پریوش اکبری؛ هایده لاله؛ علی شجاعی اصفهانی
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 193-219
چکیده
حمامهای عمومی در زمرة ابنیة عامالمنفعهای هستند که با ظهور دین اسلام،که مقدمة بسیاری از فرائضش تطهیر است، در سراسر قلمرو اسلام گسترش یافتند. متأسفانه از آغاز دوران اسلامی تا قرن هشتم هجری قمری، ...
بیشتر
حمامهای عمومی در زمرة ابنیة عامالمنفعهای هستند که با ظهور دین اسلام،که مقدمة بسیاری از فرائضش تطهیر است، در سراسر قلمرو اسلام گسترش یافتند. متأسفانه از آغاز دوران اسلامی تا قرن هشتم هجری قمری، نمونهای پابرجا از حمامهای عمومی در ایران باقی نمانده است، اما از دورة صفوی و بهویژه دورة قاجار حمامهای عمومی بسیاری در سراسر ایران هنوز پابرجاست. یکی از شهرهایی که تعداد زیادی حمام عمومی قدیمی در آن وجود دارد، قزوین است. از حمامهای پیش از دورة صفوی در این شهر نمونة پابرجایی نمیشناسیم و در متون کهن پیش از این دوران نیز بهجز نام حمام قمک و حمام مسلم به نام دیگری برنمیخوریم، اما منابع دورة صفوی به احداث حمامهای متعدد در شهر در این دوره اشاره کرده و جهانگردان خارجی هم، که در این عصر از قزوین دیدن کردهاند، به تعدد و زیبایی گرمابههای عمومی این شهر اشاره کردهاند. امروزه از دورة صفوی حمامهای بلور و قجر برجاست که هردو مرمت و بازسازی شده و به موزه تغییر کاربری یافتهاند. در دورة قاجار نیز تعداد زیادی گرمابه در قزوین احداث شد. ادیبالممالک، دولتمرد دورة قاجار، از 50 باب حمام عمومی در شهر قزوین در زمان خود یاد کرده که 15 باب از آنها در زمرة حمامهای مشهور بودهاند. یکی از حمامهای مشهوری که وی از آن نام میبرد حمام حاج میرحسن است. این حمام، که قدیمیترین حمام بهجامانده از دورة قاجار است، در سالهای اخیر مرمت و بازسازی شده و در حال حاضر به موزه و فرهنگسرا تغییرکاربری یافته است.