نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید رضا ولی پور ¹
• حکمت الله ملاصالحی ²
• آرتمیسم بختیار وند بختیاری ³
• سیده معصومه فاضلی ⁴

¹ عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی

² استاد گروه باستان شناسی دانشگاه تهران.

³ دانشگاه شهید بهشتی

⁴ دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

یکی از موضوعات مهم دوره نوسنگی، تغییر در اقتصاد معیشتی جوامع این دوره نسبت به ادوار پیش از خود است. بقایای گیاهی و جانوری در داخل بافت های باستان شناختی، از جمله مدارک مستقیم مرتبط با معیشت محسوب می شوند. در این زمینه سایر مواد فرهنگی همچون سفال، معماری، توکن ها و نظایر آنها مدارک غیر مستقیم به شمار می روند. در این مقاله بر مبنای مدارک حاصل از کاوش باستان شناختی در محوطه نوسنگی تپه خالصه، تلاش شده است تا حدودی وضعیت غذایی و معیشتی جوامع ساکن در این محوطه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. بر این اساس علاوه بر مطالعه استخوان های جانوری و بقایای گیاهی، ظروف سفالی، توکن ها، ابزارهای استخوانی و سنگی و فضاهای معماری نیز در راستای درک اقتصاد معیشتی جامعه نوسنگی تپه خالصه به کار گرفته شده است. نتایج حاصله حاکی از این است که مردمان دوره نوسنگی تپه خالصه هم به کشاورزی بویژه کشت غلات و در مقادیر اندک حبوبات مبادرت نموده اند و هم با نگهداری حیوانات اهلی بویژه بز و گوسفند به دامداری مشغول بوده و از رژیم غذایی مطلوبی برخوردار بوده اند. با توجه به منابع غذایی غنی زیست محیطی در این منطقه، متکی بر اقتصادی خودبسنده بوده اند و به نظر می رسد طی سه مرحله استقراری در دوره نوسنگی جدید از جامعه ای با ساختار برابر در مرحله اول به جامعه ای با رتبه های فردی در مرحله سوم تطور یافته اند، بطوریکه شاهد تطور سازمان تولید از تولید خانگی به صنایع خانگی هستیم.

کلیدواژه‌ها

• "؛ اقتصاد معیشتی"؛ تپه خالصه"؛ دوره نوسنگی"؛ خرم دره"؛
• "؛ بقایای گیاهی و جانوری"

عنوان مقاله [English]

Subsistence economy of the late Neolithic society of Tepe Khaleseh

نویسندگان [English]

• Hamid Reza Valipour ¹
• Hekmatollah Mollasalehi ²
• Artism Bakhtiyarvand Bakhtiary ³
• SEYEDEH MASOUMEH FAZELI ⁴

¹ Faculty member of Shahid Beheshti University

² Department of Archaeology, University of Tehran

³ Department of Archaeology, Shahid beheshti University

⁴ Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Mohaghegh Ardabili

چکیده [English]

One of the important subjects in the Neolithic period is the change of the subsistence economy in the societies of this period compared to the previous periods. The direct evidences of subsistence economy within the archaeological contexts are plant and animal remains. In this regard, other cultural materials such as pottery, architecture, tokens are considered as indirect evidences.

In this article we studied and analyzed the food conditions of the people living in the Neolithic site of Tepe Khaleseh based on direct and indirect evidences obtained from archaeological excavations. Analysis of the archaeobotanical assemblage has also permitted a reconstruction of subsistence economy at the site and the results presented here expand significantly on our understanding of plant and animal management in northern Iran during the Late Neolithic. in addition to animal bones and plant remains also has been used tokens, lithic, bone tools, and architectural spaces.

it seems due to the rich environmental food resources in this region and based on a self-sufficient economy during the three faze of settlement in the late Neolithic period they have evolved from a society with an equal structure in the first stage, to a society with individual ranks in the third stage, therefore, the production organization has evolved from household production to household industries.

Key Words: of subsistence economy, Late Neolithic, Tepe Khaleseh, Khorram Darreh, plant and animal remains

کلیدواژه‌ها [English]

• "؛ subsistence economy"؛ Late Neolithic"؛ Tepe Khaleseh"؛ Khorram Darreh"؛
• "؛ plant and animal remains"