نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهناز شریفی ¹
• barbara helwing ²

¹ استادیار پژوهشکده باستانشناسی

² Faculty Member of Staatliche Museen zu Berlin, Stiftung Preußischer Kulturbesitz, Vorderasiatisches Museum, GERMAN

چکیده

حوضه رودخانه زاب یکی از مناطق مهم در ادبیات باستان‌شناسی شمال غرب است که کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است. تپه‌ بروه از محوطه های مهم استقراری منطقه است که مورد کاوش باستان‌شناسی قرار گرفت. پژوهش‌های این ناحیه نشان می‌دهد که این منطقه از منظر فرهنگی در هزاره سوم پ.م در حوضه نفوذ سنت سفال نارنجی رنگ قرار می‌گیرد. این مقاله به بررسی عصر مفرغ قدیم در حوضه رودخانه زاب کوچک می‌پردازد، با این تفاوت که این دوره نه متعلق به فرهنگ کوراارس بلکه دارای فرهنگ حسنلوی VII است. در این مقاله بر آن هستیم تا فرهنگ عصر مفرغ را به تفصیل تبین نمائیم، فرهنگی که در آغاز با تغییرات بنیادین در همه زمینه‌های فرهنگی همراه بود. در این راستا بروه به عنوان یکی از کانون‌های حوزه نفوذ سفال نارنجی، مورد مطالعه قرار گرفت. عصر مفرغ قدیم با سفال‌های سیاه داغدار شناخته می‌شود و گونه سفال نارنجی که یکی از مولفه‌های فرهنگ مفرغ قدیم است، کمتر مورد توجه قرار گرفته و شناخت محدودی نسبت به این سنت فرهنگی وجود دارد، بنابراین این نوشتار تلاش می‌کند با توجه به مطالعه‌ی مواد فرهنگی بروه به این پرسش پاسخ دهد که نحوه تعاملات فرهنگی بروه با دیگر مناطق حضور این فرهنگ چگونه بوده است؟ در این راستا گاهنگاری نسبی و مطلق انجام شد. تعداد سه نمونه آزمایش C14 در نمونه‌های استخوانی انجام شد. هدف از این پژوهش این است که با آزمایش C14 و مطالعه سنت‌های سفالین مفرغ قدیم، گاهنگاری حوضه رودخانه زاب کوچک مشخص گردد

کلیدواژه‌ها

• شمال غرب
• رودخانه زاب کوچک
• عصر مفرغ قدیم
• سفال منقوش حسنلو VII
• سالیابی C14
• تپه بروه

موضوعات

• برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.

عنوان مقاله [English]

Absolute (14C AMS) and Relative Chronologies of Barveh Tepe in the Upper Lesser Zab Basin and a Study of Painted Bronze Age Ceramics(based on the Second Season Excavation)

نویسندگان [English]

• mahnaz sharifi ¹
• barbara helwing ²

¹ Academic member of iranian center for archaeology research

² Faculty Member of Staatliche Museen zu Berlin, Stiftung Preußischer Kulturbesitz, Vorderasiatisches Museum, GERMAN

چکیده [English]

Excavations in Tepe Barveh were conducted with the aim to shed further light on the period of painted Bronze Age wares and to refine the existing chronology for the Lesser Zab Basin in the first half of the 3rd millennium BC. Thanks to its location in the upper valley of the Lesser Zab, the Barveh region served as a natural pathway for interaction between the Zagros foothills zones with the Rania and Peshdar Plain in Sulaimaniyah province in Iraqi Kurdistan, and the southern basin of Lake Urmia. By its overlapping Bronze Age sequence, the site offers a strong potential to fill the existing gap of information for the Early Bronze Age occupation in northwestern Iran. A foremost purpose of this paper is to situate Barveh within northwestern Iran, and to explore intra- and inter-regional interactions. The stratified occurrence of Painted Orange Ware (POW) is helpful to establish a sequence for the region and to fill the existing lacuna. EBA sites in northwestern Iran beyond the Kura Araxes zone remain understudied, and few sites offer deposits of considerable depth. The ca. 8-meter deep EBA deposit at Barveh built up over c. 300 years and represents this period of POW in an uninterrupted sequence, attesting to cultural continuity over an extended period of time. The culture shows parallels with EBA sites in the southern Urmia Lake Basin and in the Rania and Peshdar plains in Iraqi Kurdistan.

کلیدواژه‌ها [English]

• Northwestern Iran
• lesser Zab Basin
• Early Bronze Age
• absolute chronology (14C AMS)
• Tepe Barveh