نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زینب افضلی ¹
• ستار خالدیان ²

¹ ---------------------

² دانشگاه هنر شیراز،گروه باستان شناسی

چکیده

دشت سیرجان در جنوب شرق ایران، محوطه‌های استقرای زیادی از دوره‌های مختلف درخود جای داده است که یکی از آن‌ها، محوطۀ باغ‌بَمید در شمال‌غربی شهر کنونی سیرجان است که بر اساس منابع مکتوب با نام «بِیمَند» خوانده می‌شده است. این محوطه، در سده‌های اولیه اسلامی شهر مهمی بوده که در مسیر راه‌های شیراز به سیرجان قرار داشته است. هدف از پژوهش حاضر، گاه‌نگاری و گونه‌شناسی سفال‌های محوطه باغ‌بَمید از سده اول تا سده 7 ه.ق است، تا بتوان انواع گونه‌های سفالی، تاریخ‌گذاری نسبی و ارتباط فرهنگی این محوطه را با استقرارهای پیرامون و با دیگر مناطق دوردست مشخص ساخت. بنابراین پرسش‌های این پژوهش عبارتند از: یافته‌های سفالی محوطه باغ‌بَمید چه گونه‌های سفالی را شامل می‌شوند؟ این سفال‌ها به لحاظ گاه‌نگاری به چه دوره یا دوره‌هایی تعلق دارند؟ و براساس مقایسه یافته‌های سفالی، برهمکنش و روابط منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این محوطه با سایر محوطه‌های پیرامونی و مناطق دوردست چگونه بوده است؟ پژوهش به روش میدانی و کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی و تطبیقی انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که سفال‌های سده‌های اولیه اسلامی تا سده 7 ه.ق این محوطه شامل گونه‌های متنوعی از سفال‌های بی‌لعاب و لعابدار است که که شباهت بسیار زیادی با دیگر محوطه‌های دشت سیرجان بخصوص شهر قدیم سیرجان دارند. همچنین شباهت این سفال‌ها با محوطه‌هایی چون جیرفت، غبیرا، نرماشیر و دیگر حوزه‌های فرهنگی چون غرب و جنوب غرب، حاشیه خلیج فارس، شرق و شمال شرق و حتی چین، نشان از روابط منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این محوطه با دیگر مناطق است.

کلیدواژه‌ها

• "؛ دشت سیرجان"؛ محوطه باغ‌بَمید"؛ یافته‌های سفالی"؛ گونه‌شناسی"؛
• "؛ گاه‌نگاری"

موضوعات

• برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.

عنوان مقاله [English]

Typology and chronology of pottery findings in the Bagh-Bamid site of Sirjan from the early Islamic centuries to the seventh century AH

نویسندگان [English]

• zeinab afzali ¹
• sattar khaledian ²

¹ ------------------------

² Assistant Professor Department of archaeology,shiraz university of art

چکیده [English]

Sirjan plain in southeast Iran has many settlement areas from different periods, one of which is the Bagh Bamid site in the northwest of the current city of Sirjan, which according to written sources, is called Beymand. According to the study of written sources and archaeological findings, it was determined that the Bagh-Bamid area was the same Beymand city of in the early Islamic centuries. Studying the pottery of this site between the 1st to 7th centuries, AH to make a typology and chronology of these findings is the objective of the current research and seeks to answer these questions: Pottery findings in this site include which types of pottery? What period does pottery belong to in terms of chronology? According to the comparison of pottery findings, what are regional and transregional interactions with other neighboring and remote sites? The research was conducted by field and library methods with a descriptive-analytical and comparative approach. The typological comparison of the pottery samples of Bagh-Bamid area show well the similarity of different types of pottery with the pottery of nearby areas such as the old city of Sirjan and more distant ones such as the ancient city of Jiroft, Narmashir and so on.

کلیدواژه‌ها [English]

• "؛ Sirjan plain"؛ Bagh-Bamid"؛ pottery findings"؛ typology"؛
• "؛ chronology"