محمدابراهیم زارعی؛ حمید عامریان؛ احمد نیکگفتار
چکیده
شهر باستانی اسفراین که در منابع نوشتاری به شهر «بلقیس» موسوم است، از شهرهای مهم و باشکوه ایران دوران اسلامی در ناحیۀ فرهنگی شمال شرقی ایران است که آثار قرون اولیۀ اسلامی در آن جای دارد. این مقاله ...
بیشتر
شهر باستانی اسفراین که در منابع نوشتاری به شهر «بلقیس» موسوم است، از شهرهای مهم و باشکوه ایران دوران اسلامی در ناحیۀ فرهنگی شمال شرقی ایران است که آثار قرون اولیۀ اسلامی در آن جای دارد. این مقاله با معرفی یکی از مهمترین شاخصههای مواد فرهنگی در باستانشناسی، یعنی سفال با تکیه بر نقش، پس از تبیین و طبقهبندی سفالهای این محوطۀ فرهنگی و مقایسۀ آن با سایر سفالهای کشف شده در فاصلۀ زمانی قرن دوم تا چهارم هجری، وجود کورۀ سفالپزی، سهپایههای سفالی و توپیهای کوره را دال بر مرکزیت شهر بلقیس در میان صدها رشته آبادی منطبق بر متون کهن میداند که مجموعۀ این دلایل، وارداتی نبودن سفالها را در هر یک از این مناطق ثابت میکند. نتیجۀ مهم دیگری که از وحدت مشهود در نقوش سفالینههای محوطههای مذکور استنباط میشود، باور هنرمندان و اعتقاد خالقان هنر به تفکرات یکتاپرستی است، لذا این وحدت عمل در حقیقت تبیینگر وحدت فکر و باور توحید است که از دل و جان هنرمندان برمیآید و در نقوش تجلی مییابد.