نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدصادق داوری ¹
• عل محمد علاءالدین ²
• جبرئیل نوکنده ³
• حسن باصفا ⁴

¹ فاقد سمت

² دانش آموخته

³ مدیر موزه ملی ایران

⁴ هیات علمی

چکیده

بااستناد به منابع، هیرکانی باستان جزو سرزمین‌ اولیه حکومت پارت و یکی از اولین متصرفات آنها بشمار می‌رود. بدلیل انتقال مراکز قدرت حکومت پارتیان به مناطق غربی، مؤلفه‌های فرهنگی این دوره در منطقه شمال شرق ایران کمتر شناخته شده است. در تابستان 1391ه.ش نقش برجسته‌ای در روستای زیارت، شناسایی شد که در حال حاضر تنها نویافته منطقه هیرکانی و شمال شرق ایران محسوب می‌شود. بدلیل فقدان کتیبه و اثری مشابه در منطقه شمال شرق ایران جهت مطالعه تطبیقی، اصلی‌ترین پرسش‌های پژوهش شامل تاریخ ایجاد نقش برجسته؟ و ارزیابی جایگاه اثر در بستر توالی فرهنگی منطقه؟ است. در این پژوهش، علاوه برمعرفی اثر، تلاش می‌شود با مطالعه سبک هنری اثر، مطالعه تطبیقی آن با سایر سبک‌های هنری مورد استفاده در ادوار فرهنگی ایران و نهایتاً ارتباط اثر با توالی فرهنگی منطقه، به سوالات پژوهش پاسخ دهیم. نتایج پژوهش بیانگر اهمیت دره زیارت به عنوان شاهراه اصلی دشت گرگان به دشت سمنان است و این مسیر در دوره پارتی، نقش بسزایی در شکل‌گیری استقرارهای اشکانی منطقه داشته است. با قرارگیری اثر در محدوده پراکنش استقرارهای اشکانی منطقه به عنوان یک خوشه استقراری مجزا، همچنین مطالعه سبک هنری و تکنیک ساخت اثر و شباهت آن با سایر نقوش برجسته دوره اشکانی، این اثر احتمالاً به دستور نخبه سیاسی دوره پارتی منطقه، در حال ساخت بوده که به‌دلایل نامشخص، ناتمام مانده است. این درحالی است که هیرکانی باستان توسط تیرداد اول تصرف و پس از آن توسط آنتیوخوس سوم پس گرفته شد و ممکن است این اثر سند ثبتی یکی از این وقایع باشد.

کلیدواژه‌ها

• ارتفاعات دشت گرگان
• دره زیارت
• نقش برجسته
• توالی فرهنگی
• دوره پارتی
• مطالعه تطبیقی

عنوان مقاله [English]

Study and introduction of the prominent role of the Parthian period in the highlands of Gorgan (Hirkan-Varkana) with emphasis on the assessment of the effect site in the cultural sequence of the region

نویسندگان [English]

• sadegh davari ¹
• ali mohammad alaeddin ²
• jebrael nokandeh ³
• Hassan Basafa ⁴

¹ Not

² not

³ ----

⁴ University of Neyshabur

چکیده [English]

Gorgan plain is part of the early part land of the Parthian government. In the summer of 2012, a prominent role was identified in the village of Ziarat, located on the heights of the Gorgan plain, which is currently the only Newly identified to the Hircani area and northeast of Iran. Due to the lack of inscriptions and similar work in the north-eastern region of Iran for comparative study, the main research questions include the Relative chronology of prominent role ? And assessing the position of the prominent role in the context of the region's cultural sequence? Is. this study attempts to study the work in a specific spatial and temporal range, to study the construction technique, let's answer the research questions. The results of this study indicate the importance of Ziarat Valley as the main highway of Gorgan to Semnan plain and this route during the Parthian period has played an important role in the formation of Parthian settlements in the region. By placing the work within the distribution of Parthian settlements in the region as a separate settlement cluster, as well as studying the art style and technique of making the work and its similarity to other prominent Parthian motifs, this work was probably under construction by the political elite of the Parthian period. For some unknown reason, it remains unfinished. Also, the ancient Hircan was once occupied by the first Tyrdad and subsequently by the Third Antiochus, and this record may be one of these events.

کلیدواژه‌ها [English]

• Gorgan Plain Heights
• Ziarat Valley
• prominent role
• Cultural Sequence
• Parthian Period
• Comparative Study