دوره 16 (1402-1403)
دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 422
The Eastern Iran Prehistoric Archaeological Project: The Second Season of Archaeological Excavation at Kale Kub, Southern Khorasan Province (2019)
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 133-152
چکیده
After more than one hundred years from the beginning of archaeological studies in Iran, the eastern regions of the country have received scarce or no attention from archaeologists, and there are very limited publications resulting from archaeological activities in this part of Iran. The prehistoric site of Kale Kub Ayask is one of the few prehistoric sites of ... بیشتر
بررسی و تحلیل استقرارهای اشکانی دامنه‌های شمالی الوند (همدان)
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 135-153
چکیده
طیّ این بررسی، در مجموع 29 محوطة دارای آثار اشکانی شناسایی شد. با تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، الگوهای استقراری محوطهها بر اساس شاخصهای محیطی شامل ارتفاع، درجة شیب، منابع آب، پوستة زمین، پوشش ... بیشتر
شکلگیری، توسعه و تحولات فلزگری مس و آلیاژهای آن در دوران پیش از تاریخ فلات ایران: از به‌کارگیری مس تا شواهد تولید برنج
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 139-166
چکیده
فلزگری باستانی در ایران همواره فن و صنعتی در حال تحول بوده و ابداعات متنوعی در این حوزه رخ داده که از جنبه‌های فنی و هنری و کاربردی منحصربهفرد و جالب‌توجه است. در این مقاله تلاش شده تا شکلگیری و ... بیشتر
پژوهشی بر مؤلفه‌های معماری، معناشناسی کتیبه ها و عناصر تزئینی ملوک «آل کرت» در گنبدخانه مجموعه شیخ جام
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 141-168
چکیده
مجموعه های آرامگاهی، به دلیل وجود ویژگی های بارز ساختمانی، شیوه های اجرا و عناصر تزئینی، بخش مهمی از الگوهای معماری ایران دوره اسلامی را در گروه بناهای تدفینی به خود اختصاص داده است. با نگرش به اهمیت ... بیشتر
تپه چای خوی، شواهد جدیدی از دوران مس و سنگ در شمال‌غرب دریاچه ارومیه؛ برهمکنش های منطقهای و فرامنطقه ای با حوزه دریاچه ارومیه، منطقه قفقاز و شرق آناتولی
دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 141-167
چکیده
تپه چای، تپه‌ی کوچکی به ارتفاع 1 متر از سطح زمین‌های اطراف است که در 10 کیلومتری جنوب‌شرقی خوی واقع شده است. اولین فصل کاوش در این محوطه در تابستان 1400 با هدف شناخت گستره محوطه، تعیین عرصه و تدوین نقشه گستردگی ... بیشتر
بررسی اثر تغییرات اقلیمی هولوسن میانه بر جوامع دورة سیلک III در شمال ایران مرکزی بر اساس رسوب‌شناسی محیطی محوطة مافین‌آباد اسلامشهر
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 143-166
چکیده
محوطة باستانی مافین‌آباد، در بخش مرکزی اسلامشهر و ۳ کیلومتری جنوب روستای مافین‌آباد در استان تهران واقع است. این محوطه در سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ به سرپرستی احمد چایچی امیرخیز مورد بررسی و کاوش قرار گرفته ... بیشتر
نگرشی نو به گورهای کلان سنگی آذربایجان شرقی براساس یافتههای محوطه زردخانه
دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 155-174
چکیده
میزان گسترش قبور نوع کورگانی در محدوده وسیعی از آناتولی تا جنوب لوانت در طی هزاره‌های چهارم تا هزاره اول ق.م موضوعی بحث بر انگیز و گسترده است. بسیاری از محققان به دلیل گسترده نبودن مطالعات، برای توضیح ... بیشتر
نگاهی به مساله رنگ‌آمیزی و کاربرد رنگ در سنگ‌نگاره‌های ساسانی
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 155-181
چکیده
ساسانیان در دوران شاهنشاهی خود بیش از سی سنگ‌نگاره ایجاد کردند که بیشتر آنها در پارس، خاستگاه دینی و سیاسی ایشان قرار داشت. سنگ‌نگاره‌های ساسانی تاکنون از منظرهای گوناگونی چون شاخصه‌های فنی، نمادگرایی، ... بیشتر
مطالعه مقدماتی گل مهرهای ساسانی موزه شاهرود
دوره 16، شماره 1 ، بهمن 1402، ، صفحه 1-1
چکیده
مجموعه گل‌مهرهای دوره ساسانی موجود در مخزن موزه شاهرود، شامل 32 قطعه گل مهر است که در سال 1385 توقیف و به موزه شاهرود تحویل داده‌شد. این گل مهرها حاوی اطلاعات ارزشمندی است و مطالعه آنها به غنای دانش مهرشناسی ... بیشتر
گاهنگاری و روند تداوم استقرار شهر جندیشاپور با تکیه بر شواهد باستانشناختی
دوره 9، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 103-121
چکیده
تلاش پادشاهان ساسانی در احداث شهرها به اندازه‌ای درخشان بود که به‌‌نام هر یک از آنها یک یا چند شهر به ثبت رسیده است. چنان‌که از منابع تاریخی برمی‌آید، جندیشاپور یکی از شهرهای مشهور شاپور اول ... بیشتر
زیستبومشناسی فرهنگی و استقرارهای دورة روستانشینی در شمالِ مرکز فلات ایران
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 107-126
چکیده
برهمکنشهای کثیرالاضلاع و کثیرالافعال گروههای انسانی و زیست‌بوم، از جمله موضوعات مهم و محوری است که دانشهای میانرشتهای زیستبومشناسی و باستانشناسی محیطی به طور اخص و دانش باستانشناسی ... بیشتر
مطالعات باستان‌سنجی و مرمتی بر روی منتخبی از اشیاء مس-پایة دورۀ مفرغ پایانی از تپۀ بازگیر، دشت گرگان
دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 111-128
چکیده
تپۀ بازگیر در 76کیلومتری شمال شرق ترنگتپه، در قسمت شرقی دشت گرگان قرار دارد. مجموعة فلزی بازگیر در سال 1379 کشف و در سال1389 مورد کاوش باستانشناختی قرار گرفت. مجموعه اشیاء فلزی، دارای تنوع در شکل ... بیشتر
بررسی تدفینهای مجموعه معماری دستکند زیرزمینی سامنِ ملایر
دوره 7، شماره 2 ، دی 1394، ، صفحه 117-129
چکیده
معماری دستکند گونۀ خاصی از معماری است که در ایجاد فضاهای آن به مصالح ساختمانی هیچ نیازی نیست و انسان با نهایت سختکوشی و همت خود در جدال با طبیعت آن را ایجاد میکند. این شاهکار معماری به گونههای ... بیشتر
تأمّلی بر مفهوم مدرک باستان شناختی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 119-133
چکیده
ترکیب مدرک باستان شناختی ازجمله مفاهیمی است که تاکنون کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. باستانشناسان مکاتب فکری گوناگون، به روش‌های متفاوت، این مفهوم را به مثابه یک مدل و ابزار زبانی برای ارائة شواهدباستان ... بیشتر
مدارک باستان شناسی دوران آغازایلامی و ایلام قدیم در تپه سنجر خوزستان
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 119-138
چکیده
ظهور فرهنگ ایلامی و شکلگیری حکومت در این دوره در جنوب غرب ایران، فارغ از مدارک تاریخی، مسئلهای است که از منظر مدارک باستانشناختی در سالهای اخیر چندان موردتوجه قرار نگرفته و صرفاً به یافتههای ... بیشتر
ارزیابی مجدّد گاهنگاری آثار زیویه
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 121-141
چکیده
باستان‌شناسانی که در رابطه با زیویه به تحقیق پرداخته‌اند، نظریات مختلفی دربارة سازندگان آثار و سبکهای هنری آن بیان نموده‌اند. بیشتر آنان با تکیه بر یک شیء منفرد و خاص و با تجزیه و تحلیل نقوش آن ... بیشتر
تحلیل باستان شناختی محوطه های ساسانی شهرستان خمین
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 123-140
چکیده
شهرستان خمین در استان مرکزی و حد فاصل مرکز فلات ایران و زاگرس مرکزی واقع شده است. این موقعیت خاص جغرافیایی، خمین را به منطقهای گذرگاهی بین دو حوزۀ فرهنگی فوق تبدیل کرده است. عبور شاخهای از جاده ابریشم ... بیشتر
تحلیل الگو¬های استقراری عصر مفرغ میانی و جدید دشت سَرفیروزآباد در جنوب کرمانشاه، غرب زاگرس مرکزی
دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 127-144
چکیده
سیمای باستانشناسی غرب ایران بیانگر تحولات مهم فرهنگی ـ اجتماعی در طول ادوار مختلف پیش از تاریخ است. این منطقه که رشتهکوههای زاگرس مرکزی بخش عمدة آن را دربر گرفته است، از اوایل قرن بیستم مورد ... بیشتر
فن‌شناسی مشک چرمی منسوب به دورة سلجوقی و مکشوفه از قلعه کوه قاین بر اساس مطالعات آزمایشگاهی
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 129-143
چکیده
یکی از مسائل مهم در زمینة بررسی و حفاظت آثار چرمی، مطالعة ساختاری در جهت شناسایی فرآیند تولید و مواد مورد استفاده در ساخت اثر است. در این راستا، یک مشک چرمی تاریخی منسوب به دورة سلجوقی و مکشوفه از قلعه ... بیشتر
ورود نخستین سلادنهای گونۀ یوئه به ایران و الگوی پراکنش آن در مناطق ساحلی و داخلی ایران در قرون اولیۀ اسلامی(1)
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 131-148
چکیده
سلادن،ازقدیمیترینسفالهایتولیدشدهدرچیناست که نخستینبار در 3500پ.م به صورت پروتوپروسلین ((Proto-porcelain در ایالت چگینگ تولید شد. ساخت سلادنهای واقعی در دورۀ هان (206پ.م-221م) آغاز شد و تولید آن تا ... بیشتر
بررسی شواهد باستانشناختی دورۀ ایلام میانه در حوضۀ کارون علیا
دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 131-150
چکیده
شواهد باستانشناختی، جایگاه ساکنین کوهپایه‌های زاگرس را در تحولات دوران ایلام تأیید کرده است. اما اطلاعات منسجمی از کمیّت و کیفیت آثار این دوره در بخشهای داخلی ارتفاعات زاگرس و بهخصوص در سرشاخه‌های ... بیشتر
گاهنگاری مطلق و نسبی تپة سگزآباد دشت قزوین
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 133-158
چکیده
تپة سگزآباد از جمله اوّلین محوطه‌هایی است که طی سلسله پژوهشهای باستان‌شناس دانشگاه تهران در دشت قزوین مورد کاوش قرار گرفته است؛ نتایج این پژوهشها حاکی از وجود استقراری مداوم از اواخر هزارة سوم تا ... بیشتر
مطالعات آزمایشگاهی بر روی آلیاژ و ریزساختار اشیاء برنزی محوطۀ عصر آهن باباجیلان لرستان
دوره 8، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 133-149
چکیده
استفاده از برنز در تولید اشیاء در عصر آهن، در نواحی مختلف ایران معمول بوده و طی کاوشها مجموعههای بزرگی از اشیاء برنزی متعلق به این دوره بهدستآمده است. بسیاری از این اشیاء در ناحیة لرستان بهعنوان ... بیشتر
تحلیل داده‌های باستانشناختی دشت هرسین در دوران مسوسنگی
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 133-149
چکیده
از اهداف بررسی باستانشناختی منطقهی هرسین، شناخت ارتباطات فرهنگی این حوضه با دشتهای همجوار آن است. با پژوهشهای صورت‌گرفته در این منطقه در مجموع 23 محوطهی دوران مسوسنگی مورد مطالعه قرار ... بیشتر
شبکه قلاع کوهستانی مشرف بر مرکز خوره اصفهان و نقش آنها در حیات پایدار اصفهان
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 133-152