مقاله پژوهشی
نویافته های کاوش باستان‌شناسی نجات شهری در منطقه مولوی تهران در دوران پیش‌ازتاریخ (ترانشه I)
نویافته های کاوش باستان‌شناسی نجات شهری در منطقه مولوی تهران در دوران پیش‌ازتاریخ (ترانشه I)

محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار؛ مهسا وهابی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73096

چکیده
  در پاییز سال 1393 ه. ش، هنگام عملیات لوله­ گذاری فاضلاب شهری در بافت تاریخی تهران، داده ­ها و مواد فرهنگی یافت شد. در پی  بازدید باستان ­شناسانی از پژوهشکده باستان شناسی یکی از نویسندگان مقاله حاضر ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تأملی بر مسئله شهر و شهرنشینی در دورة هخامنشی در فارس مرکزی
تأملی بر مسئله شهر و شهرنشینی در دورة هخامنشی در فارس مرکزی

علی بهادری؛ حمیدرضا ولی پور

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 19-36

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73097

چکیده
  مسئله شهر و شهرنشینی ازنظرگاه­ های گوناگون در هر یک از حوزه­ های انسان­ شناسی، جامعه ­شناسی و باستان­ شناسی قابل موشکافی است. این مقاله با تکیه‌بر یکی از این مبانی نظری مبنی بر ارتباط مستقیم ...  بیشتر
مکان‌یابی شهر زیز بر اساس منابع تاریخی و بررسی‌های باستان‌شناختی
مکان‌یابی شهر زیز بر اساس منابع تاریخی و بررسی‌های باستان‌شناختی

داوود پاکباز؛ جواد نیستانی؛ حسن کریمیان

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 37-56

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73098

چکیده
  یکی از شهر­هایی که جغرافیدانان و مورخان سده­ های اولیه و میانه­ ی اسلامی از آن یاد کرده‌اند و به توصیف آن پرداخته­ اند، شهر زیز است. زیز از شهر­های کوره­ ی ارّجان بود که در بخش شمال شرقی آن واقع ...  بیشتر
بررسی مبانی ایدئولوژیک صحنه های تاج ستانی از ایزدان در هنر ایران باستان
بررسی مبانی ایدئولوژیک صحنه های تاج ستانی از ایزدان در هنر ایران باستان

حمیدرضا پیغمبری

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 57-76

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73099

چکیده
  یکی از مضامین پرکاربرد در هنر شرق باستان، صحنه­ های نمادین اعطای مقام پادشاهی از سوی خدایان است که جایگاه والای مقام پادشاهی و تأیید آسمانی پادشاه یا به ­عبارتی رابطۀ قوی دین و سیاست را نشان می ­دهد. ...  بیشتر
بررسی و شناسایی تدفین دوره ساسانی شهرستان شوشتر
بررسی و شناسایی تدفین دوره ساسانی شهرستان شوشتر

مهرداد حاتمی؛ علی اصغر میرفتاح؛ رضا شعبانی صمغ آبادی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 77-96

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73100

چکیده
  موضوع این پژوهش بررسی معماری صخره­ ای بر اساس الگوهای تدفین دوره ساسانی است. در این دوره در راستای عمل به دستورات و فرامین دین زرتشت، ازآنجایی‌که خاک یک عنصر مقدس به‌حساب می‌آمده، برای جلوگیری از ...  بیشتر
سازمان اداری تپه چغاماران ماهیدشت در عصر مفرغ قدیم: پیشنهاد یک فرضیه
سازمان اداری تپه چغاماران ماهیدشت در عصر مفرغ قدیم: پیشنهاد یک فرضیه

علی خایانی؛ کمال الدین نیکنامی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 97-116

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73101

چکیده
  مقاله‌ی پیش رو بر اساس مدارک اداری کاوش شده در تپه چغاماران ماهیدشت و همچنین پژوهش‌ها و کارهای میدانی که پیش‌تر در این منطقه انجام‌شده به ارائه‌ی یک فرضیه‌ در مورد سازمان اداری این محوطه و ماهیدشت ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تعیین میزان عناصر بقایای دندانی عصر مفرغ جدید محوطه شهرک فیروزه نیشابور و مقایسه آن با نمونه‌های دندانی معاصر
تعیین میزان عناصر بقایای دندانی عصر مفرغ جدید محوطه شهرک فیروزه نیشابور و مقایسه آن با نمونه‌های دندانی معاصر

محمد حسین رضایی؛ حسن باصفا؛ حمیده سادات محمدی پور؛ نرگس هاشمی؛ عاطفه بیگ زاده

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 117-131

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73102

چکیده
  بامطالعه عناصر دندانی می‌توان اطلاعات مفیدی در زمینه رژیم غذایی، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و بیولوژیکی جمعیت انسانی گذشته به دست آورد. در این پژوهش به‌طورکلی 8 نمونه دندان، که چهار نمونه باستانی (مربوط ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی و اولویت‌سنجی مرکزیت (سیاسی) سکونتگاه های قلعه ای دوره ی قاجار منطقه سیستان ایران با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه ANP
بررسی و اولویت‌سنجی مرکزیت (سیاسی) سکونتگاه های قلعه ای دوره ی قاجار منطقه سیستان ایران با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه ANP

محمد ابراهیم زارعی؛ سید رسول موسوی حاجی؛ نغمه بهبودی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 133-152

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73111

چکیده
  شناسایی و اولویت سنجی مرکزیت (سیاسی) سکونتگاه­ های قلعه­ ای دوره­ قاجار منطقه سیستان نیاز به بررسی عوامل محیطی تأثیرگذار (طبیعی و انسانی) با استفاده از روش­ ها، تکنیک­ ها و مدل ­های متناسب دارد، ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
شهر قدیم سیرجان در قرون 7-8 ه.ق با استناد به قراین تاریخی و یافته های سفالی
شهر قدیم سیرجان در قرون 7-8 ه.ق با استناد به قراین تاریخی و یافته های سفالی

احمد سهرابی نیا؛ عابد تقوی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 153-169

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73112

چکیده
  یکی از شهر­های مهم و معتبر ناحیۀ کرمان در قرون 7-8ه.ق شهر سیرجان بوده است که زیر نظر حکومت محلی قراختائیان و آل ­مظفر اداره می ­شد. از این شهر نه‌ تنها در بسیاری از منابع تاریخی سخن به میان آمده، بلکه ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
نبرد بهرام گور در کشمهین؛ بازنگری در برخی از نقوش گچ‌بری بندیان درگز
نبرد بهرام گور در کشمهین؛ بازنگری در برخی از نقوش گچ‌بری بندیان درگز

علی صدرایی؛ قلی نژاد مستنصر؛ حسین کوهستانی؛ محمود طغرایی؛ محیا آذر

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 171-190

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73113

چکیده
  تحلیل و تفسیر یافته‌های باستان‌شناسی و متون تاریخی دوره ساسانی، در برخی موارد به‌رغم وجود مدارک گسترده نتایج رضایت بخشی به دنبال نداشته است. نقوش گچ‌بری‌های آتشکده بندیان درگز ازجمله یافته‌هایی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تحلیل نتایج کاوش‌های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد
تحلیل نتایج کاوش‌های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد

ابوالفضل عالی؛ توماس اشتولنر؛ بهمن فیروزمندی شیره جین

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 191-210

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73118

چکیده
  معدن نمک چهرآباد یکی از  معدود معادن نمک باستانی دنیا و تنها معدن نمک شناسایی شده در ایران است که شواهد و مدارکی از استخراج نمک در یک محدوده زمانی طولانی از حدود 500 پیش  از میلاد تا عصر معاصر را داراست. ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
پروژه مطالعه باستان‌شناختی فرهنگ زرتشتیان میبد(یزد): گزارش مقدماتی بررسی مزرعه کلانتر و روستای حسن‌آباد
پروژه مطالعه باستان‌شناختی فرهنگ زرتشتیان میبد(یزد): گزارش مقدماتی بررسی مزرعه کلانتر و روستای حسن‌آباد

حسن فاضلی نشلی؛ راث یانگ

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 211-226

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73114

چکیده
  فصل اول پروژه مطالعه باستان‌شناختی فرهنگ زرتشتیان میبد در اردیبهشت سال 1395 به انجام رسید. در این راستا، به صورتی موازی بررسی معمارانه و مطالعه مردم‌نگاری در منطقه صورت گرفت که  طی آن با توجه به اهداف ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی انواع تقارن و الگوهای تقارن در نقوش برجسته تمدن هیتیت
بررسی انواع تقارن و الگوهای تقارن در نقوش برجسته تمدن هیتیت

نوشین کبوتری؛ علیرضا هژبری نوبری

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 227-244

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73115

چکیده
  تقارن یک ابزار تحلیلی است که پیرامون شناخت روابط میان فرهنگی و مقایسۀ اشیاء هنری مورد استفاده قرارگرفته و از دهۀ 1900م. در علم باستان­ شناسی و با مطالعه بر سفال آغاز شده است. فرهنگ­ های متفاوت (ادوار ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مقایسه ریزساختار و تکنیک ساخت چهار شئ برنزی به‌دست‌آمده از حفاری های دو محوطه تپه فرودگاه و سنگتراشان خرم آباد
مقایسه ریزساختار و تکنیک ساخت چهار شئ برنزی به‌دست‌آمده از حفاری های دو محوطه تپه فرودگاه و سنگتراشان خرم آباد

مهدیه گراوند؛ حمیدرضا بخشنده فرد؛ علی سجادی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 245-260

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73180

چکیده
  در سال­ های اخیر دو محوطه مهم تاریخی تپه­ فرودگاه و سنگتراشان در شهر خرم ­آباد مورد کاوش قرار گرفته­ اند. اشیای مفرغی با ظرافت و زیبایی بسیار از هر دو محوطه به‌دست‌آمده است، تپه­ فرودگاه در سال ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تبیین ساختار، کارکرد و گاه نگاری کوره‌ی سفالگری مشکویه (مشکین تپه)
تبیین ساختار، کارکرد و گاه نگاری کوره‌ی سفالگری مشکویه (مشکین تپه)

رضا نوری شادمهانی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 261-271

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73181

چکیده
  محوطه‌ی تاریخی مشکویه که امروزه مشکین تپه نامیده می‌شود، در بخش شمالی فلات مرکزی بین دو شهر تاریخی ری (در شمال) و ساوه (در جنوب) قرار دارد. با جستجو در منابع تاریخی، روشن شد که مشکین تپه‌ی امروزین همان ...  بیشتر