نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امین مرادی ¹
• بهروز عمرانی ²

¹ سازمان میراث فرهنگی

² میراث فرهنگی

چکیده

در میان تواریخ کمتر تاریخی به قدر تاریخ پارتها تاریک و نارساست، تا جایی که اغلب مورخان، دوران سقوط هخامنشیان تا ظهور ساسانیان،(323 ق.م – 226م.) را کم ارزش پنداشته و این دوره تاریخی را از دیدگاه یونان مآبی بررسی کرده اند. مذهب پارتیان را باید زاییدة اندیشه سیاسی و مناسب وظایف فرمانروایی متمایل به جنگ دانست، به همین جهت میترائیسم از اقبال شاهانه برخوردار بود تا سربازان را با وعده به رستگاری روان و جهان زیبای پس از مرگ خرسندشان کند. از آنجایی که تا کنون معابد پارتی را در نجد ایران کشف نکرده اند تحقیق پیش رو بر آن است تا به روش تحلیلی- تطبیقی و یافته اندوزی به روش کتابخانه ای و میدانی ضمن معرفی معبد مهر ضحاک، شمالغرب ایران را با دارا بودن پیش ضمینه های مساعدتاریخی، جغرافیایی و فرهنگی، دروازة ورود آئین میترائیسم به اروپا معرفی کند.

کلیدواژه‌ها

• آئین مهرپرستی
• معبد
• معماری پارتی
• تزئینات معماری
• منطقة آذربایجان

عنوان مقاله [English]

The position of Zahak complex in spreading Mithraism and its related architecture

نویسنده [English]

• amin moadi ¹

چکیده [English]

During history, few eras have been as ambiguous and dark as Parthians. In this way, historians undervalue the era between downfall of Achaemenian Monarchy till the formation of Sasanian Monarchy, i.e. five and half century ago (323 BC-226 AD),and have studied this era from Greek-centrism view or like Alexander ’s monarchy. Parthian religion is the fruit of proper political thought behind ruling duties. Mithraism ideology had king’s support and promised salvation and a new after-death world to the soldiers. After Parthians’ conquers and increase of border conflicts in west and northwest of Iran, residues of Zahak can be considered the focus of power center in first Christian century. Since Parthian temples in Iran have not been discovered and foreign neighbors have frequently done it , this study aims to introduce Zahak Temple in northwest of Iran with proper historical, geographic, and cultural backgrounds as a gate of Mithraism entrance to Europe and start point of Iranian thought’ s invasion to west. It uses analytic and adoptive approach utilizing library and field methods.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mithraism
• Architectural decoration
• Azerbaijan
• Parthian architecture
• temple