.
Edwards, M. R., 1981. “Pottery of Haftavan VIB (Urmia Ware)”, Iran 19: 101-140.
Goff, C., 1966. New evidence of cultural development in Luristan in the late second and early first millennia B.C. PhD Thesis, University of London.
———,1968. “Lūristān in the first half of the first millennium B.C.: a preliminary report on the First season's excavations at Bābā Jān, and associated surveys in the eastern Pīsh-i-Kūh”, Iran 6: 105-134.
———,1971. “Luristan before the Iron Age”, Iran 9: 131-152.
———,1976. “Excavations at Baba Jan: the Bronze Age occupation”, Iran 14: 19-40.
Haerinck, E. and B. Overlaet, 2006. Bani Surmah: an early Bronze Age graveyard in Pusht-i Kuh, Luristan, Luristan excavation documents VI, Acta Iranica 43, Leuven.
———,2008. The Kalleh Nisar Bronze Age graveyard in Pusht-i Kuh, Luristan. Luristan excavation documents VII, Acta Iranica 46, Leuven.
Hemati Azandaryani, E. and A. Khaksar, 2013. “A newly-found diagnostic Bronze-Age burial from Tapeh Giyan, Nahavand, Iran”, Archaeology 2 (3): 47-51.
Henrickson, Robert, C., 1983. “Giyan II and I reconsidered”, Mesopotamia 18-19: 195-220.
———,1984. Godin Tepe, Godin III, and central western Iran, ca. 2600–1400 B.C. PhD Thesis, Department of Near Eastern Studies, University of Toronto.
———,1985. “The chronology of central western Iran 2600-1400 B.C.”, American Journal of Archaeology 89 (4): 569-581.
———,1986. “A regional perspective on Godin III: cultural development in central western Iran”, Iran 24: 1-55.
———, 2011. “The Godin period III town”, in: H. Gopnik & M. S. Rothman (eds.), On the high road: the history of Godin Tepe, Iran, Bibliotheca Iranica, Archaeology, Art and Architecture Series, No. 1, Royal Ontario Museum: 209-284.
Herzfeld, E., 1929. “Bericht liber archaologische beobachtunggen im Sudlichen Kurdistan und im Luristan”, AMI 1: 65-73.
McCown, D., 1942. The comparative stratigraphy of Iran, Studies in Ancient Oriental Civilization, No. 23, Oriental Institute Publications, University of Chicago.
Meldgaard, J. et al., (1964). “Excavations at Tepe Guran, Luristan”, Acta Archaeologica, 34: 97-133.
Schmidt, E. F. et al., 1989. The Holmes expedition to Luristan. Oriental Institute Publications 108, University of Chicago.
Thrane, H., 1965. “Archaeological investigations in western Luristan”, Acta Archaeologica 35: 153-169.
———,2001. Excavations at Tepe Guran in Luristan: The Bronze Age and Iron Age periods. Jutland Archaeological Society Publications, Vol. 38.
Vanden Berghe, L., 1979a. “La construction des tombs au Pusht-I Kuh, Luristan au 3e Millenaire Avant J.-C.”, Iranica Antiqua 14: 39-50.
———, 1979b. “La necropole de Mir Khair au Pusht-I Kuh, Luristan”, Iranica Antiqua 14: 1-37.
Young, T. C. Jr, 1965. “A comparative ceramic chronology for western Iran, 15oo-5oo B.C.”, Iran 3: 53-86.
——— ,1966. “Survey in western Iran”, Journal of Near Eastern Studies 25: 228–239.
———, 1969. Excavations at Godin Tepe: first progress report. Toronto: Royal Ontario Museum.
———,1975. “An archaeological survey of the Kangavar valley”, in: Proceedings of the Third Annual Symposium on Archaeological Research in Iran, 23–30. Tehran: Iranian Center for Archaeological Research.
———; and L. D. Levine, 1974. Excavations of the Godin Project: second progress report. Toronto: Royal Ontario Museum.
)