نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان،ایران.
2 استاد گروه باستان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 دانشیار گروه پیش از تاریخ، پژوهشکده باستان شناسی، پژوهشگاه میزاث فرهنگی و گردشگری.
چکیده
چکیده:
کاوش‌های باستان‌شناسی در حوضه رودخانه بشار در استان کهکیلویه و بویراحمد، برای نخستین بار شواهد و مدارکی در ارتباط با فرهنگ‌های عصرمفرغ قدیم و میانی در حوزه زاگرس جنوبی ارائه نمود. کاوش در این منطقه، در دو محوطه متمرکز بود. یک محوطه استقراری به نام دزک و یک محوطه گورستانی با نام ده‌دومن. نتایج کاوش‌ها تصویر اولیه‌ای از فرهنگ‌های هزاره سوم ق.م در این منطقه به دست داد و نشان داد که حوضه رودخانه بشار، به دلیل موقعیت جغرافیایی و چشم‌انداز طبیعی، یک حوزه بین فرهنگی است که در عصر مفرغ، دو حوزه اصلی و شناخته شده این دوره یعنی دشت خوزستان و جلگه فارس را به هم مرتبط نموده و در عین حال با فرهنگ‌های همزمان در منطقه کرمان و حوزه جنوب‌شرق و همچنین زاگرس مرکزی و غرب فلات مرکزی در تعامل و ارتباط بوده است. مهمترین مدارکی که موید وجود یک چنین سطحی از برهم‌کنش‌ها و ارتباطات فرهنگی بین حوضه رودخانه بشار و سایر مناطق بوده است، سنت‌های مشترک سفالی است. در این مقاله، با انجام مطالعات گونه‌شناسی مقایسه‌ای مجموعه سفال‌های به دست آمده از کاوش محوطه دزک، به وجوه مشترک و تشابهات موجود بین فرم‌ها، تکنیک ساخت و تزئین سفال‌های این محوطه با سنت های سفالی دشت خوزستان، جلگه فارس، زاگرس مرکزی و دیگر مناطق هم زمان، به میزان برهم‌کنش‌های فرهنگی این دوره پرداخته شده است.
واژگان کلیدی: محوطه دزک، عصرمفرغ، سفال، دوره شوشIII/IV، دوره بانش/ آغازعیلامی، دوره کفتری
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Cultural Interactions of Boshar River Basin with Other Related Areas and Basins in Bronze Age Based on Comparative Typological Studies of Dezak Pottery Complex
نویسندگان [English]
- Siavash Soraghi 1
- Hassan Fazeli nashli 2
- Morteza Hessari 3
1 Ph.D. Candidate Archeology, Isfahan University of Arts, Iran.
2 Professor,Archaeology, Department of Archaeology, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Prehistoric Archaeology, Iranian Center of Archaeological Research, Research Inistitute of Cultural Heritage and Tourism.
چکیده [English]
Archaeological excavations in the Boshar River Basin in Kohkiluyeh Provinces have provided evidence for the first time in connection with ancient and Middle Bronze Age cultures in the South Zagros Basin. Exploration in this area was concentrated in two areas. A settlement called Dezak and a cemetery called Deh doman. The results of the excavations provided a preliminary picture of the cultures of the third millennium BC in this region and showed that the Bashar River Basin, due to its geographical location and natural landscape, is an intercultural basin that dates back to the Bronze Age. , Connected the two main and well-known areas of this period, namely Khuzestan plain and Fars plain, and at the same time interacted and communicated with simultaneous cultures in Kerman region and southeastern area, as well as Central Zakres and west of Central Plateau. Is. The most important evidence for such a level of cultural interaction and communication between the Bashar River Basin and other areas is the common pottery traditions. In this article, by conducting comparative typological studies of the collection of pottery obtained from the excavation of Dezak site, with common features and similarities between the forms, the technique of making and decorating the pottery of this area with the pottery traditions of the plain. Khuzestan, Fars plain, Central Zagros and other regions at the same time, the extent of cultural interactions of this period has been discussed.
Keywords: Dezak , Bronze Age, Pottery, susa , Banesh / Elamite , kaftari .
کلیدواژه‌ها [English]
- Dezak area
- Bronze Age
- Pottery
- susa period
- Banesh / Elamite period
- kaftari period
)