مهسا فیضی؛ فیروز مهجور
چکیده
سلادن،ازقدیمیترینسفالهایتولیدشدهدرچیناست که نخستینبار در 3500پ.م به صورت پروتوپروسلین ((Proto-porcelain در ایالت چگینگ تولید شد. ساخت سلادنهای واقعی در دورۀ هان (206پ.م-221م) آغاز شد و تولید آن تا ...
بیشتر
سلادن،ازقدیمیترینسفالهایتولیدشدهدرچیناست که نخستینبار در 3500پ.م به صورت پروتوپروسلین ((Proto-porcelain در ایالت چگینگ تولید شد. ساخت سلادنهای واقعی در دورۀ هان (206پ.م-221م) آغاز شد و تولید آن تا قرن 17م/ 11هـ.ق در کورههای مختلف شمال و جنوب چین تداوم داشت. هدف این پژوهش، بررسی ورود نخستین گونۀ سلادن به ایران و نیز تبیین الگوی پراکندگی آن در مناطق مختلف ایران (شامل سواحل خلیج فارس و دریای عمان و نیز مناطق داخلی ایران) در قرون اولیۀ اسلامی است. روش پژوهش مبتنی بر بررسی آثار و منابع مکتوب اعم از منابع چینی و ایرانی و نیز مطالعۀ تطبیقی نتایج گزارش کاوشها و بررسیهای باستانشناسی در محوطههای قرون اولیۀ اسلام در ایران، چین و سواحل و جزایر غیرایرانی خلیجفارس است. نخستین سلادنها به نام گونۀ یوئه در قرن 3هـ.ق/ 9م از طریق مسیر دریایی به بندر سیراف وارد شد و در این منطقه و برخی مناطق همدورۀ دیگر رواج یافت. با توجه به مقایسۀ تطبیقی دورههای فرهنگی حاوی سلادن یوئه در سیراف، کیش، هرمز، بنادر غیرایرانی خلیجفارس و نیز برخی مناطق داخلی ایران، به نظر میرسد که صادرات این نوع سفال یعنی سلادن یوئه در قرن12م/ 6هـ.ق به دلیل تغییر کورهها، جای خود را به سلادن گونۀ لانگ چوآن میدهد. با توجه به فراوانی یافتههای یوئه در مناطق ساحلی خلیجفارس و دریای عمان و نیز بهدستآمدن نمونههای اندک در مناطق داخلی ایران، به نظر میرسد که این سفال از یک توزیع ساحلی برخوردار بوده و در مناطق داخلی رواج اندکی یافته است.